Overthinking ya da aşırı düşünme hastalığı olarak bilinen bu sendromu aslında herkes hayatının belirli dönemlerinde yaşamaktadır. Mesela bazı anları sürekli düşünüp dururuz. O geçmişin içinde takılıp kalırız. Günlerce o günü, o anı düşünmekten kendimizi alıkoyamayız. Bu anılar genelde utanç verici anılardır. İçinde keşkeler barındırmasıyla meşhurdur. Bazen önemli bir kararın aşamasındayken de çok düşünürüz. Aşırı düşünme bağımlılığı gibi bir durumun içinde buluruz kendimizi. İşte böyle zamanlardan Overthinking sendromu baş gösterir ve bu sendrolmu yaşayan kişiler de Overthinker olarak adlandırılır, yazının içerisinde içerisinde bu şekilde refere edilecektir. Overthinking ne demek? Overthinker ne demek? Overthinking tedavisi mümkün müdür? Fazla düşünme hastalığı adı olan overthinker hastalığı hakkında detaylı bir analiz ile karşınızdayız.
Overthinking Nedir? (Aşırı Düşünme Hastalığı/Bağımlılığı)
Overthink ne demek? Overthink kelime olarak bir konu hakkında oldukça fazla ve uzun süre düşünmek anlamındadır. Overthinking sendromu olarak da adlandırılan bu durumdan birçoğumuz muzdaripiz. Çok düşünmekte ne gibi bir sorun olabilir diye aklınızdan geçmiş olabilir ama bazı insanlarda çok düşünmek bir alışkanlık haline gelmiş durumda ve bu da ister istemez günlük hayatlarını etkileyebiliyor. Bu başlığa tıkladığınıza göre sizlerin de az da olsa böyle bir problemi olduğunu ve varsayacağım. Ama durun lütfen, bu endişe edilecek bir şey değil.
Doğru taktiklerle Overthinking sendromunun üstesinden gelebilirsiniz. Fazla düşünmekten kurtulabilirsiniz. Overthinker nedir, tedavisi var mıdır diye sorarsanız çeşitli yöntemler ve alışkanlıklar kullanılarak çözüm bulabilirsiniz: Zihinsel modeller olarak adlandırılan ve zihninizi başka şekillerde düşünmek için eğitmek de bu durumun çözümlerinden ancak o başka bir yazımızda:)
Overthinking (Fazla Düşünme Sorunu) Yaşadığınızı Gösteren Belirtiler
Çok fazla düşünme hastalığı olarak da bilinen Overthinking’in temel belirtisi aslında doğrudan anlamı ile ilişkilidir. Negatif hisler yaratan herhangi bir konuda gereğinden fazla düşünmektir. Diğer yaygın Overthinking belirtileri ise şunlardır, diğer bir deyişle Overthinker Bireylerin Özellikleri aslında madde madde aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
• Sürekli geçmişte yaşadığınız anların içinde kalmak
• Yaşayacağınızı düşündüğünüz olayları sürekli kafada kurgulamak
• Yaşadığınız utanç verici anları tekrar tekrar zihninizde yaşamak
• Yeni bir karar alırken kendinizi yalnız ve çaresiz hissetmek
• Gece uyumak, yemek yemek, sohbet etmek vb. yerine sürekli düşünmek
• Yaşayacağınızı düşündüğünüz olayları sürekli kafada kurgulamak
• Yaşadığınız utanç verici anları tekrar tekrar zihninizde yaşamak
• Yeni bir karar alırken kendinizi yalnız ve çaresiz hissetmek
• Gece uyumak, yemek yemek, sohbet etmek vb. yerine sürekli düşünmek
Overthinking’e Aşırı Düşünme Hastalığı ya da Fazla Düşünme Sorunu Diyebilir Miyiz?
Overthinking, uykusuz gecelere, psikolojik olarak yetersiz hissetmeye, verimsizleşmeye ve gereksiz derecede strese sebep olabiliyor. Düşündüğünüz konu alelade bir konu olsa bile maalesef bazen düşünmekten kaçamıyorsunuz. Kafanızın içinde, aynı anda birçok konu hakkında sonsuza kadar düşünebilme dürtüsünün etkisi altında kalabiliyorsunuz. Yaşanmamış bir olay üzerine saatlerce hatta bazen günlerce senaryolar yazabiliyorsunuz. Yaşam kalitenize negatif etki ettiği ve sizi strese sokacağı için hastalık olarak adlandırmak yanlış sayılmaz. Eğer siz de sürekli düşünme hastalığına sahip olup olmadığınızı öğrenmek istiyorsanız Overthinking sendromu testi yapmak bunun ilk tespiti değildir, öncelikle kendi farkındalığınızda olmanız gereklidir. Bir karar verirken o konunun gerçekten o kadar vakit almasının normal olup olmadığı ile başlayarak kendi overthinker fazınını test edebilirbilirsiniz.
Aşırı Düşünme Hastalığı Tedavisi Var Mı?
Overthinking’i hastalık olarak adlandırdığımız noktada tedavisinden de bahsetmek gerekiyor. Overthinking, profesyonel bir psikolojik destek ile kolayca aşılabilir. Fakat genelde kendi yaşamınızda deneyeceğiz, değiştireceğiz bazı küçük şeyler ile de aşabilirsiniz. Bireylerin birçoğu bazı iyi öneriler ile bunu aşabildiklerini belirtiyorlar.
Fazla Düşünmemek İçin Ne Yapılmalı? Overthinking Nasıl Geçer?
Fazla düşünmeyi azaltmak ve overthinking sendromunu aşmak için bilmeniz gereken birkaç ufak nokta var. Aslında eminim sizler de farkındasınız ama yine de bunu başka birinden duymak da isteyeceksiniz. Çünkü bunlar hep psikoloji. Doğru taktikleri izleyerek üzerinden gelebilirsiniz. Unutmayın düşünceleri kafanızda yaratan sizsiniz ve onları yok etmek de sizin elinizde. İşte takip etmeniz gereken 9 ipucu!
1) Overthinking, size açılmamış kapıları açmaz.
Overthinking’in sizlere bilmediğiniz bir şeyleri göstermeyeceğini, yeni fikirlere gebe olmadığını bilmeniz gerekiyor. Fazlaca düşünmek, verimli düşünmek anlamına gelmiyor. Aksine, fazlaca düşünmek, strese sebep olduğundan, bildiğiniz konularda da kendinizi yetersiz hissetmenizle sonuçlanabiliyor.
Bu alışkanlığınızla başa çıkabilmenizin en önemli adımlarından birisi fazla düşünmeye başladığınız anları fark edebilmektir. Kendinizi stresli hissetmeye başladığınız anlarda düşündüğünüz konunun merkezinde değil, dışarıdan izleyen üçüncü bir kişi gibi hayal edin. Bu size farkındalık kazandıracaktır.
2) Vereceğiniz kararların bir son olmayacağının farkına varın.
Overthink sendromu, doğru karar vermeniz gerektiğini düşündüğünüz anlarda, yani en savunmasız anlarınızda, ışık hızıyla başınızda belirebiliyor. “Dünyanın sonu değil ya.” klişesini tam da burada yapacağım. Evet, çünkü gerçekten vereceğiniz kararlar dünyanın sonunu getirmeyecek, bir kitle imha silahının kırmızı düğmesine basmadığınız sürece. Eğer bunun farkına varırsanız, bu yalnızca fazla düşünmenizi engellemeyecek, kendinizle de daha barışık olmanızı sağlayacaktır.
“Fazla düşünmek, var olmayan problemleri yaratma sanatıdır.”
3) Boş zamanlarınızı doldurun, ama düşünerek değil!
Düşünmek zihinsel bir spor gibi gelebilir ama overthinking’i tetikliyorsa bu spordan vazgeçmeniz hem ruhsal hem de fiziksel sağlığınız açısından daha iyi olabilir. Yoğun günlerinizde yatağınızın içine girdiğinizde, o gün kendiniz ve düşünceleriniz için ayırdığınız tek zaman bu olabiliyor ve ta ta overthinking yaşamadan geçen bir gün! Diyeceğim o ki, kendinize katabileceğiniz onca şey varken, durup da saatlerce çıkmaz sokaklarda gezmeyin, düşünün tabii ki ama eğer yolunuz bir yere çıkıyorsa.
İlgili İçerik: Boş Geçen Dakikalarınızı Değerlendirip Size Uzun Vadede Kazanım Sağlayacak 6 Basit Alışkanlık
4) Düşünmek için kendinize vakit tanıyın.
Kendinize fazla düşünmek için bir zaman aralığı belirleyebilirsiniz. Bu sayede bir planın ortasında aklınızda oluşacak onlarca senaryoyu ayrıntılarıyla düşünüp planı sekteye uğratmak yerine, kendinize ayırdığınız o “fazla düşünme vakti”nde kafanızı bu senaryolarla meşgul edebilirsiniz. Kendinize ayırdığınız bu fazla düşünme vaktinde ne düşünmek istiyorsanız onu düşünün. Konuları kısıtlamadan aklınıza gelebilecek her şeyi düşünebilirsiniz. Bu vaktin farkında olarak günlük işlerinizi yaparken aklınıza takılan şeyleri zihninizden daha rahat def edebilirsiniz. Aklınıza gelen şeyleri bastırmanıza gerek yok. Ertelemek, o an konunun yoğunluğunu da azaltacaktır.
5) Olaylara şüpheci yaklaşın, araştırın.
Bazı şeylerin doğruluğundan yüzde yüz emin olmadan bunlara kesin bir doğruymuşçasına inanmanız, sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Bu da sonraki karar verme aşamalarında sizin aşırı düşünmenize sebep olabilir. Çünkü bir kere diliniz yanmıştır. Kendinizi bir şeye körü körüne inandırmayın, araştırın, sorgulayın.
Anlık yaşadığımız durumlar, bazen üstesinden gelinemeyecek kadar büyük ve çok kötüymüş gibi gelir gözümüze. Üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra geri dönüp baktığımızda “Ne kadar da küçükmüş.” diyeceğiniz birer soruna dönüşürler. Böyle bir durumla karşılaştığınızda yapmanız gereken bundan bir yıl sonra geriye dönüp baktığınızda bu olayın hayatınızda nasıl bir öneme sahip olacağını sorgulamaktır.
6) Tecrübe edindikçe daha verimli düşünmeye başlayacaksınız.
Tecrübeler sayesinde hayatımız bir duvar gibi inşa ediliyor. Bu yüzden, harekete geçmekten korkmayın. Doğru ya da yanlış, iyi ya da kötü bir şekilde sonuçlanacak eylemler, sizi siz yapan kilit noktalar olacak. Yalnızca kendi problemlerinizle değil, çevrenizdeki insanların problemleri ile de ilgilenirseniz, sonucu sizi pek de bağlamayan ama tüm basamaklarını yakından takip edebildiğiniz eylemler de tecrübe olarak hanenize yazılacak. Ayrıca başkasının sorunlarını çözmeye çalışırken dışarıdan bakan kişi olacağınız için daha büyük bir alanı görebilirsiniz. Bu sayede kendi başınıza gelen herhangi bir durumda olaylara dışarıdan bakabilme tecrübeniz olacağı için daha başarılı çözümler üretebilirsiniz. Kısacası, mükemmel olmak zorunda değilsiniz, sadece yaşayın ve kendinize bir şeyler katın.
7) 10 dakika yazarak, stresinizden uzaklaşmayı deneyin.
Bu madde aslında kendinizle oynayabileceğiniz ufak bir oyun hakkında. Bir kâğıda, yalnızca 10 dakika boyunca, sizi strese sokan, mutsuz eden, gerilmenize sebep olan, endişelendiğiniz şeyleri yazın. Sonra onu buruşturup atın. Bunu yapma sebebiniz ise aklınızda dolaşan tüm o düşünceleri somutlaştırmak. Kâğıtta göreceğiniz mürekkep aslında sorunlarınızı somut bir halde görmenizi sağlayacak. Soyut olan düşünceler sanki sonsuzmuş gibi geliyor ama öyle değiller. Sadece siz onlara gereğinden fazla alan ayırıyorsunuz.
8) Sonuca değil, yaptıklarınıza odaklanın.
Mahabharata Destanı bugüne kadar yazılan en uzun şiir olma özelliğine sahiptir. Bu destanda hayatın dört tane amacı olduğu vurgulanır. Bu amaçlar: dharma (erdem ve ahlaki davranış kuralları), artha (gaye, neden ve güdü olarak tasvir edilen), kama (duygusal zevkle arzuyu sembolize eder) ve mokşa (kurtuluş ve özgürleşme).
