Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk; tüm hayatını dolu dolu geçirmiş, başarıdan başarıya koşmuş dünya tarihinin en önemli önderlerinden ve siyasi kişiliklerinden biri. Atatürk’ün sahip olduğu önem nedeniyle de kendisi sinemada işlemesi epey zor bir karakter hâline geliyor. Yine de Atatürk filmleri, ülkemiz sinemasında zaman zaman ön plana çıkıyor ve önderimiz başarılı oyuncular tarafından canlandırılıyor. Sadece Atatürk’ün hayatı üzerine olan filmlerin yanı sıra, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı dönemlerini anlatan filmlerde de Mustafa Kemal Atatürk’ü izleme şansını yakalayabiliyoruz. Hazırsanız hep birlikte Atatürk filmleri listemize yakından bir göz atalım.
6) Dersimiz: Atatürk (2010) | IMDb: 6.3
- Yönetmen: Hamdi Alkan
- Oyuncular: Halit Ergenç, Çetin Tekindor, Batuhan Karacakaya
Ülkemizin ünlü yazarlarından Turgut Özakman’ın senaryosunu yazdığı Dersimiz: Atatürk, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını boylu boyunca ele alan bir film. Film, çocuklar Atatürk’ü gerçekten doğru öğreniyor mu? Sorusunun yanıtını arıyor. Aynı zamanda ilkokul 5. sınıfta okuyan bir grup çocuğun ödevini konu alıyor da diyebiliriz.
Çocuklara Atatürk’ü daha iyi anlamaları için verilen bu ödev, çocuklar için eşsiz bir tarih dersi hâline geliyor. Dersimizi ise çocuklardan birinin dedesi olan ödüllü tarihçi veriyor. Dedemiz klasik tarihçilerden farklı olarak Atatürk’ün hayatını çocuklara eğlenceli şekilde anlatmaya kendini adamıştır.
Atatürk’ün çocukluğundan başlayıp, tüm zaferlerini ve insani yönlerini anlatan Dede, çocukları aynı zamanda Türk halkının savaş ve Cumhuriyet’in kuruluş dönemindeki kahramanları ile tanıştırır. Aynı zamanda film, gerçek tarihi videolar ve görseller de kullanıyor. Bu sayede anlatımı iyice pekiştiren Dersimiz: Atatürk, Atatürk hakkında faydalı bilgiler öğrenebileceğiniz bir film oluyor.
5) Çanakkale 1915 (2012) | IMDb: 6.4
- Yönetmen: Yeşim Sezgin
- Oyuncular: Şevket Çoruh, Barış Çakmak, İlker Kızmaz
Çanakkale 1915, aslında tam olarak Atatürk filmleri arasında yer almıyor. Fakat film, anlattığı olaylarla içinde Atatürk’ün yeniden canlandırıldığı birçok sahneye ev sahipliği yapıyor. Turgut Özakman’ın senaryosunu yazdığı bu filmin eksisi ise tüm Çanakkale Savaşı’nı bir filme sığdırmaya çalışması diyebiliriz.
Hatta film, Çanakkale Savaşı ile sınırlı kalmayarak olayları anlatmaya savaşın ilk patlak verdiği yıldan başlıyor. Çanakkale Savaşı’na katılan iki er üzerinden savaşı hikâyeleştiren filmde, Atatürk’ü de epey bir izliyoruz.
Hatta filmde Atatürk’ün göğsünden vurulma sahnesi de işleniyor. Çanakkale 1915 genel olarak aşırı milliyetçilik ve diğer ulusları küçük düşürme gibi noktalarda eleştirilse de hem Mustafa Kemal Atatürk’ü gerçeğe yakın resmeden hem de Türk halkının kahramanlıklarına oldukça fazla yer veren bir tarih filmi olarak karşımıza çıkıyor.
4) Mustafa (2008) | IMDb: 6.7
- Yönetmen: Can Dündar
- Oyuncular: Bahadır Yazıcı, Burak Onaran, Ediz Mehmedali
Can Dündar’ın Atatürk’ün hayatını anlattığı ikinci belgesel Mustafa, Atatürk’ün çocukluktan başlayarak tüm hayatını ele alıyor. Belgesel/film, Atatürk’ün sadece “Mustafa” olduğu yıllardan başlayarak resmi dilden uzak şekilde, Atatürk’ün hayatını işliyor. Bunu ise resmi dilden uzak ve samimi bir şekilde yapıyor.
Mustafa, sadece bu nedenden ötürü dâhi oldukça fazla eleştirilmiş ve incelemeye alınmıştı. Atatürk’ün Selanik’te başlayan macera ve kahramanlık dolu hayatının, zafer ve ihtişamdan uzak dönemlerini de inceleyen Mustafa, sadece bu bakımdan bile yanlış anlaşılmaya oldukça müsait bir yapım olarak karşımıza çıkıyor.
Bir önderin, bir toplum için ne kadar çok önemi olursa olsun; aynı zamanda bu önderin bir insandan da olduğunu hatırlatan Mustafa ve Mel Gibson imzalıı Tutku: İsa’nın Çilesi gibi belgesel/filmler bizlere bu önderleri daha iyi tanıma ve onları daha yakınımızda hissetme fırsatı tanıyor.
