Kökleri Osmanlı’ya Dayanan İlk Araştırma Kurumu: Bakteriyolojihane

Dicle Temiz

Dicle Temiz

Editör - Bilgi Unv.

Ülkemizin ilk modern araştırma merkezi 1894 yılında Fransız bakteriyolog Dr. Maurice Nicolle öncülüğünde Nişantaşı’nda kurulmuştur. Ülkenin ilk veteriner bakteriyologlarından olan Mustafa Adil Bey’de Bakteriyolojihane-i Osmani’de araştırmalara imza atmıştır.
Kurumun kuruluş amacı 1893’te çıkan büyük kolera salgınına dayanır. Salgından sonra Paris’teki Pasteur Enstitüsü’nden yardım isteyen Osmanlı Hükümeti, gönderilen bakteriyologla birlikte ülkemizde bakteriyoloji laboratuvarı kurmaya karar verdi.
Mustafa Adil Bey, İstanbul’daki Baytar Mektebi’nin ardından devletten aldığı bursla Fransa’da bulunan Alfort Yüksek Veteriner Okulu’na gitmişti. Eğitiminin tamamlanmasının ardından ülkesine dönen Adil Bey araştırma merkezinin kurulumuyla M. Nicolle ile çalışmaya başladı. Bu sırada difteri serumunun hazırlanmasında öncü bir rol oynadı. Yapılan bilimsel çalışmaları değerlendiren Prof. Dr. Nahil erk çalışmalarla ilgili şu sözleri söylemiştir:

“Bu yıllar Adil ve Nicolle için çok verimli olmuş, her ikisi de klasik literatüre geçecek çalışmalar yayımlamışlardır. Özellikle sığır vebası konusunda çok orijinal buluşlara ulaşmışlardır. Adil ve Nicolle’ün dört yıl süren müşterek çalışmalarının sonuçları 1899, 1901, 1902’de Annales de L’institute Pasteur’de yayımlanmış bulunmaktadır. Bu yazıların hemen her satırı orijinal buluşlarla doludur.”

Tüm bunların yanı sıra şap hastalığı ve sığır vebası gibi hayvan parazitleri üzerinde de araştırmalar yaparak bu alanda birçok yeniliğe imza atmışlardır. Çiçek aşısı üzerinde de araştırmalar yapan ikili, aslında çiçek aşının bulunuşundan 5 sene önce aşı maddesini bulmuşlardır. Ancak bu araştırma, Adil Bey’in ölümünden 2 sene sonra yayımlanmıştır. Fransız bakteriyoloğun Türkiye’den ayrılmasından sonra ikiye ayrılan Bakteriyolojihane-i Osmani bir bölümü Nişantaşı’nda insan hastalıkları üzerine, bir bölümü ise Sultanahmet’te hayvan hastalıkları üzerine araştırma yapmaya devam etmiştir.


Bu içerikler de ilginizi çekebilir:

Kategoriler: Kültür

Yorumlar (0) Yorum Yap

/