Kitabın dharmaya yoğunlaştığı kısımda ana fikir olarak şu veriliyor: Hayatta önemli olan görevinizi yerine getirmenin ve mutluluğa ulaşabilmenin yolu sarf etmeniz gereken emeğe odaklanmaktır. Bu emeğin sonuçlarına değil o anlık emeğinize odaklanmanız gerektiğini vurgular.
Sonuca odaklanmak stresinizi arttırır. Bir sınava girmeden önce “Sınavdan düşük alırsam dersi geçemem.” gibi bir düşünceyle çalışmaya başlarsanız çalışmadan verim alamazsınız. Verimsiz bir çalışma da sonucun kötü olmasına sebep olur. Sonucun ne olacağına odaklanmadan yapmanız gerekeni yaptığınızda kafanızdaki kötü düşünceleri uzaklaştırabilirsiniz.
Overthinking sendromunu aşabilmeniz için ana, yaptıklarınıza odaklanmayı unutmayın.
9) Odağınızı yeniden şekillendirin.
Bir şeyleri düşünmemeye çalışmak işin en zor kısmıdır. Siz onu görmezden gelmeye çalıştıkça o daha da görünür hale gelir. Bu durumda yapmanız gerek iki şey var: kısa vadeli çözüm, başka bir faaliyetle kendinizi meşgul etmek, uzun vadeli çözüm ise endişenizin yöneldiği nesneyi değiştirmek.
Bir arkadaşınızla kahve eşliğinde sohbet edebilir, kendinizi fiziksel olarak yormak için çeşitli etkinliklere katılabilir veya spor yapabilirsiniz. Gün içinde 20 dakikalık kısa şekerlemeler yapabilirsiniz. Kendinizi meşgul ederek kafanızdaki düşünceleri dağıtabilirsiniz.
Uzun vadeli çözüme geldiğimizde ise yapmanız gereken ilk şey endişelerinizin ve negatif duygularınızı yönelttiğiniz nesneyi tespit etmek. Şöyle bir örnekle açıklayabilirim: Çok sevdiğiniz biri vefat ettiğinde ona hayattayken yeterince ilgi göstermediğinizi düşünebilirsiniz. Bu noktada yapmanız gereken şey bunun için üzülmeyi bir kenara bırakıp etrafınızdaki diğer sevdiklerinize odaklanmaktır. Yine aynı pişmanlığı yaşamamak için etrafınızdakilere sevginizi göstermekte bonkör davranabilirsiniz.
Biriyle tartıştığınız için modunuz düşük olabilir. Peki, bu durumda yapmanız gereken şey sürekli tartışmayı düşünmek midir? Hayır, aksine moral bozukluğunuzu bir kenara bırakarak yapmaktan hoşlandığınız şeylere odaklanabilirsiniz. Resim yapabilir ya da sevdiğiniz bir arkadaşınızla sohbet edebilirsiniz.
Fazla Düşünme Hastalığı Olan Overthinking Çözümü
Bu 9 madde sizi overthinking sendromundan uzaklaştırabilecek ufak ama uygulanırsa güçlü adımlar. Kendinizi olduğunuz gibi kabul ederseniz, en iyi halinizi de bileceksiniz. Bunun ötesine dokunan tüm endişelerinizin yersiz olacağının farkına varacaksınız. Maalesef bunu söylemesi çok kolay ama faaliyete dökmesi de, belki egomuz yüzünden, epey zor olabiliyor.
Eğer monoton bir hayata sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, yeni kararlar alın, yeni alışkanlıklar edinin. Yaşama tarzınızı değiştirin hatta. Çünkü monotonluk içinde boş vakitlerinizin ne zaman olduğunu bilen overthinking sizi kendisine doğru itiyor. İstemsizce, siz de düşünmeye başlıyorsunuz. Değişimden korkmayın bu nedenle. Doğru zamanı da beklemeyin, sadece harekete geçin. Kendinizi belki de hiç düşünmediğiniz bir yerde bulacaksınız ve sizi mutlu eden de bu olacak, kim bilir? 🙂
Aşırı önemli not: Yazıyı okuyunca Overthinking hakkında da fazla düşünmeyin. ¯(ツ)/¯ Yani bir professional overthinker olarak hayatınıza farkındalıklarla devam edin, profesyonel bir Overthinker durumun farkındadır ve o an yeteri kadar düşündüğünü bilir ve harekete geçer, ya da geçmez o olayı orada bırakır zihnini kontrol etmeyi öğrenmiştir.
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap