Hayattan Daha Fazla Keyif Almanızı Sağlayacak Yöntem: Dopamin Detoksu

Gelişen teknoloji ile birlikte akıllı cihazlar, neredeyse, hayatımızın her alanında yer almaya başladı. Özellikle sosyal medya elimiz ayağımız oldu. Siyasi bir gelişmeyi, bir hak mücadelesini, arkadaşımızın nereye gittiğini, seçim sonuçlarını, hangi kazağın ne kadar olduğunu ve daha pek çok şeyi sosyal medya üzerinden öğreniyoruz. Sosyal medyada bir şeyler öğrenirken aynı zamanda hızla tüketiyoruz.

Telefonunuza kaç dakikada bir bakıyorsunuz? Günlük ekran süreniz kaç saat? Sosyal medyaya girmeden kaç gün geçirebilirsiniz ya da oyun oynamadan kaç gün dayanabilirsiniz?

Dopamin beynimizde ödül hormonu olarak geçen bir kimyasaldır. Yaptığınız bir şey eğer keyif veriyorsa beynimiz dopamin hormonu salgılamaya başlar ve biz kendimizi daha mutlu hissetmeye başlarız. Dopamini beyindeki nöronlar arası bilgi taşıyan haberci olarak da tanımlayabiliriz. Hareket koordinasyonu, hafıza ve öğrenme, dikkat ve odaklanma, uyku düzeni vb. aktiviteler üzerinde etkisi vardır. Sonunda ödül olarak niteleyebileceğimiz herhangi bir aktiviteyi gerçekleştirdiğimizde beynimiz dopamin salgılar. Örneğin bir makaleyi bitirdiğinizde veya çikolata yediğinizde beyniniz dopamin salgılar. Bu sizin neyi ödül olarak görüp görmediğinizle alakalıdır.

Modernleşen dünyada dopamin salgılatan çoğu şey efor harcamadan yaptığımız aktivitelerden oluşuyor. Dışarıdan yemek sipariş etmek, saatlerce bilgisayar oyunu oynamak, sosyal medyada vakit geçirmek, online alışveriş yapmak… Dopamin salgılamak için bunları sürekli yaptığımızda ise zamanla bu şeylere bağımlı olacak “dopamin toleransı” geliştireceğiz. Bu durumda ise zevk aldığımız aktiviteleri ne kadar tekrarlarsak tekrarlayalım eskisi kadar mutlu olamayacağız.

Bu durumda beyin, motive olmak için daha fazla dopamine ihtiyaç duymaya başlar. Normal şartlar altında bizi bir şeyler yapmaya motive edecek dopamin miktarı bize bir şey ifade etmemeye başlar.

San Francisco’lu psikolog Dr. Cameron Sepah’ın “The Definitive Guide to Dopamine Fasting 2.0 — The Hot Silicon Valley Trend” isimli makalesinde, çok fazla tekrarladığımız için sıkıldığımız, performansımızı etkileyen ve bağımlılık yapan aktiviteleri kontrol altına almanın yolunun dopamin detoksundan geçtiğini yazıyor.

Silikon Vadisi’nde üst düzey çalışanların çoğu ara ara dopamin detoksu yapıyorlar. Dopamin detoksu sadece daha fazla keyif almak için değil bazen bağımlılıklardan kurtulma ve zihninizi dinlendirmek için de yapılabilir. Çok çalışan insanların da ara ara çalışmalarına ara vermeleri, beyinlerini dinlendirmeleri de gerekir.

Sizi mutlu eden şeyleri 24 saatliğine bir kenara  bırakın. Yemek yemeden bir gün geçirebilirsiniz. Sizi merak edecek insanlara haber verip, telefonunuzu 24 saatliğine kapatabilirsiniz. Kitap okumak da yok, oyun oynamak da. 24 saat boyunca hiçbir şey yapmayacaksınız. Düşünmeniz, kendinizi dinlemeniz ve dinginleşmeniz için işte size 24 saat.