3) Veda (2010) | IMDb: 7.2
- Yönetmen: Zülfü Livaneli
- Oyuncular: Sinan Tuzcu, Serhat Mustafa Kılıç, Dolunay Soysert
Zülfü Livaneli’nin hem senaryosunu yazıp hem de yönettiği Atatürk filmi Veda, Atatürk’ün hem çocukluk hem de silah arkadaşı Salih Bozok’un anılarından derlenmiş bir film. Hayattaki en yakın arkadaşı olan Atatürk’ün hayata gözlerini yummasına katlanamayarak “Başkomutan yaversiz gidemez.” sözleri ile kendini vuran ve kurşunun kalbini sıyırması nedeniyle hayatta kalan Salih Bozok, Atatürk’e en sadık isim olarak da biliniyor.
Filmde, Salih Bozok ve Atatürk’ün tanışmalarından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ve en son Atatürk’ün vefatına kadar geçen süre anlatılıyor. Atatürk’ün hayatından bazı özel anlarında beyazperdeye taşındığı bu filmde, Salih Bozok’un oğlu Muzaffer’e yazdığı mektup ise Atatürk’ün hiç bilinmeyen yönlerini ve daha önce gün yüzüne çıkmamış anılarını bizlere aktarıyor.
Selanik’te 1890’larda başlayan ve Atatürk’ün zamansız vefatı nedeniyle yarım asıra yakın süren Salih Bozok ve Mustafa Kemal Atatürk dostluğu, şu anki yaşantımızda bile bizlere birçok değer kazandırıp, arkadaşlığa ve dostluğa dair birçok şey öğretmeyi başarıyor.
2) Cumhuriyet (1998) | IMDb: 8.4
- Yönetmen: Ziya Öztan
- Oyuncular: Rutkay Aziz, Savaş Dinçel, Hülya Aksular
TRT’de 90’lı yıllarda yayınlanan 6 bölümlük Kurtuluş mini-dizisinin devamı niteliğinde olan Cumhuriyet filmi, Atatürk filmleri kategorisinde en başarılı bulunan filmlerin başında geliyor. Dönemin en büyük bütçeli yapımlarından biri olan Cumhuriyet, 1920’li yılların ortalarından başlayarak 1930’ların sonuna kadar henüz yeni kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti’nin savaştan sonraki ayakta kalma mücadelesini ve doğal olarak Atatürk’ün Türkiye için verdiği siyasi ve ulusal mücadeleyi işliyor.
Cumhuriyet filminin bu denli önemli olmasının nedenlerinden biri de cumhuriyetin yeni kurulduğu dönemde yaşanan tarihsel olayları, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatı ile harmanlayarak anlatması. Bu sayede film ne bir tarih belgeseli ne de sadece bir biyografi tadında geçiyor. Özellikle Atatürk’ün Latife Hanım ile evliliği ve kurmayları ile olan ilişkileri filmi tekdüzelikten kurtarıyor. Cumhuriyet filminin erken cumhuriyet dönemi tarihsel olaylara değindiğinden bahsetmiştik.
Bu dönemde yurt içinde cumhuriyet karşıtlarının isyanları patlak veriyordu. Bir yandan da uluslararası ilişkilerde Atatürk ve kurmayları, Boğazlar ve Hatay meselelerinin çözümü için mücadele ediyordu. Atatürk filmleri çerçevesinde genel olarak baktığımızda, Atatürk’ü canlandıran en başarılı isimlerden biri olan Rutkay Aziz önderliğinde akıp giden Cumhuriyet filminin senaryosu ise Turgut Özakman’a emanet ediliyor.
1) Sarı Zeybek (1993) | IMDb: 8.5
- Yönetmen: Can Dündar
Sarı Zeybek, Atatürk’ün gerçek görüntüleri ile anlatıldığı tarihsel olarak en doğru Atatürk filmi/belgeseli olarak anılıyor. Film, daha önce kamuoyuna sunulmayan görüntülere ev sahipliği yapıyor. Sarı Zeybek, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının son 300 gününü bizlere başarılı bir şekilde aktarıyor. Doğal olarak konu Atatürk’ün son günleri olunca, Sarı Zeybek aşırı derecede duygusallığa ev sahipliği yapıyor.
10 Kasım 1993 tarihli bu belgeselde Atatürk’ün son görüntüleri yer alıyor. Bunların yanı sıra Atatürk’ün neden ve nasıl hasta olduğu, teşhisin nasıl geciktiği, tedavinin nasıl yapıldığı dâhil birçok sorunun yanıtı belgeselde veriliyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün yakınındaki kişilerin anıları ışığında ise pek çok sorunun yanıtı aranıyor.
Atatürk’ün daha önce görmediğimiz görüntüleriyle bir araya getirilen hikâye bizleri nostaljik bir yolculuğa çıkarıyor. Belgeselde yer alan, Atatürk’ün hastalığına rağmen zayıf bir imaj sergilememek için dizlerini yere vura vura zeybek oynadığını sahneler bile başlı başına gözlerimizi doldurmaya yetiyor.
İlginizi çekebilecek diğer film içerikleri:
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap