Drag queen, eğlence ve tiyatronun iç içe geçtiği sahne sanatını icra eden kişilere verilen isim. Genellikle erkeklerin kadın kıyafetleri giydiği bu gösterilerde, abartılı makyaj ve saçlar ön plandadır. Yalnızca görünüme dayalı olmayan bu performanslar, iğneleyici bir mizahla gerçekleştirilir. Türkçede zenne olarak tabir edilse de, drag queen daha geniş kapsamlı bir meslek.
Drag queen ve zenne aynı şey midir?
Feminen tavrı en uç boyutlarıyla ele alan drag queenler, eleştiriyi komediyle birleştirir. Yalnızca dans etmezler. Upuzun ve kıvrımlı kirpikler, genellikle çarpıcı renge sahip saçlar ve göz alıcı aksesuarlar, drag queenlerin vazgeçilmezi arasındadır. Büyük bir sahne yeteneğine sahip drag queenler, sek bir güldürme kabiliyetinden daha fazlasına sahip.
Drag queenlik yeni bir eğlence akımı mı?
Aslında hiç de yeni olmayan drag queen şovları, 1883 senesinde sahnelerde yerini almaya başladı. Bu tarihten önce queen kelimesi, homofobik bir söylemdi. Gösteri ve eğlence sektöründe zamanla benimsenmeye başlandı. 1800 ve 1900’lü yıllardan kalma, kadın giysileriyle çekilmiş olan birkaç drag queen fotoğrafı mevcut. Bu nostaljik fotoğraflar az sayıda da olsa, bize bu gösterilerin eskiye dayandığını gösteriyor.
Drag queenliğin kelime anlamı ne?
Viktorya dönemindeki erkek sanatçıların giydikleri kadın kıyafetleri yere kadar uzanıyordu. İngilizcede sürüklemek anlamına gelen drag kelimesi, ismini bu giysi stilinden alıyor. Kraliçe anlamına gelen queen, Stonewall ayaklanmalarında drag queenlerin başkaldırılarıyla bu adla anılmaya başlandı.
Stonewall Ayaklanması’nda drag queenler nasıl bir rol aldı?
1969 senesinin 27 Haziran tarihinde, eşcinsellerin uğrak noktası olan bir bara polisler tarafından baskın yapıldı. Homofobik ve ayrımcı olan bu saldırıda, pek çok eşcinsel şiddete maruz kaldı. Newyork’ta bulunan Stonewall Inn adlı bu bara yapılan baskın sonrası, hak arama mücadelesinde drag queenler ön sıralarda yer aldı.
Eşcinsellere yönelik baskıcı sistem, cesur bir direnişle karşı karşıya kaldı. Bu kontrolcü düzene yönelik başkaldırının devam ettirilmesi için drag queenler cesaretlerini açıkça ortaya serdi. Eşcinsellerin hak mücadelesinde mihenk taşı olarak görülen bu olay, tarihsel açıdan büyük bir yankı uyandırdı.
Yalnızca transeksüeller mi drag queen olabilir?
Drag queenlik; sahne şovlarına ait olan dans, şarkı, komedi ve pek çok eğlence unsurunu barındırır. Çoğunlukla eşcinseller tarafından gerçekleştirilse de, hetero erkekler de bir drag queen performansçısı olabilir. Aynı şekilde, bir kadın da drag queen olabilir.
Drag queenlerin tümü transeksüeldir diye düşünmek yanlış bir çıkarım. Bir meslek olan bu tiyatral gösteri, kişilerin gündelik hayatlarında da aynı giyim kuşam tarzına büründükleri anlamına gelmez. Aynı şekilde, sahnede algılanan cinsel kimliklerinin de esas cinsel yönelimlerini yansıtmalarını gerektirmez.
Kaç çeşit drag performansçısı var?
Bildiğimiz drag queenliğin dışında, üç çeşit daha drag türü var. Bunlar:
1) Erkek rolüne bürünen kadınlar (drag king)
2) Drag queen taklidi yapan kadınlar (faux queen)
3) Drag king taklidi yapan erkekler (faux king)
Köçek ve kantonun drag queenlikle bir ilgisi var mı?
Anadolu’ya ait köçek kültürü, kadın kostümüyle dans eden erkek anlamına geliyor. Kanto ise drag queenlere benzer giyinen kadınların dans ederek şarkı söylediği bir sahne şovu. Kültürel açıdan farklı isimlendirmeler olsa da, ortak amaç eğlendirmek. Osmanlı döneminde de var olan köçek havası, oldukça eski bir geçmişe sahip.
Kanto dediğimizde de, şimdiye tek ülkemizdeki en önemli temsilci Nurhan Damcıoğlu olmuştur. Sandığımızdan çok daha eski olan bu sahne sanatları, ülkemizde de geçmişten günümüze çeşitli isimlerle anılıyor. Drag queenlikle doğrudan bir ilgisi olmasa da, sanatsal yaratım benzerlik gösteriyor.
Türkiye’de drag queen denilince akla gelen isimler var mı?
Seyfi Dursunoğlu, namıdiğer Huysuz Virjin, yoğun bir ilgiyle izlenen şovlarıyla büyük bir başarı sağladı. 1970’li yıllardan 2010’lara kadar eğlence programlarıyla geniş bir izleyici kitlesine ulaştı. 87 yaşında hayatını kaybeden sanatçı, Türkiye’deki gelmiş geçmiş en ünlü drag queen olarak hafızalara kazındı.
Günümüze doğru uzandığımızda, Matmazel Coco’dan bahsedebiliriz. Kendisi hem yetenekli bir drag queen hem de aktivist. Pek çok beğenilen işe imza atan Matmazel Coco, tiyatroyla iç içe büyümüş. Ödül aldığı filmlerin yanı sıra, tek kişilik kabareleri de izlenmeye değer.
Rose Yule da ülkemizin en başarılı drag queenlerinden biri. Bu kültürü en iyi şekilde sergileyen Rose, modellik kariyeriyle de ön sıralardaki yerini alıyor. Rol aldığı klip çekimlerindeki tiyatral yeteneği, duyguyu izleyiciye yansıtmada oldukça etkili. Kendisi aynı zamanda bir makyaj sanatçısı.
Gia Androgyny, tamamiyle kendi farklı stiliyle öne çıkan bir drag queen. 8 senedir bu sektörde olan Gia; dans, kostüm tasarımı, modellik, makyaj sanatçılığı gibi pek çok alanda uzman. Dizilerde styling yapmasının yanı sıra, sahne dekorlarıyla da ilgileniyor.
Dünyadaki ünlü drag queenler kimler?
Drag queenlikten bahsettiğimizde RuPaul’a değinmemek olmaz. RuPaul’s Drag Race programıyla büyük bir popülariteye sahip oldu. Netflix’te de yayınlanan bu şov, en çok izlenenler arasında yer alıyor. RuPaul, normalde eğlence kulüplerinde sergilenen drag queen kültürünü, herkesin ulaşabileceği bir şekilde ekranlara taşıdı. Tüm dünyadaki en ünlü drag queen olarak görülen Amerikalı aktör, sayısız ödüllere sahip.
Violet Chachki, RuPauls’un programıyla tanınan diğer bir popüler isim. Pin-up stiliyle dikkat çeken Violet, hem model hem de burlesque sanatçısı. Trixie Mattel, Yine RuPauls’un şovuyla şöhreti yakalayanlardan. Hem şarkıcı hem de komedyen bir drag queen. Instagram’da 2 milyonu aşkın takipçisi olan Trixie, aynı zamanda bir Youtuber. Katya Zamolodchikova, farklı mizahıyla öne çıkan drag queenlerden biri. RuPauls’un şovundan tanıdığımız Katya, Rus aksanlı İngilizce kullanımıyla izleyenleri güldürüyor. Kendisi aynı zamanda bir yazar.
Drag queenlerin tümü aynı performansı mı sergiliyor?
Drag queenlik, aslında pek çok dala ayrılıyor. Modellik bunlardan biri. Diğer yandan, yalnızca şarkı söyleyerek sahnede yer alanlar da mevcut. Komedyen olanların yanı sıra, makyaj sanatıyla öne çıkanlar da var. Bunların tümü farklı olsa da, hepsini bir arada icra eden drag queen sayısı da oldukça fazla.
Drag queenlerin ortak özellikler neler?
Drag queen kavramı, güldürmek ve eğlendirmekten çok daha ötede. Toplumsal baskının karşısında; güçlü, özgüvenli, yaratıcı kişiliklere sahipler. Kıvrak zekaları, iğneleyici mizahları her daim ilgi çekmelerinde büyük bir etken. Yalnızca ışıltılı ve gösterişli bir kostümden ibaret değiller. Çevresindeki insanları güldürmeyi seven pek çok tanıdığımız vardır. Bunu, toplumun standart normlarının dışına çıkarak gerçekleştirmek de cesarettir. Oyunculuk yetenekleri oldukça güçlü ve iddialıdır. Her zaman abartılı olarak anılan bir meslek olsa da, aşırıyı canlandırmak kolay bir iş değildir.
Drag queenler yeterli maddi kazancı elde edebiliyor mu?
Sosyal ve ekonomik şartlardan ötürü, ülkemizde drag sektörü yavaş ilerliyor. Sosyal medya, pek çok kişi için başlı başına bir gelir kaynağı. Ünlü isimler, drag performansçılarına sosyal medyalarında pek yer vermiyor. Bilinirlikleri arttığında, geçimlerini sürdürmeleri çok daha mümkün. Bu durumda, bazı fenomen ya da popüler kişilerin desteği gerekiyor. İşin özü, maddi açıdan gereken kazancı elde edemediklerini söyleyebiliriz.
Drag queenlerin yaşadığı toplumsal sıkıntılar var mı?
Norm olarak addedilen kalıpların dışındaki insanlar, toplumun da ötesinde, küresel düzeyde bir ayrımcılığa uğruyor. Farklılıkların kabul görmediği her yerde, nefretin izlerini görebiliyoruz. Heteroseksüel olmayan bireyler, günümüzde de hak arama mücadelelerini sürdürüyor. Drag queenler de, “normal” kabul edilmeyen her insan gibi çeşitli zorbalıklara maruz kalabiliyor. Taciz ve şiddete uğrayan, tehlike altında hisseden pek çok drag performansçısı mevcut.
Cinsel yönelimi ve yaşam tarzından ötürü, kimsenin sabote edilmediği günleri görmeyi umuyoruz…
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap