Gece İnsanı mı Daha Üretken Gündüz İnsanı mı?

Gece insanı mı daha üretkendir gündüz insanı mı? Uzun zamandır tartışılan bir konu. Hepimiz kendimize yakın gördüğümüz tarafı seçiyor ve ona göre bir yorumda bulunuyoruz. Bu konuya bir de bilimsel açıdan bakalım, bilim insanlarının bu konu hakkında neler söylediğini inceleyelim.

Yapılan bir araştırmaya göre çalışma saatlerinde ve okul saatlerinde gece insanlarının en az gündüz insanları kadar üretken oldukları görülmüştür. Bu durumun en büyük etkeninin ise kendimizi en iyi hissettiğimiz zamanlarda kendimizi sabote etme ihtimalimizin de doğru orantılı olarak artması olduğu söyleniyor.

Journal of Experimental Social Psychology dergisinde yayınlanan bir araştırmada, biyolojik saatimiz içerisinde kendimizi en çok sabote ettiğimiz saatler incelenmiş. Kendimizi sabote etmemiz yüksek konsantrasyon gerektiğinde, işi yapmamak için bahane uydurma davranışıyla, bir başarısızlık durumuna karşı egomuzu koruma iç güdümüz şeklinde tanımlanmış.

Duruma bir örnek verecek olursak;

Yarın çok önemli bir sunumunuz var ve siz gece geç saatlere kadar film izlediniz. Sunumunuzu gözden geçirmediniz. Bu kendinizi sabote ettiğiniz anlamına geliyor. Bilinçli veya bilinçsiz yapmanız fark etmeksizin, eğer sunumda başarısız olursanız bu durumu geç saatlere kadar film izlemenize bağlarsınız. Zihninizde durumu böyle yorumlar ve kendi egonuzu koruma altına almış olursunuz.

Bu kavram üzerine yapılmış araştırmada, 237 üniversite öğrencisi “gündüz insanı ” veya “gece insanı ” olmalarına göre iki gruba ayrılıyor.

Kişilere rastgele olacak şekilde sabah 8’de ve akşam 8’de olmak üzere zeka testleri gönderiliyor. Deneklerden yarısına stres seviyelerinin sonuçlar üzerinde etkili olabileceğini diğer yarısına ise stres yapıp yapmamalarının önemli olmadığını, testin çok zor olmadığını söylüyorlar.

Araştırmacılar, stres ve baskı yüklenen gruptakilerden, üretken olmadığı saatte testi çözenlerin kendilerini daha başarısız olacağını öngörmüş. Sonuçlar ise durumun tam tersi olduğunu göstermiş. Stres ve baskı yüklenen gruptakilerden, tam üretken oldukları saatte testi çözenler diğer gruba göre daha başarısız sonuçlar elde etmişler. Buna neden olarak da bir çok bahane üretmişler yani kendilerini sabote etmişler.

Üretken olmadıkları saatlerde ise, stres ve baskı olan grupların performansında, stres ve baskı olmayan gruplara göre bir performans değişikliği görülmemiş.
Yani gündüz insanlarının normalde daha fazla üretken olduğu çalışma saatlerinde kendilerine mazeret üretip kendilerini sabote etmeleri daha yüksek bir ihtimal. Gece insanı ise gündüzleri zaten bir şeyler üretme seviyesinin düşük olduğunu bildiğinden başarısızlıktan korkmaz ve mazeret üretmekten kaçınır.

Aslında çalışmanın bize anlatmak istediği şey sabah 9 akşam 5 şeklindeki çalışma veya okul saatleri insanlara büyük avantajlar sağlamıyor. Bu sistemin gece insanları için dezavantaj olduğunu düşünenlere, aslında gündüz insanlarının da bu saatler arasında çok fazla üretken olamayabileceğini gösteriyor.