Gıda Mühendisliği Nedir? Mezunları Ne İş Yapar?

Gıda mühendisliği bölümü, son yılların en dikkat çeken ve ilgi gören lisans türlerinden biri. İnsanlığa sağlıklı gıdanın ulaştırılabilmesi misyonuyla eğitim veren bu lisans türü Türkiye’de önceleri Yüksek Ziraat Enstitüsü olarak anılıyordu. 1993 yılında YÖK’ün önerisiyle şimdiki adını alan bölüm, o yıllardan bu yana gıda üzerinde çeşitli araştırmalar yapan bir eğitim vermeye devam ediyor. Biz de son yılların en çok merak edilen bu bölümünü sizin için araştırdık. “Gıda mühendisliği nedir?” “Mezunları ne iş yapar?” gibi pek çok sorunun yanıtını bu yazımızda bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!

Gıda mühendisliği bölümü fizik, kimya ve mikrobiyoloji gibi alanlar ile beraber çalışarak disiplinlerarası çalışmalar yürütülen bir bölümdür. Amaç, bölümü okuyan bireylerin sağlıklı gıdaya giden yolda bilgi sahibi olması ve bu yönde yetiştirilmesini sağlamaktır. Bu bağlamda gıda mühendisleri, her türlü besinin uygun şartlar altında üretilerek, paketleme ve dağıtımının yapılması hususunda aktif rol oynayan kişilerdir.

Türkiye’de ilk olarak 1993 yılında şimdiki adını alan bölüm, gün geçtikçe popülerleşen lisanslardan biri olmayı başarmıştır. Bugün ise Türkiye’nin en yetkin üniversitelerinde kaliteli bir eğitim sunmaya ve yetkin gıda mühendisleri yetiştirmeye devam etmektedir.

Bölümün eğitim süresi 4 yıldır. Bazı üniversitelerde eğitim dili İngilizce olduğundan bu süre 5 yıla çıkabilmektedir. Ancak dili iyi olan öğrenciler, üniversitelerin kendilerine sundukları dil yetenek sınavı ile hazırlık bölümünü atlayabilmektedir. Ayrıca bölüm yalnızca sayısal alandan tercih yapan bireyleri kabul etmektedir.

Genel misyonu insanlığın sağlıklı gıdaya erişmesi olan bölümünün, 4 yıllık lisans eğitimi boyunca sunulan dersleri de bu misyon ile orantılı. Buna göre bölümü kazanan bireylerin fakültede görecekleri temel dersler şu şekilde;

● Genel Kimya
● Sunum Teknikleri
● Gıda Mühendisliğine Giriş
● Kalkülüs,
● Fizik,
● Biyolojik Bilimlerin Temelleri,
● Bilgisayarlı Hesaplamaya Giriş
● Mikrobiyolojiye Giriş
● Bilimsel Araştırmanın Temelleri
● Sürdürülebilir Gıda Sistemleri
● Gıda Kimyası
● Gıda Mikrobiyolojisi
● Gıda Proses Mühendisliği
● Gıda Güvenliği ve Risk Değerlendirmesi
● Gıda Analizi Laboratuvarı
● Gıda Formülasyon Mühendisliği
● Beslenme ve Sağlık
● Gıda Teknolojisi
● Gıda Endüstrisinde Kalite Kontrolü
● Gıda Reaksiyonlarının Raf Ömrü
● Gıda Kalite Kontrol Sistemleri
● Gıda İnovasyon ve Tasarım
● Gıda Sisteminde Dijital İnovasyon

Bunlara ek olarak öğrencilere bölüm seçmeli pek çok ders de sunulmaktadır. Öğrenciler ayrıca İnkılap ve Türk Dili derslerinden sorumlu olurken; staj yapmaları da istenmektedir.

Gıda mühendisliği bölümünün amacı, insanlığa sağlıklı ve steril ortamda üretilmiş olan gıdanın ulaştırılmasıdır. Bu hedef doğrultusunda bölüm mezunlarının, nitelikli gıdanın üretilmesinde büyük rol üstlendiklerini söyleyebiliriz. Ancak sadece üretiminde değil, mezunlar aynı zamanda gıda fabrikalarında üretimden paketlenmeye ve ulaştırılmasına kadar olan süreci yakından takip eder ve ilgili raporlarını hazırlar.

Bölüm mezunlarının aldıkları maaş, çalışılan yere göre değişim göstermektedir. Bu nedenle net bir ücretten bahsetmek mümkün değildir. Diğer taraftan, TMMOB Gıda Mühendisleri Odası’nın yaptığı açıklamaya göre 2021 yılı çalıştırılması zorunlu meslek mensupları kapsamında minimum asgari ücret net 6250 TL olarak belirlenmiştir. İlgili mensuba dahil olmayan meslek grupları için ise asgari tutar brüt 5750 TL olarak belirlenmiş olup, net kazanç 4100 TL’ye denk gelmektedir.

Yukarıda bölümün sayısal alanda öğrenci kabul ettiğini belirtmiştik. Bu nedenle bölümdeki derslerin, sayısal taban ağırlıklı olacağını söylemeden geçmeyelim. Bu bağlamda sizin de matematik, fizik, kimya ve biyoloji derslerine ilginiz varsa bölümü rahatlıkla okuyabilirsiniz.

Sayısal zekası olan tüm öğrencilerin bu bölümde başarılı olabileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca raporlama, analitik problem çözme, bağımsız çalışma kabiliyeti ve gelişmiş organizasyonel beceriye sahip olan bireyler için bölümü okuması son derece zevkli olacaktır.

Bölümüden mezun olan bireyler, kamuda veya özel sektörde çalışabilmektedirler. Ayrıca akademisyen olarak üniversitelerde de kendilerine iş imkanları sağlayabilirler. Kamuda görev alabilmek için ön şart KPSS’dir. Bunun için bireylerin, B grubundan sınava girmesi ve 80 üzeri puan alması gerekmektedir. Özel sektörde ise bireyler; Restoran, Gıda Fabrikaları, Catering Firmaları, Laboratuvarlar gibi farklı tesislerde çalışabilirler. Akademisyenliği düşünen bireylerin ise yüksek lisans yapmaları gerekmektedir.

Öncelikle belirtmeliyiz ki yurt dışında doğrudan “gıda mühendisliği” adı ile bir bölüm bulunmuyor. Bunun yerine Gıda Bilimi, Gıda Bilimi ve Beslenme, Gıda Biyoteknolojisi ve Gıda Kalitesi ve İnovasyonu gibi bölümler mevcut. Yüksek lisans yapmayı düşünenler, Avrupa ve Amerika’daki ilgili üniversitelerin başvuru şartlarını inceleyerek eğitim alabilirler. Yurt dışında mühendis olarak çalışmak isteyenler için ise üniversitelerin akredite sistemi devreye girer. Şayet mezun olunan üniversite, yurt dışında çalışabilmek için akreditasyona sahipse kişi, bunu değerlendirebilir. Her koşulda da yabancı dilin iyi olması gerektiği unutulmamalıdır.

4 yıllık lisans öğrenimini tamamlayan mezunlar, gıda mühendisi unvanı ile kamuda veya özel sektördeki gıda tedarik zincirlerinde çalışabilirler. Ancak bireyler isterlerse yüksek lisans ve yurt dışı eğitimleri ile hem akademisyen hem gıda bilimcisi hem de yüksek gıda mühendisi gibi alanlarda da uzmanlaşabilirler.

Bölümün son yıllarda önemi daha da anlaşılan lisanslardan biri. Üstelik insanlığın yaşamını sürdürebilmesi için gıda alımı da son derece mühim. Günümüz koşullarında hazır paketli gıdalara yönelim bu kadar artış kazanmışken insanlık için sağlıklı besinlerin üretimi de aynı oranda önem kazandı. Öyleyse sağlıklı ve steril gıda üretimi için gıda mühendislerine her daim ihtiyaç olacaktır.

Diğer tüm üniversite bölümlerine buradan ulaşabilirsiniz.