Tütsü nedir sorusunun, hemen her kültürde farklı bir cevabı bulunmaktadır. Bunun temel sebebi tütsünün tarih boyunca insanlar tarafından çeşitli biçimlerde kullanılmış olmasıdır. Tütsü kısaca çevreye yaydığı birbirinden farklı aromatik koku ile tanınan bir üründür. Yanma reaksiyonu sonrası çevreye koku yayan tütsünün tarihi ise oldukça eskilere dayanmaktadır. Günümüzde çoğunlukla meditasyon ve ortam havalandırması için kullanılan tütsünün orijini ise dinsel seremonidir.
Günümüzde yapılan araştırmalar sonucu, tütsünün eş zamanlı olarak birden fazla kültür tarafından kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Bu anlamıyla tütsünün ilk kullanımının, kötü ruhları ve kötü enerjiyi defetmek için tercih edildiğini söyleyebiliriz. Tütsünün tarihsel süreçte karşımıza çıktığı pek çok örnekte de bu amaçlar için kullanıldığını söylemek mümkündür. Yeri geldiğinde klinik amaçlı yeri geldiğinde ise tamamen ferahlama amaçlı kullanılan bir üründür. Baharat Yolu ve İpek Yolu arasında süzülen yolculuğu ile tütsünün, gizemli yönleri de bulunmaktadır. Birbirinden farklı çeşit ve işleviyle tütsü hakkında tüm bilinmesi gerekenleri gelin birlikte inceleyelim.
Tütsünün Kültürlerarası Yolculuğu Nasıl Başladı ve Gelişti?
Tütsü nedir sorusu beraberinde tütsünün oldukça ilgi çekici tarihsel yolculuğunu da getirmektedir. Günümüzde tütsü kullanımının geçmişi hakkında pek çok ve birbiriyle çelişen bilgiler bulunmaktadır. Kimi kaynaklara göre tütsü, Amerikan yerlileri tarafından ilk kez kullanılırken; kimi kaynaklara göre ise Antik Mısır ve Mezopotamya’ya kadar uzanmaktadır. Ayrıca eski Türk yaşamından Hindu inanışına kadar tütsü, oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Bunun temel sebebi ise ticaretin yanında kuşkusuz toplumların çeşitli ritüelleri olmuştur.
Pek çok coğrafyaya yayılan tütsünün ortaya çıkışı ise şüphesiz dinsel ihtiyaçlar ile kesişmektedir. Bu kesişimin merkezinde, toplulukların aromaterapik bir yöntemle arınma ve rahatlama gibi istekleri bulunur. Bu isteğin kökeni ise kuşkusuz insanlık tarihinin ilk dönemlerine kadar götürülebilir. Ayrıca her kültürün kendine özgü yöntemler ile tütsüleri kullandığını da belirtelim. Örneğin Antik Mezopotamya’da dinsel ritüeller ve klinik amaçlı kullanılan tütsü; Doğu Asya’da tapınakların kötü ruhlara karşı korunması amaçlı tercih edilmiştir. Benzer şekilde Musevilik inancında tapınağı koruyan tütsüler, Hinduizm’de tanrıların şerefine yakılması ile bilinir.
Aromaterapik Bir Koruyucu Olan Tütsü Nedir ve Niçin Kullanılır?
Tütsü, tarih boyunca birbirinden farklı amaçlar için kullanılmıştır. Bu amaçların başında dinsel ritüellerin olduğundan daha önce bahsetmiştik. Çoğunlukla dinsel amaçlı olarak kullanılan tütsünün, bu amacın dışında işlevleri olduğunu da unutmadan ekleyelim. Tütsü kullanan kişilerin çoğu, kötü enerjileri mekânsal olarak uzaklaştırmak için tütsü kullanmaktadır. Bu mekân çoğunlukla ev, çalışma alanı veya sosyal çevre olmaktadır. Bu kullanımın temelinde ise kötü enerjiden kaçınma ve onu yaşanılan alandan uzaklaştırma bulunur. Tütsü kullanımının bir diğer çok tercih edilme sebebi ise meditasyondur.
Meditasyon sırasında tütsü kullanımı gündelik hayatın bunaltıcı etkilerinden daha hızlı sıyrılmanızı sağlar. Tütsünün ayrıca pek çok açıdan klinik amaçlı tercih edilme sebebi de bulunmaktadır. Klinik amaçlı tercihin temelinde ise stres ve kaygı gibi mental rahatsızlıklardan uzaklaşma isteği yatar. Benzer şekilde vücudun kendini yeniden organize etmesi amacıyla da alternatif tıp tarafından tercih edilebilmektedir. Tütsünün gündelik yaşamda kullanılma nedenleri arasında zararlı böcekleri uzaklaştırıcı etkisi de yer almaktadır. Kısacası tütsünün yaşamımızdaki yerinin oldukça geniş olduğunu söyleyebiliriz.
Tütsü Kullanma Yöntemleri Nelerdir?
Tütsüler temelde ikiye ayrılırlar. Doğal olarak doğrudan yanan tütsüler ve dolaylı olarak yanan tütsüler. Dolaylı yanan tütsüler, sahip oldukları doğal aromatik özler sayesinde dışarıya koku verirler. Bunu yaparken herhangi bir yanma gereksinimi duymaz ve yakılmaları da gerekmez. Doğrudan yanan tütsü türleri ise gündelik olarak en sık karşılaştığımız tütsüler arasındadır. Bu tütsüleri ziyaret ettiğiniz birçok hediyelik eşya dükkanında rahatça bulabilirsiniz. Peki bu tütsüler nasıl kullanılır? Doğada birbirinden farklı pek çok tütsü türü bulunmaktadır. Ayrıca günümüzde ticari amaçlı olarak da sayısız tütsü türü üretilip satılmaktadır.
Bu sebeple her tütsü türünün kendine özgü bir kullanılma yöntemi bulunur. Günümüzde en çok tercih edilen tütsü türü kuşkusuz çubuk tütsülerdir. Cored stick ya da bambu çubuk tütsüler olarak da karşınıza çıkmaları muhtemeldir. Aralarındaki temel fark ise doğal olarak ve sentetik olarak elde edilmelerinden kaynaklanıyor diyebiliriz. Konik ve spiral tütsü çeşitleri de bulunmaktadır. Konik tütsüler genellikle Doğu Asya’da kullanılırken, spiral tütsüler ise zararlı böcekleri defetmek için kullanılır.
Tütsü Kullanırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Tütsü nedir sorusunu tüm detayları ile yanıtlamaya çalışırken, tütsü kullanırken dikkat edilmesi gerekenleri geçmek olmaz. Tütsüleme doğru yöntemle yapıldığı takdirde yararlı olurken, yapılmadığında ise oldukça zararlı bir aktiviteye dönüşebilir. Bu nedenle tütsüleme yapılırken birkaç şeye oldukça dikkat etmek gerekir. Bunların başında tütsü dumanına çok ve uzun süre boyunca maruz kalmamak gelir. Kapalı alanda uzun süreli yakılan tütsülerde, ortam belirli aralıklar ile havalandırılmalıdır. Bununla birlikte günümüzde pek çok tütsü doğal yöntemlerin dışında üretilmektedir.
Sentetik aroma yoğunlaştırıcıların kullanıldığı bu tütsü çeşitlerinden mümkün oldukça uzak durmak gerekir. Sentetik bu tütsüler yerine doğal olduğu bilinen tütsülere yönelmek sağlık açısından çok daha yararlıdır. Bazı tütsü türleri ise doğal olsalar bile doğru kullanılmadıkları durumlarda alerjik tepkimelere yol açabilirler. Bu nedenle alerjik geçmişe ve cilde uygun tütsü türlerinin kullanımı büyük önem arz eder. Kapalı alanda tütsüleme yapılırken bir diğer dikkat edilmesi gereken husus ise tütsünün eşyalara uzaklığıdır. Tütsüleme sırasında tutuşma ihtimali bulunan eşyaların uzak tutulması gerekir.
Tütsü Türleri Kaça Ayrılır ve İşlevleri Nelerdir?
Tütsülenme süresi ve işlevine göre pek çok tütsü türü bulunur. Ayrıca her tütsü, kendine has aromatik dokusu ile dikkat çeker. Kullanılma alanlarına ve bıraktıkları etkiye göre de birbirinden farklı tütsü türlerinden bahsetmek mümkündür.
Tütsü nedir başlığımızda sıradaki temamız tütsü türleri. Hep birlikte tütsü türlerini ve özelliklerini tanıyalım.
1) Lavanta Tütsüsü
Lavanta tütsüsü, lavanta çiçeğinin aromatik yağlarından oluşturulan bir tütsüdür. Bu nedenle lavanta yağının kullanıldığı ve yarar sağladığı alanlarda aynı etkiyi bırakır. Lavanta tütsüsünün tercih edilmesinin en önemli sebebi ise havaya yaymış olduğu yatıştırıcı etkidir.
Stres ve kaygı sorunu sebebiyle uykusuzluk problemi olanlar için lavanta tütsüsü oldukça yararlıdır. Aynı zamanda ölçülü kullanılması halinde solunum yolu sağlığı için etkilidir. Lavanta tütsüsü ayrıca çeşitli alerjenlere karşı vücudun savunma mekanizmasını güçlendirmesiyle tanınır.
2) Ardıç Tütsüsü
Ardıç Tütsüsü, tütsü nedir dosya başlığımızın en güzide örnekleri arasında yer alıyor. Bunun sebebi ise ardıcın tamamen doğal yöntemler ile üretiliyor olması diyebiliriz. Ayrıca ardıç tütsüsü beraberinde pek çok yararı da getiriyor. Bu faydalar arasında fiziksel ve mental bitkinliği önleme ve yatıştırma en dikkat çekici olanlar arasındadır. Ardıcın doğal özü sayesinde zihninizi tamamen dingin hâle sokabilir ve böylece rahatlayabilirsiniz.
Ardıç tütsüsü ayrıca önemli bir tarihsel arka plana da sahiptir. Tarihsel arka planında, salgın hastalıklara karşı toplu alanları koruması dikkat çeker. Özellikle veba salgını sırasında Orta Çağ’ın vazgeçilmez tütsüleri arasında olduğunu belirtelim. Ardıç ayrıca Türk mitolojisinde de özel bir öneme sahiptir. Eski Türkler ardıç tütsüsünü kötülüklerden ve kötülüğü temsil eden yılan gibi hayvanlardan korunmak için yakmışlardır.
3) Adaçayı Tütsüsü
Adaçayı tütsüsü, tütsü türleri arasında en çok tercih edilenler arasında yer alır. Bunun sebebi ise adaçayı bitkisinin mucizevi bir şifa deposu olmasıdır. Hayatımızın herhangi bir anında hastalandığımızda mutlaka adaçayı içmişizdir. Bunun sebebi adaçayının solunum yolları üzerindeki karşı konulmaz etkisidir. Adaçayı tütsüsü de tıpkı bu nedenlerden ötürü tercih edilir.
Gerek zihinsel dinginlik gerekse de solunum yolları için pek yararlı bir tütsü türüdür. Adaçayı tütsüsünün aynı zamanda ortam nötralize etme gibi bir etkisi de bulunur. Adaçayı bu özelliği sayesinde negatif enerjiye karşı pozitif enerjinin baskın gelmesini sağlar. Dini ritüellerde veya meditasyon sırasında sıklıkla tercih edilen tütsülerin başında gelir.
4) Sedir Tütsüsü
Sedir tütsüsü, tütsü nedir sorusu sorulduğunda ilk akla gelen tütsülerdendir. Bu durumu yaratan sebepler arasında sedirin kültürlerarası bir ağaç olması yer alır. Sedir, pek çok kültürel gelenek tarafından kutsal olarak kabul edilir. Bu özelliği sayesinde sedir tütsüsü de yaygın olarak kullanılır. Dini törenlerin vazgeçilmezleri arasında yer almasının sebebi ise yalnızca kutsal bir ağaçtan üretilmesi değildir.
Sedir tütsüsü aynı zamanda çok yoğun bir şekilde orman aromasına sahiptir. Sahip olduğu bu aromatik yapı sayesinde dini ritüellerde rahatlamaya, dinginleşmeyi ve huzura ermeyi temsil eder. Ek olarak kötü ruhların caydırıcı etkilerine karşı da doğanın gücü olarak kabul edilen bir tütsüdür.
5) Palo Santo Tütsüsü
Palo Santo, Güney Amerika’da yetişen ve bölgeye ait olan bir ağaçtır. Palo Santo tütsüsü ise aynı isimli ağaçtan elde edilir. Çok eski zamanlardan bu yana kullanılan tütsüler arasındadır. Bunun sebebi Palo Santo’nun antibakteriyel ve antimikrobik yapısıdır. Palo Santo tütsüsü solunum yolları sağlığı içinde oldukça etkilidir. Özellikle solunum yollarını uyaran alerjenlerden kaçınmak için tütsüleme yöntemi tercih edilir.
Palo Santo bu özelliklerinin yanında huzur veren bir etkiye de sahiptir. Solunduğu andan itibaren fiziksel ve mental dinginleşmeyi sağlar. Kronik baş ağrısı gibi sorunları bulunanların çok sık tütsülemeyi tercih ettiği özler arasında yer alır. Tıpkı lavanta tütsüsü gibi rahatlamayı sağlamasıyla, meditasyon sürecinin de yardımcılarındandır.
6) Vanilya Tütsüsü
Tütsü nedir dosya başlığımızın belki de en tatlı tütsüsü bu olabilir. Vanilya tütsüsü, hemen her mevsimde ve istenilen her anda kullanılması ile dikkat çeker. Ortamda yarattığı mutluluk, huzur, neşe ve rahatlama gibi etkileri sayesinde günümüzde çok tercih edilen tütsüler arasındadır. Vanilya tütsüsü, ferahlamak isteyenlerin mutlaka denemesi gereken tütsülerin başında geliyor.
İçinde bulunduğunuz ortamın gergin ve huzursuz olduğunu düşünüyorsanız, vanilya tütsüsünü denemenizi öneririz. Lakin vanilya tütsülerken dikkat etmeniz gereken birkaç şeyin olduğunu da belirtelim. Vanilyanın sade ve hafif özü sizi uzun süre boyunca rahatsız etmeden etkisini sürdürecektir. Bu anlamıyla çok uzun süreli kullanımların da yarardan çok zarar vereceğini unutmayın.
7) Nane Tütsüsü
Nane tütsüsü, solunum yollarının en yakın dostu desek yanılmış olmayız. Nane hem çay olarak tükettiğimiz hem de yemeklerimizde baharat olarak kullandığımız bir bitkidir. Nanenin çok tüketilmesinin sebebi ise şifalı yapısıdır. Nane tütsüsü de ününü bitkisine borçludur. Nane tütsüsü çoğunlukla tıbbi amaçlı olarak kullanılan tütsüler arasında yer alır. Çoğunlukla da solunum yolları hastalıklarında kullanılır.
Sinir bozucu solunum yolu enfeksiyonlarında hem yangıyı almada hem de tedavi sürecinin geri kalanında kullanılmaktadır. Sık kullanımının baş ağrısı başta olmak üzere bazı sorunları beraberinde getireceğini de belirtelim. Nane tütsüsü kullanırken mutlaka ölçüsüne ve süresine dikkat etmek gerektiğini unutmayın. Bunlara dikkat edilmesi durumunda sağlığınız için en etkili ve doğal çözümü de bulmuş sayılırsınız.
8) Gül Tütsüsü
Gül tütsüsü tıpkı çiçeği gibi sayısız yarara sahiptir. Tarih boyunca gül tütsüsü pek çok topluluk tarafından kullanılmıştır. Bunun sebebi ise dini ritüellere öncülük etmesidir. Gül yapraklarının fermente edilmesi yani kurutulması işlemi sonucunda ortaya çıkan gül tütsüsü, ferahlamayı sağlar. Bu özelliğinin dışında kişi ve toplulukların yeni yolculuklara başlamasını da müjdeler. Dinsel amaçlı kullanılması ise vaftiz edilme gibi törenleri içeren dinlerde mevcuttur.
Pek tabii gül tütsüsünün çiçeği gibi aşkı temsil etmesi de şaşırtıcı değildir. Gül tütsüsü, romantik bir akşam yemeği sırasında tütsülenebilir. Ayrıca tarih boyunca çeşitli toplulukların sevgiyi hatırlamak için kullandığı da bir tütsü olma özelliği taşır. Gül tütsüsünün bu özelliklerinin dışında sağlığa yararları da azımsanmayacak kadar çoktur. Cilt alerjenlerine karşı oldukça etkili olduğu bilinmektedir.
9) Sandal Ağacı Tütsüsü
Sandal Ağacı Tütsüsü, tütsü nedir sorumuza cevap niteliğinde bir tütsü. Dikkat ve hafıza dağınıklığı konusunda en etkili tütsü türleri arasındadır. Yeni başlanan bir işe motivasyonunuzu artırmak içinde sandal ağacı tütsüsü gibisi yoktur. Alternatif tıp yöntemleri arasında yer alan aromaterapinin de vazgeçilmez tütsülerindendir. Yaymış olduğu yoğun aromatik öz sayesinde rahatlamanın ve huzurun çok kısa sürede egemen olmasını sağlar.
Siz de böylece odak sorununuzu kolayca geride bırakabilirsiniz. Stres ve kaygı seviyenizin normalin üzerine çıktığı anlarda sandal ağacı tütsüsünü kullanabilirsiniz. Bu anlamıyla meditasyon, reiki vb. alanlarda yoğun olarak tercih edilmesiyle de tanınır. Lavanta tütsüsü gibi sandal ağacı tütsüsü de mental dinginliğin en güçlü sağlayıcılarındandır. Sıkışma ve bunalma anlarında tütsüleme ile tüm stresin boşaldığına tanıklık edebilirsiniz.
10) Üzerlik Otu Tütsüsü
Üzerlik otu tütsüsü, tütsü nedir dosya başlığımızın son tütsüsü konumunda yer alıyor. Lakin sonda yer almasına hiç bakmayın. Üzerlik otu tütsüsü tıpkı bitkisi gibi sayısız derde deva bir tütsü olma özelliği taşıyor. Baş ağrısından tutun da kötü enerjinin boşaltımına kadar pek çok yararlı etkisi bulunur. Tarihsel arka planında kötü ruhların bedenden ve mekândan uzak tutulması gibi bir özelliği yer alır. Bu özellik hâlen günümüzde pek çok Anadolu köyünde inanılan ve uygulanan bir yapıya sahiptir.
İşlerin ters gitmesi, sosyal ortamda yaşanan sıkıntılar, aile içi krizler, ekonomik sorunlar vb. gibi pek çok soruna karşı önerilir. Uyku düzenine çok önem verenlerdenseniz, üzerlik otu tütsüsü sizin vazgeçilmezleriniz arasına girecektir. Kaliteli ve düzenli bir uyku için kısa süreli tütsüleme bile oldukça yeterlidir. Üzerlik otu tütsüsü bu anlamıyla listemizin son sırasında yer alsa da faydaları bakımından yükseklerde bulunmaktadır.
This post is also available in: English Français Español Deutsch
Yorumlar (0) Yorum Yap