Motivasyon İçin İpuçları

Bazen, özellikle de bu zor karantina günlerinde, zaman sonsuzmuşçasına akıp giderken geleceğe dair ümitsizliğe kapılabiliyor, oturduğumuz koltuktan dahi kalkmak istemeyebiliyoruz. Oysa dünya aldığı yeni haliyle var olmaya devam ediyor, edecek de. Bizse bu yeni hale uyum sağlayabiliriz elbette. Ne demişti Darwin; “Ne en güçlü olan tür hayatta kalır, ne de en zeki olan… Değişime en çok adapte olabilendir, hayatta kalan.”

Roman Gelperin “Motivasyon Rehberi” kitabında, gözümüzü korkutan “irade” kavramını masadan kaldırarak, motivasyonu “hazların tatmini” ile ilişkilendiriyor. Böylece harekete geçmek, çalışmak veya kötü bir alışkanlıktan kurtulmak,  mevsim de ilkbaharsa, çok daha çekici ve kolay görünüyor.

1) Yapılacak iş için tutku ve heyecan duymak en önemli motivasyon kaynağıdır.

2) İşin olumsuz sonuçlarından endişe duymak kaçınmaya sebep olur. Endişe zaman zaman motive etse de esas olarak ertelemeye ve öz güven kaybına yol açar.

3) TV izlemek, bilgisayar oynamak gibi aşırı haz veren bir eylemden sonra daha az haz veren bir eyleme geçmek zordur. En uygun zaman nötr durumda olunan “uyandıktan sonra”dır ya da iki eylem arasına daha az haz veren sıkıntılı bir zaman konulmalıdır.

4) Dikkatin tamamı işe verilmelidir, aksi halde sıkıntılı hissederiz. Dikkat arttıkça kavrayış artar.
5) Kitap okumak, yazı yazmak tam dikkat gerektirir fakat daha basit işler yapılırken (örneğin mekanik işler) müzik dinlemek motivasyonu artırır.

6) Kahve içmek hazzı artırır.

7) Başarı, motivasyon ve devam etme isteği sağlar.

8) İşi küçük parçalara bölmek ve yalnız o parçaya odaklanmak gerekir. Her küçük parça tamamlandığında başarı hissi ve mutluluk sağlanacaktır.

9) Alınan haz büyük ölçüde kendini işe verme derecesine bağlıdır. Dikkat dağıtıcılar (yorgunluk, açlık, fazla tokluk, TV izleme vs.) hazzı azaltır. Kişi işi yapmak için gerekli ve yeterli adımları atamaz, sonunda başarıyı ve onunla gelen mutluluk hissini kaybeder. İşi başaramamaktan endişe duymaya başlar ve haz alamadığı için işten uzaklaşır, devam edemez.

10) İş hakkında hiç deneyimimiz yoksa beklentilerimiz gerçek dışı veya hayal ürünüdür. Endişeye sebep olur.

11) İşin zor olduğunu, çok çaba gerektirdiğini düşünmek işe başlamayı zorlaştırır. Aynı şekilde işin sıkıcı olduğunu düşünmek motivasyonu azaltır.

12) İşin sonuçlarını hatırlamak motivasyon sağlar fakat sonuca ulaşma kararı önceden alınmalıdır, her aşamada tekrar karar almak zordur.

13) Suçluluk ve utanç duyguları motive etmez, öz güven kaybına yol açar.

14) Yararlı bir iş yaptığını düşünmek heyecan ve rahatlama hissi doğurur.

15) Eylemleri görsellerle birleştirmek iyi bir fikirdir. (Örneğin; boşa zaman geçirmeyi mutsuz bir ben görüntüsüyle, çalışmayı ise öğrenen ve mutlu bir ben görüntüsüyle birlikte hayal etmek)

16) Çalışma ortamını çekici hale getirmek ve dikkat dağıtıcılardan kurtulmak motivasyonu artırır. Ayrıca zararlı eylemleri yapmak fiziksel olarak engellenebilir. (Örneğin sosyal medya hesapları kapatılabilir.)

17) Arkadaşlarla birlikte çalışmak işi eğlenceli hale getirir.

18) Çalışırken doğa sesleri dinlemek motivasyonu artırır.

19) Başka bir duygudan uzaklaşmak için işe yoğunlaşılabilir. (Örneğin karantina psikolojisinden kurtulmak için tez yazmak ?)

20) Başlamadan önce işi yaptığını hayal etmek yardımcı olur. (Örneğin koltuktan kalkıp bilgisayarını açtığını ve çalışmaya başladığını gözünde canlandırmak)

21) Kendine işin sonucunda alacağın bir ödül belirlemek isteği artırır. 
22) Güne olumlu ya da nötr uyananlar için çalışmadan önce yüksek haz veren eylemlerden uzak durmak, sıkıntılı uyananlar içinse onları nötr veya biraz olumlu bir hale getirecek eylemlerde bulunmak (örneğin yürüyüş veya meditasyon yapmak, kahvaltı etmek, sıcak bir duş almak) işe başlamayı kolaylaştırır.