Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar Nelerdir?

Isı ve sıcaklık arasındaki farklar nelerdir? İkisi arasında benzerlik var mıdır? Isı aktarımı olması için hangi koşullar gerekmektedir? Bu içeriğimizde söz konusu tüm bu soruların cevaplarına hep birlikte yakından bakıyoruz.

Isı Nedir? Sıcaklık Nedir?

Sıcaklık, bir cismi meydana getiren maddelerden birinin kinetik enerjisini belirtir. Isı, birbirinden ayrı sıcaklığa sahip iki cisim arasındaki enerjidir.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar Nelerdir?

• Sıcaklık, bir enerji değildir. 
• Isı; bir enerji türü, sıcaklık ise sıcaklığın derecesini gösteren bir ölçüttür.
• Sıcaklık, dereceyle belirlenir. Isının ünitesi ise Joule ya da kaloridir.
• Sıcaklık termometreyle ölçülürken ısının ölçümü kalorimetreyle yapılır.
• Isı, cismin oranıyla paralellik gösterir. Sıcaklık ise cismin oranından bağımsızdır.
• Sıcaklık, cisimler arasında enerji aktarımı yapmaz. Yalnızca ısının geçeceği yolu tayin eder.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki Nedir?

Sıcaklığı duyularımızla tanımlarız. Esasında, bu değerlendirme teknik açıdan yanlıştır. Bir cismin etrafına yayabildiği enerjinin ölçümü, sıcaklığın kendisidir. 

Isı, bir enerji aktarım şeklidir. Sıcaklıkta oluşan bir değişiklik nedeniyle daha düşük bir sıcaklık düzenine geçer.

Bir cisme ısı verildiğinde, cisme ait taneciklerin kinetik enerjileri artar. Doğrusal olarak sıcaklıkta da artış olur. Moleküllerdeki hız, sıcaklığı doğrudan etkiler. Molekül hareketlerindeki hız yükseldikçe sıcaklık da artar.

Hızlarını yitiren moleküller, cismin sıcaklığının düşmesine neden olur.

Cisimlerin sıcaklığı birbirinden farklıdır. Bir sıcak ve bir soğuk cisim birbirine değdiğinde ısı alışverişi başlar. Cisimler arasındaki ısı aktarımı bittiğinde ikisinin de sıcaklığı da aynı olur.

Sıcaklık Nasıl Ölçülür?

Moleküllerin hızı ölçülemez. Bu nedenle sıcaklığı da herhangi bir aracı olmadan ölçmemiz mümkün değildir. Cismin genleşmesiyle sıcaklık yükselir.

Termometrede genleşmeyi hesaplayabilen bir sistem bulunur. Böylelikle sıcaklık, dolaylı bir yolla ölçülmüş olur.

Isı Nasıl Ölçülür?

Isı ölçülürken sıcaklığın etkisinden faydalanılır. Doğrudan ölçülemeyen ısı, kalorimetre kabıyla hesaplanabilir. Cisimlerdeki hal ya da sıcaklık değişikliği, ısıyı ölçmede kullanılır.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar – Hal Değişimi Nedir?

Bir cisim, ısı aldığında ya da verdiğinde hal değişimi gerçekleşir. Katı, sıvı ya da gaz şeklinde değişikliğe uğrar. Uygun şartlarda cisimler, farklı bir hale geçebilir. Katı cisimler, yeterli ısıya maruz kaldığında sıvı hale dönüşür. Yani erime, diğer adıyla hal değiştirme durumu gerçekleşir. Güneş altına konulan buzun erimesi, hal değişimi örneklerinden biridir.

Donma olayı ise maddenin, etrafına ısı yaymasıyla oluşur. Derin dondurucuya koyulan sıvıların katı hale geçmesi, hal değişiminin donma versiyonudur.

Buharlaşma, sıvının kaynama olmadan gaz haline dönüşümüdür. Sıvı, etrafından enerji alarak buharlaşır. Çamaşırların asıldıktan sonra kuruması, buharlaşmayla meydana gelir.

Yoğunlaşma, gaz halindeki maddenin sıvılaşmasıdır. Gaz, etrafına enerji yayar ve düşük sıcaklığa denk gelince hızı azalır. Diğer taneciklerle birleşen gaz tanecikleri sıvılaşma evresine geçer. Örneğin, soğuktan sıcak bir yere gelen gözlüklü birinin gözlük camlarında buğulanma olur. 

Süblimleşme, etrafından enerji alan bazı maddelerin (naftalin, arsenik vb.) katı halden direkt gaz haline dönüşmesidir. Her sıcaklıkta gerçekleşebilir.

Kırağılaşma ise cismin etrafına enerji yayarak direkt katı hale geçmesidir. Hava sıcaklığının hızla düşmesiyle çimlerde oluşan buzul görüntüsü, kırağılaşma örneğidir.

Kaynama, buharlaşmayla ilgilidir. Buharlaşma maddenin etrafında, kaynama ise sıvının tümünde oluşur.

Isı Aktarımı Olması İçin Hangi Koşullar Gereklidir?

Isı aktarımı, her zaman sıcak cisimden soğuk cisme doğru geçer. İki cisim arasındaki sıcaklığın aynı olmaması gerekmektedir. Cisimlerin birbirine değmesi/temas etmesi şarttır.

Isı aktarımında, yüksek sıcaklıktaki cisim ısı verdiği için sıcaklığı düşer. Düşük sıcaklığa sahip olan cisim, ısı alır ve sıcaklığı yükselir.

İki cisim arasındaki ısı aktarımı, aynı sıcaklıklara geldiklerinde son bulur.

Numeroloji Nedir? Sayıların Gizli Anlamları Var Mıdır?

Gezegenlerin Renkleri Neler? Gezegenler Nasıl Oluştu?

This post is also available in: English