Yapay Zeka ve Bilinç Konularına İlgi Duyanlar İçin 10 Kitap Önerisi

Yapay zeka artık gündelik hayatımızda da sık sık duymaya başladığımız kavramlardan biri, yapay zeka ile ilgili kitaplar da aynı şekilde çok sık karşımıza çıkar oldu. Yapay zeka üzerine yapılan teoriler, doğru yanlış söylemler, bitmek bilmeyen tartışmalar… Bir tarafta yapay zekadaki gelişmelerle birlikte daha iyi bir hayata kavuşacağımızı söyleyenler, diğer tarafta da daha kötü bir dünya fikrine sahip olanlar. Peki siz ne düşünüyorsunuz? Ya da bir şeyler düşünebilmek için yeterli bilgiye sahip olduğunuzu düşünüyor musunuz?

Eğer ikinci sorunun cevabı hayır ise burada önereceğim kitapları okuyarak daha geniş bir yapay zeka bilgisine sahip olabilirsiniz. Okuduğunuz ve listede olmayan kitapları yorumlarda paylaşırsanız daha fazla insana kavuşturabiliriz.

1) Yapay Öğrenme – Ethem Alpaydın

Kapsamı oldukça geniş olan bu kitapta, gözetimli, gözetimsiz ve pekiştirmeli öğrenme için kullanılan tüm yaklaşımlar, olasılık tabanlı modeller, yapay sinir ağları, karar ağaçları, saklı Markov modelleri, çekirdek makineleri, Bayesçi yöntemler ve çizgesel ağlar işlenmekte, ayrıca boyut azaltma, öbekleme, model birleştirme, deney tasarımı ve çözümleme gibi konular ayrıntılı olarak tartışılmaktadır.

2) Yapay Zeka | Geçmişi ve Geleceği – Nils J. Nilsson

Kitap, yapay zekanın tarihini aşağı yukarı belli bir zaman sırası takip ederek anlatıyor. Kimi aktörleri ve olayları içermiyor olsa da kitapta yapay zekanın başlıca fikirlerini, anlaşmazlıklarını, uygulamalarını ve sınırlarını bulmanız mümkün. Yazar, şahsiyetlerden ziyade fikirlere ve bunların nasıl hayat bulduğuna odaklanmış.

3) Master Algoritma – Pedro Domingos

Pedro Domingos tüm zamanların en önemli ve devrim niteliğindeki entelektüel gelişmelerinden biri olan yapay öğrenmenin perdesini kaldırıyor ve Google’a, Amazon’a, akıllı telefonunuza güç veren öğrenen makinelerin içine göz atmamızı sağlıyor.

4) Robotların Yükselişi – Martin Ford

Gelecek büyük çaplı refah mı, yoksa korkunç bir eşitsizlik ve ekonomik güvensizlik mi getirecek? Bu sorunun cevabını bugün verip rotamızı belirlemek zorundayız. Robotların Yükselişi, teknolojinin hızlanmasının bizim ve çocuklarımız için doğuracağı ekonomik sonuçları anlamamız için zorunlu okuma kitabı niteliğinde.

5) Zihin Nasıl Çalışır – Steven Pinker

Steven Pinker bu kitabında, modern nörobilimin son bulgularına dayanarak zihnimizin nasıl evrimleştiğini, nasıl dünyayı kavradığımızı ve düşünce ürettiğimizi ortaya koymaya çalışıyor. Bizi rasyonel yapan nedir? Öfkeli, arzulu, sevinçli ya da üzüntülü olmamızın altında yatan nedenler nelerdir? Bilinç nasıl ortaya çıktı? Bütün bu soruların cevaplarını irdelediği kitabında Pinker, evrimsel biyolojinin ışığında bilimden müziğe, cinsellikten dile, sanattan dine kadar bütün insani faaliyetlerin ortak noktasını araştırıyor ve çok ilginç sonuçlara ulaşıyor.

6) Ben Bir Garip Döngüyüm – Douglas Hofstadter

Neden kendi bedenimdeyim de bir başka bedende değilim? Hofstadter’a göre bu, insanlığın sormaktan kaçınamadığı en büyüleyici sorulardan biri. Ben Bir Garip Döngüyüm ortaya daha zorlu birçok soru atıyor: Düşüncelerimiz moleküllerden mi yapılmıştır? Bir makinenin kafası karışabilir mi? Bir makine kafasının karıştığını bilebilir mi ve bunu bilebiliyorsa sizi de döngülerin içine hapsedebilir mi?

7) Bilinç Açıklanıyor – Daniel C. Dennett

Daniel Dennett geleneksel ve sağduyuya dayalı Kartezyen bilinç modelini reddediyor, buna karşın, sinirbilim, psikoloji ve yapay zeka alanlarından elde edilen zengin bilgiye dayanarak yeni bir model ortaya koyuyor: “Yalnızca bilinçli olayları bilinçdışı olaylar bağlamında açıklamış olan bir kuram, bilinci tam olarak açıklayabilir.

8) Bilincin Gizemi – John R. Searle

Zihnin bir bilgisayar gibi çalıştığı ve beyin işlevlerinin bilgisayar programları tarafından yeniden üretilebileceği iddialarıyla hesaplaşan Searle, sağlam bir mantıksal analizle ikicilik, maddecilik ve yapay zeka yaklaşımlarının içine düştüğü çelişkileri tüm açıklığıyla ortaya koyuyor.

9) Kralın Yeni Aklı – Roger Penrose

Bilgisayar ekranındaki görüntüler gerçek dünyadaki olguların bire bir temsili midir, yoksa sanal bir dünyada hayal mi görmekteyiz? Sakın evren dediğimiz, muazzam bir bilgisayar ekranından ibaret olmasın? Bilgisayarlar bilinçlendirilebilir mi? Yani akıllanıp kendi başlarına düşünebilirler mi? Ama bu tür sorulardan önce, akıl nedir veya bilinç nerededir sorularını da sormamız gerekmez mi? Roger Penrose kitabında bu tarz zor sorulara cevaplar aramakta.

10) Süper Zeka – Nick Bostrom

Zekanın doğasını detaylıca inceleyen bu kitap, doğal ve yapay zekanın içeriğini ve sınırlarını kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Gelecek belki doğal belki de yapay zekanın elinde olacak ama kesin olan şu ki, zeka evrendeki varlığını sürdürecek.