Ünlü kimyacılar denilince aklınıza gelen kimyacılar kimler? Günlük hayatımızın pek çok alanında kullandığımız ürünlerin yaratıcısı olan kimyacıları biraz daha yakından tanımaya ne dersiniz? 18. yüzyıldan bugüne başarılarıyla isimlerini bilim dünyasına yazdıran ünlü kimyacılar listesini sizler için hazırladık. Keyifli okumalar dileriz.
18. Yüzyılda Ünlü Kimyacılar
Hayatın pek çok alanında meydana gelen köklü değişikliklerin başlangıcı genel olarak 18. yüzyıla dayanmaktadır. Yapılan keşiflerin yanı sıra yapılan onlarca deneyler ile bilim dünyasında da yeni bir dönem başladı. Bu deneyleri gerçekleştiren kimyacılar ise adını bilim tarihine yazdırdı. 18. yüzyılda başarılı deneyleri ve buluşları ile kimyanın babaları olarak sayılan ünlü kimyacıları şu şekilde sıralayabiliriz:
1) Antonie Lavoisier (1743-1794)
Paris’te dünyaya gelen Antonie Lavoisier, genç yaşlarda önce babasının yönlendirmesi ile hukuk okumak için hazırlansa da içindeki kimya tutkusunun peşinden gider. Henüz 21 yaşındayken Paris sokaklarını aydınlatma üzerine hazırladığı proje birinci seçilir ve Lavoisier isminden söz ettirmeye başlar. Fransız Bilim Akademisi tarafından altın madalya ile ödüllendirilir. Çalışmaları büyük beğeni ile takip edilen bilim insanı akademiye üye olarak kabul edilir.
Akademi üyesi olduğu dönemde Fransa’nın jeolojik haritasını çıkarır ve bu haritaya uygun şekilde çeşitli deneyler ile tarımda verimi arttırmak üzerine çalışır. Lavoisier’i asıl ünlü kimyacılar arasına alan buluşu ise oksijen ve hidrojeni tanımlayan kişi unvanına sahip olmasıdır. Bugün kimyasal tepkimelerini anlarken kullandığımız oksijenin yanmadaki rolünü 18. yüzyılda Lavoisier keşfeder.
2) John Dalton (1766-1844)
Ünlü kimyacılar arasındaki John Dalton ismini duymayanınız var mı? John Dalton İngiltere’de dünyaya gelir. Kimyanın babası lakabını almasını sağlayan atom teorisi ile eğitim hayatımızda mutlaka ismini duyduğumuz bir bilim insanıdır. John Dalton’un ortaya attığı teoriye göre her madde atomdan oluşur ve her elementin atomları aynıdır. Bu teori üzerine yapılan çalışmalarla teori yanlışlanmıştır.
Renk körlüğü üzerine yaptığı detaylı çalışmaların sonucu olarak bugün bazı kaynaklarda Daltonizm olarak tanımlanır.
3) Amedeo Avogadro
İtalya’nın köklü ailelerinden biri olan Piedmont ailesi mensubu olan Amedo Avogadro, kendini fizik ve matematiğe adamış ünlü kimyacılar arasındadır. Kimya dersi alan birisi mutlaka hayatında bir defa da olsa Avogadro’nun ismini duymuştur. Avogadro Yasası ile kimyaya ismini yazdıran başarılı bir bilim insanıdır.
Avogadro Yasası sayesinde aynı basınç ve sıcaklık altında aynı hacme sahip olan farklı gazların aynı sayıda moleküle sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Atomu birbirinden ayırt etmeyi sağlayan bu yasa Dalton’un düşünmediği eksik kalan tarafları tamamlamıştır.
4) Jöns Jacob Berzelius
Bugün kullanılan modern kimyasal notasyonu keşfetmiş kimyanın babalarından birisi olan Jöns Jacob Berzelius, eğitimine Linköping’de başlar. Tıp doktoru olarak Uppsala Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra bir kimyagerin yanında staj yapmaya başlaması ile hayatı değişir.
Farklı elementler için simge sistemini geliştiren ünlü kimyacı katalizör, polimer ve iyonik bağ gibi bugün kimya biliminde kullandığımız terimleri hayatımıza katar. Ayrıca keşfettiği elementler sayesinde kimya bilimine büyük katkılar sunar. 1836 yılında İngiltere merkezli Royal Society tarafından verilmekte olan Copley Madalyası’na layık görülür.
5) Dmitri Mendeleev
Dmitri Mendeleev ismini duymayanınız yoktur. Ünlü kimyacılar arasında ismini en çok duyduğumuz kimyager Dmitri Mendeleev olabilir. 17 kardeşin en küçüğü olarak dünyaya gelen Rus kimyager eğitiminin ilk yıllarını Sibirya’da geçirir. Babasının vefatının ardından Mendeleev’in annesi çocuklarının daha iyi koşullarda eğitim alabilmesi için St. Petersburg’a gider. Mendeleev, St. Petersburg (Leningrad) Üniversitesi’nde eğitim hayatına devam eder.
Başarıları ile kendini kanıtlayan kimyacı, henüz 32 yaşındayken profesör unvanını alır. Bugün kullandığımız periyodik cetveli ortaya çıkaran Mendeleev, jeoloji, meteoroloji ve diğer pek çok disiplinde yaptığı çalışmalarla isminden söz ettirir. Bir gün rüyasında gördüğü periyodik tabloyu ortaya çıkarırken geleceği öngörüsüyle de ne kadar başarılı bir kimyacı olduğunu gösterir. Gelecekte keşfedilebilecek elementler olabileceğini düşünerek periyodik tabloda boşluklar bırakır.
19. Yüzyılda Ünlü Kimyacılar
Modern kimyanın temellerini atan 19. yüzyılda çalışmalarını yapmış olan ünlü kimyacılar listemizde ise şu isimler yer almaktadır:
1) Robert Bunsen
Analitik kimya üzerine yaptığı çalışmalarla ismini tarihe yazdıran Robert Bunsen, sezyum ve rubinyum elementlerini keşfetmiştir. Aynı zamanda fotokimyanın öncüsü olan Bunsen, deneylerini gerçekleştirirken koruyucu ekipmanlar kullanmaması sonucunda gözünü kaybeder.
Kimya laboratuvarlarında çalışmakta olan kişilerin çok sık duyduğu “Bunsen brülörü” ve “bek alev” aparatlarının mucidi de ünlü kimyacılar arasında olan Robert Bunsen’dir. Boş zamanlarında kimya dersi için kitaplar yazan kimyager aynı zamanda arsenik zehri için bir panzehir geliştirerek büyük bir başarıya imza atar.
Farklı elementlerin ısınması sonucunda bambaşka renkler ortaya çıkarması dikkatini çeker ve Bunsen ocağı bu şekilde ortaya çıkar. Bu ocak sayesinde ortaya çıkan renkler alevlerin renklerinde etkilenmez.
2) Alfred Nobel
Alfred Nobel ismini duymayanınız var mı? Her sene verilen Nobel Ödülleri’ne ismini vermiş olan en ünlü kimyacılar arasında anılan Alfred Nobel Stokholm’de dünyaya gelir. Doğduğu tarihlerde ailesi maddi olarak büyük bir zorluk içindedir. Ailecek St. Petersburg’a giderler ve babası orada silah satarak büyük bir başarı elde eder. Bu sayede maddi olarak tekrar yükselen aile oğulları Alfred Nobel’e özel öğretmenlerden dersler alır.
Eğitimini şiir ve edebiyat üzerine tamamlamak isteyen Alfred Nobel’in bu düşüncesi babası tarafından hoş karşılanmaz. Babası oğlunun bir mühendis olmasının hayalini kurmaktadır. Bu yüzden oğlunu yurt dışına eğitim almaya yollar. T. J. Pelouze’nin laboratuvarında çalışmaya başlayan Alfred burada kimyaya ilgi duymaya başlar.
İş hayatında babasıyla silah ve patlayıcı satarak yükselen Alfred kimya bilgisi ile patlayıcı üretmeye başlar. Dinamiti icat eden ünlü kimyacı bu icadından büyük bir vicdan azabı duyar. Bu yüzden servetini kimya, tıp, fizik, ekonomi ve barış alanlarında verilmekte olan Nobel Ödülü’ne bağışlayarak kendini affettirmek ister.
Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan Aralık’ta İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından Nobel Kimya Ödülleri verilerek Alfred Nobel’in ismi yaşatılır. 2015 yılında ülkemizden bu ödüle layık görülen isim ise Prof. Dr. Aziz Sancar olmuştur.
20. Yüzyılda Ünlü Kimyacılar
20. yüzyılda yaşanan gelişmeler sonucunda kimya bilimi alt dallarına ayrılır. 20. yüzyılda bu değişime önayak olan ünlü kimyacılar şu şekilde:
1) Linus Pauling
Linus Pauling, Amerikalı bir biyokimyagerdir. Pauling, bilimsel kariyerinde yükselmek ve daha iyi çalışmalar yapabilmek için Avrupa’ya gider. Burada bilim dünyasında ismini çok duyduğumuz bazı isimlerle birlikte çalışmalar yapar. Bu isimler arasında Alman fizikçi Arnold Sommerfeld, Danimarkalı fizikçi Niels Bohr ve Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger yer almaktadır.
Ünlü kimyacılar arasında yer alan Linus Pauling, kuantum mekaniğinin kimya üzerindeki etkileri üzerine yaptığı çalışmalarla adından söz ettirir. Atomdaki en küçük parçalar arasında var olan ilişkileri keşfeder. Pauling, bugün okullarda gördüğümüz kovalent ve iyonik bağların keşfedicidir.
II. Dünya Savaşı’nın ardından savaş karşıtı bir aktivist haline gelir. Kimya alanında yaptığı çalışmaların yanı sıra nikleer silaha karşı oluşu ile de isminden sık sık söz ettirir. 1946 yılında başarılı bilim insanı Alber Einstein’in başkanlığını yürüttüğü Atomik Felaket Komitesi’nde çalışmaya başlar. Bu komite ile halk ve yöneticilere nükleer silahların yaşama nasıl zarar vereceğini anlatır.
Bu duruşu Amerika Birleşik Devletleri yönetimi tarafından tasdiklenmez ve pasaportuna el konulur. 1954 yılında ise Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmak üzere aday gösterildiğinde pasaportuna kavuşur. O yıl Einstein ve Bertnard’ın da katıldığı ödül töreninde ödülünü alır. 1968 yılında ise Lenin Barış Ödülü’ne layık görülür.
2) Dorothy Hodgkin
Bugün olduğu gibi geçmiş günlerde de kadınların hayatın pek çok alanına girişi oldukça zorlu idi. Ancak bu duruma boyun eğmeden savaşan kadınlar hayatın her alanında kendilerine yer edinmeye devam ediyorlar. Bilim de kadınların var oldukları ve başarıları ile isimlerinden çok sık söz ettirdikleri bir alandır.
1910’da dünyaya gelen Dorothy Hodgkin’in çocukluğunun yarısı Kahire’de geçer. I. Dünya Savaşı esnasında pek çok yakınını kaybeden Dorothy, lise eğitimini İngiltere’de alır. Kimyaya büyük ilgi duyan Dorothy’nin en büyük destekçisi annesidir.
Dorothy Hodgkin, yaptığı çalışmalar ile biyokimya ve tıp alanında büyük çaplı gelişmelere ön ayak olur. Birlikte çalıştığı ekibi ile B12 vitamini, insülin ve penisilin yapımı üzerine çalışmalar yapar. Yaptığı çalışmalar sonucunda bilim alanında Nobel Ödülü’nü kazanabilen ilk İngiliz bilim insanı unvanının sahibi olur.
3) Kathleen Lonsdale
Ünlü kimyacılar listemizdeki bir diğer başarılı bilim insanı ise Kathleen Lonsdale’dir. Özellikle kristografi alanındaki çalışmaları ile isminden söz ettiren bilim insanı kristallerdeki atom düzeni üzerine de çalışmalar yapmıştır. Benzenin yapısı üzerine yaptığı çalışmalar sonucu kimya alanında önemli gelişmelerin öncüsü olmuştur.
This post is also available in: English Français Español Deutsch
Yorumlar (0) Yorum Yap