Monolit Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Monolit, yekpare taş ve kayadan meydana gelmiş ve görünüşte dağ benzeri bir jeolojik / teknolojik büyük boyutlu bir kitledir. Bu kitleleri genellikle erozyon ortaya çıkarır. Yeryüzünde günümüzde var olan en büyük üç jeolojik monolit, Avusturalya, Meksika ve ABD’de bulunmaktadır. Yıllar boyunca, Uluru/Ayers Kayası’nın en büyük monolit olduğu düşünülse de, bu gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü Uluru bir monolit değildir. Bir monolit olsa bile Mount Augustus ondan yaklaşık 2.5 kat daha büyüktür.

İsim anlamı Latince “monolithus” sözcüğünden gelir ve bu sözcükte Yunanca “monolithos” sözcüğünden gelmektedir. İngilizce ve Türkçeye de Fransızca “monolithe” sözcüğünden geçmiştir. Bunun dışında, insan yapımı olan ve çeşitli yerlerde karşımıza çıkan yapay monolitler de bulunur. Birde son zamanlarda sebebi açıklanamaz şekilde dünyanın belirli yerlerinde görülen ve yok olan monolitler bulunur.

Dünyada Bulunan Diğer Jeolojik Monolitler

Kuzey Amerika

• Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD
• Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD
• El Capitan, Kaliforniya, ABD
• Enchanted Rock, Teksas, ABD
• Haystack Rock, Britanya Kolumbiyası, Kanada

Avrupa

• Frau Holle Stone, Almanya
• Humber Stone, İngiltere
• King Arthur’s Stone, İngiltere
• Logan Stone, İngiltere
• Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık – 1814 yılında yok edildi.
• Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)

Afrika

• Ben Amera, Moritanya
• Brandberg Mountain, Namibya

Asya

• Savandurga, Hindistan

Avusturalya

• Mount Coolum, Queensland
• Mount Wudinna, Güney Avustralya

Güney Amerika

• Paine Kuleleri, Şili

Antartika

• Scullin monoliti

Yapay Monolitler

• Theoderik Mozolesi, Ravenna
• Aztek takvimi “Güneş Taşı”
• Run taşları
• Steller
• Dikilitaşlar
• Ogham Taşı (Ogham Stone), İrlanda
• Adem ve Havva Taşları (Adam and Eve Stones), İngiltere
• Merlin Taşı (Merlin Stone), İngiltere

Monolit Nasıl Ortaya Çıktı?

Geçtiğimiz sene dünyanın birçok farklı yerinde monolitler ortaya çıkmaya başladı. Hiçbir uyarı veya açıklama olmaksızın ortaya çıkmaları, herkesin aklında birçok soru oluşmasına sebep oldu. Bu monolitler birdenbire ortaya çıktığı gibi aynı şekilde de yok oldu. Hatta, Kongo Cumhuriyeti’nde ortaya çıkan monolit, keşfedilmesinden kısa bir süre sonra ateşe verildi. Bunun yanı sıra ilk olarak ABD’nin Utah eyaleti ve daha sonra Romanya İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde görülen monolitlerin arkasında Netflix olduğu öğrenildi.

Platform adına hazırlanan bir komedi şovunun parçası olarak bu bölgelere monolit dikildiği anlaşıldı. Bu gerçek, Avusturalyalı komedyenler Mark Bonanno, Broden Kelly ve Zachary Ruane’in itirafları ve sosyal medya hesaplarına yükledikleri videolar sonrası ortaya çıktı.

Ülkemizde Şanlıurfa merkeze yaklaşık 20 km uzaklıkta bulunan Göbeklitepe’de yer alan Örencik Mahallesi’nde 2021 yılının Şubat ayında bulunmuştur. Arazisine giden kişiler tarlada 3 metre yüksekliğinde metal bir blokla karşılaştılar. Keşfedilmesinin ardından monolitin başına nöbetçi askerler dikilmesine rağmen birkaç gün sonra yok olmuştur. Monolit hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sarf ettiği sözler, oldukça ilgi çekti. Milli Uzay Programında söylediği; “gökyüzüne bak, ayı gör” sözleri, Göbeklitepe’deki monolitin üzerinde de bulunuyordu. Bu sayede ülkemizde görülen gizemli monolitin sırrı da çözülmüş oldu.

Monolitlerin Güncel Durumu

Ülkemiz bünyesinde “gizemli” monolit son olarak Diyarbakır’ın Zerzevan Kalesi’nde ortaya çıktı. Daha önce Göbeklitepe yakınlarında bulunan ve Milli Uzay Programı lansmanı kapsamında oraya konulduğu anlaşılan monolit, bu sefer de Zerzevan’da bulundu. Bunun sebebinin de 2-4 Eylül tarihlerinde kalede gerçekleşecek Gökyüzü Gözlem Etkinliği tanıtımı için olduğu anlaşıldı. Monoliti gören halk, bu durumu şaşkınlıkla karşıladı.

Dünya genelinde gizemli monolitler hakkında kaydedilen son haber Hindistan’da bulunuyor. Başkent Mumbai’nin Bandra’da bulunan bir yürüyüş parkında bir monolit görüldüğü iddia edildi. Parka gidip manzarayla karşılaşan kişiler tarafından monolitin yan tarafında gizemli rakamlar yazdığı rapor edildi. Bu, Hindistan’da görülen ilk monolit değil. Mart 2021 den birkaç ay önce, Thaltej’in Senfoni Orman Parkı’nda da bir monolit gözükmüştü. Bu monolitin üzerinde de rakamlar yazılı olduğu raporlar arasında geliyor. Bu monolitle ilgili gelen raporlarda yazılı rakamların, doğa ve vahşi yaşamı koruma ile bir ilgisi olduğu söylendi.

Bu gizemli monolitlerin sırrı şimdilik açığa kavuşmuş gibi duruyor.

ABD’de ortaya çıkan ilk monolitle birlikte tüm dünya (özellikle de internet) ilgisini bu yöne çevirmişti. Gizemli şekillerde belirip ortadan kaybolan bu metal oluşumlar kimisinin ilgisini çekti, kimisinin de eline goygoy malzemesi oldu. Hatta, çoğu film ve dizide olduğu gibi bu monolitler uzaylı yaşam formlarının kanıtı olarak bile düşünüldü. Fakat tek tek ortaya çıkan haberler sonrası, bu gizemin de sırrı çözülmüş gibi duruyor. Gizemli monolit haberleri, artık gündemden düşmüş gibi gözüküyor.

İnsanların, monolitlerin uzaylılarla alakalı olduğu düşüncesi bir bakıma Stanley Kubrick’in ikonik filmi 2001: A Space Odyssey’ e dayandığını söylemek mümkün! Filmde, bir grup primat ıssız bir yerde yemek yerken karşımıza çıkıyor. Onlar kavga ederken aniden gizemli bir taş beliriyor. Beliren bu taş sayesinde primatlar ilk defa alet kullanmaya başlar. Bu sayede de evrimin adımlarından biri olan akıl kullanımı başlar ve insanlığın şafağı gelir. Sonraki sahnelerde de 4 milyon yıl sonra, bir uzay gemisindeyizdir. Bu gemiye aydan gelen gizemli sinyaller bulunur. Bu sinyallerin ardından insanlar siyah taşı keşfeder.

Bu sinyaller de Jüpiter’i işaret eder, sonrasında insanlar kendini tam da burada bulur. Gemideki yapay zekâ, hiç kuşkusuz, kendisi için planlar yapmıştır. Her anında sizi merakta bırakan, evrime dair düşündüklerinizi veya öğrenmek isteyeceklerinizi şekillendiren bir yapıttır. Film yapımı zamanı oldukça eleştiri toplamış olsa da, sinemanın başyapıtlarından biri olarak tasvir edilir. İnsanları hayvanlardan ayıran adım olan zekanın ortaya çıkmasını ortaya koyan film dolayısıyla, monolitlerin ortaya çıkması sonrası insanların aklına ilk gelen soru da işte bu oluyor; Uzaylılar bize mesaj mı gönderiyor? Pek tabii bu düşünceyi savunan insanlar hala mevcut.

Fakat monolitler, sürekli gördüğümüz metal, 3 metre boyutunda oluşmuyor. Erozyon sonucu dünyanın çeşitli yerlerinde oluşmuş ve tamamen doğa yapımı olan birçok harika monolit bulunuyor. Sizler de gerçek bir monolitin nasıl gözüktüğünü incelemek isterseniz, yukarıda listelediğimiz monolitlere arama motorları aracılığıyla ulaşabilirsiniz!

This post is also available in: English