Hapşırmak burundaki sinirlerin uyarılması ile istemsizce ve aniden verilen hava olarak tanımlanabilmektedir. Hapşırığa nelerin sebep olduğunu, hapşırdıktan sonra neden çok yaşa dendiğini hiç düşünmüş müydünüz? Gelin hep birlikte neden hapşırıyormuşuz öğrenelim.
1) Hapşırmamızın sebebi nedir?
Genel olarak hapşırığı burnumuzdaki rahatsız edici histen kurtulmak için yapıyoruz. Bazen de ardı ardına birçok kez tekrarlayanlar olduğunu görmüşsünüzdür. İşte o kişilerin ilk hapşırığı rahatsız edici histen kurtulmaya yetmediği için devamı geliyor.
Hastalandığımızda da hapşırma sebebimiz aslında bundan dolayıdır. Soğuk algınlığı ya da grip gibi burnu hassaslaştıran rahatsızlıklarda, burundaki rahatsız edici his kaynaklı hapşırırız. Öte yandan sadece ama sadece burundaki rahatsız edici şeyleri çıkartmak için hapşırılmaz. Güneş, soğuk, alerji, hastalık hatta kaş almak, spor yapmak gibi sebepler bunu tetikler.
2) Kaş almak ya da spor yapmak hapşırmayı nasıl tetikler?
Kaş alınırken nazal boşluğuna bağlanan herhangi bir sinirin tetiklenmesi çok mümkündür. E bu tetiklenme yaşandığında da hapşırma onu takip eder. Spor yaparken de insanlar daha fazla efor harcadıkları için vücutlarına daha fazla oksijen isterler. Bunun için de daha sık nefes alınır. Böyle bir durumda ağız ve aynı zamanda burun kuruyabilir. Burun normaline gelmek için akmaya başladığında da hemen akabinde hapşırmanız doğaldır.
3) Güneş yüzünden hapşırmaya ne sebep olur?
Göz alıcı parlak ışıkların kimi insanlar için hapşırma sebebi olduğu bilinse de net bir şekilde sebebi “Evet budur!” nidaları ile bulunmamıştır. Bazı araştırmacılar bu durumun göz alıcı ışığa maruz kalındığında, göz bebeklerinin aniden küçülmesi sonucunda, sinir uyarılması ile gerçekleştiğini düşünür. Ya da yalnızca genetik hafıza ile ilgili olduğu ileri sürülmüştür.
4) “Hapşırırken gözlerinizi açık tutamazsınız.” bilgisi çok doğru olsa da tümüyle gerçek bir bilgi değildir.
Hapşırmak tümüyle çözümlenmiş bir şey olmasa da bilinen ve emin olunan refleks, gözlerin direkt kapatıldığıdır. Bilim insanları bu durumu, vücudumuzun ağrı ya da acı duyduğunda verdiği reflekse benzediğini düşünüyorlar. Fakat bu durum yadsınamaz bir gerçek statüsünde değildir. Tehlikelerinin olduğu sıklıkla konuşulsa da bazı insanlar hapşırırken gözlerini açık tutabilirler.
Bu arada bir uyarı: Hapşırma esnasında gözlerinizi açık tutmaya çalışmayın ya da kibarlık olsun diye hapşırığınızı durdurmak için çaba sarf etmeyin! İşte bu pek önerilmeyen tümüyle gerçek bir bilgi!
5) Uyurken hapşırmak pek görülen bir şey değildir.
Kişiler uyurken sinir sistemleri kapalıdır. Hapşırmak da temelde sinir sisteminin uyarılması olduğu için uyku esnasında hapşırık gözlenmez. Ama öte yandan uyarıcı çok şiddetliyse, kişi uykusundan bu sebeple uyanır ve ardından hapşırır.
6) Bilindiğinin aksine hapşırırken kimsenin kalbi durmaz.
Hapşırık sebebiyle göğüs kasılır ve aslında bir nevi kan akışı kısa bir süreliğine engellenir. Fakat bu kişinin kalbinin durduğunu göstermez, bu durumda hapşıran kişinin kalp ritmi bir miktar değişir. Kalp kesinlikle ama kesinlikle durmaz.
7) Hapşırık zamanında kalp durmuyorsa, neden “Çok yaşa.” deriz?
Türkçe’si “çok yaşa”, orjinali “god bless you” olan hapşırdıktan sonra dilenen iyi temennilerin kökeni sanılanın aksine çok farklı bir yerden geliyor. Pek çok kişi hapşırıldığı sırada kişinin kalbinin durduğunu düşündüğü için hemen akabinde çok yaşa dendiğini sanır. Fakat bu durum veba salgını dönemine dayanmaktadır.
Veba salgınının olduğu dönemde, vebanın şeytan ile özdeşleştirildiği dönemler olmuştu. İşte tam da bu yüzden hapşıran insanların şeytanı içlerinden attıklarına inandılar. Hapşıran kişilere de böyle bir sebepten ötürü “god bless you” yani “Tanrı seni kutsasın” ya da “Tanrı seni korusun” denmektedir.
8) Evinde birlikte yaşadıkları hayvan olanlar için yeni bir bilgi değil: Hayvanlar da hapşırır.
Evet. Hatta aralarında en çok hapşıran hayvan iguanadır. Sindirimlerine katkı olarak tuzları vücutlarından atmak sebebi ile hapşırırlar.
Hapşırmak kimi insanlar tarafından çok fazla seviliyor olsa da, ortamdaki tozlardan kurtulmak alerjik olunan şeyin yanından uzaklaşmak, güneş gözlüğü kullanmak gibi pek çok tedbir ile birlikte hapşırmayı önleyebiliriz. Ee, o zaman hapşırmanıza gerek kalmadan yollayalım iyi dileklerimizi. Sevdiğiniz herkes ile beraber iyi, sağlıklı, huzurlu, mutlu ve çok yaşayın!
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap