Kötü haber: Hepimiz hedeflerimize ulaşmaya çalışırken bizi durduran güçlü zihinsel blokajlarla karşı karşıyayız. İyi haber: Onları geride bırakabiliriz. İşte bilişsel psikolog Amanda Crowell’e göre bu blokajları ortadan kaldırmanın üç yolu.
En son ne zaman bir şey yapmak istediğini düşün.
Belki daha sağlıklı yiyecekler tüketmek, bir dergiye yazmak ya da hayalinizdeki evi almak istediniz. Ancak arzunuza rağmen, yol boyunca birkaç adımdan fazla ilerleyemediniz. Peki ama neden? Bunun tembellik veya irade eksikliği yüzünden olduğunu söylemek cazip gelebilir, ancak bilişsel psikolog Amanda Crowell’in bu fenomen için başka bir adı var: Defansif Başarısızlık.
Crowell bu durumu açıklamak için kendi hayatından bir örnek sunuyor: “Bir ayı beni kovalayana kadar asla koşmayacağım.” demeye bayılırken bebeği olduktan sonra bu düşüncesini değiştirmek zorunda kaldı. Eğer istediği türden bir anne olmak istiyorsa ya da onun deyişiyle “Parkta çocuklarını kovalayabilen ya da çocuklarını toplayıp salıncakta sallayabilen bir anne.” şekil alması gerekiyordu. Bir Pazar günü, kocasına o haftadan itibaren düzenli olarak spor salonuna gideceğini söyledi. Ancak günler, haftalar ve aylar geçti ve Crowell salona ayak basmadı. Daha sonra salona gitmek istediği halde neden gidemediği sorusuna cevap bulmak istedi.
Soruyu cevaplamak için Crowell üç yıllık bir araştırma yaptı
“Defansif Başarısızlık” hedefimize ulaşmak istediğimizde meydana gelen durumları özetlemek için ortaya çıkmış bir terimdir. Sürekli hedefimizi düşünürüz ama bu yolda bir şeyler yapmıyoruz. “Defansif başarısızlık döngüsünde sizi kilitli tutan üç güçlü zihinsel blokaj olduğunu buldum” diyor Crowell.
Bakalım bu üç blokaj neymiş:
Blokaj 1: “Bunu yapabileceğimi sanmıyorum.”
Başarısız egzersiz yapma girişiminden sonra Crowell koşmaya karar verdi. Bir gün koşu ayakkabılarını giydi ve koşuya çıktı. İlk koşusunda bir egzersiz uygulaması açtı ancak, telefonunu koymak için yeri olmayan bol bir yoga pantolonu giyiyor olması rahatsız hissetmesine neden olmuştu:
“Bir elimle pantolonumu bir elimle telefonumu tutarak koşuyordum.”
Birçoğumuz için, böyle rahatsız bir başlangıç yaşamak bizi ileri gitmekten caydırmak için yeterli olacaktır. “Kalbinizde bir yerde yapamayacağınızı düşünüyorsunuz” diyor Crowell ve devam ediyor, “Bazı insanların bu şeyi yapma yeteneğine veya genetiğe sahip olduğunu düşünüyorsunuz ve siz yapmıyorsunuz.”
Birçoğumuz için, böyle rahatsız bir başlangıç yaşamak bizi ileri gitmekten caydırmak için yeterli olacaktır. “Kalbinizde bir yerde yapamayacağınızı düşünüyorsunuz” diyor Crowell ve devam ediyor, “Bazı insanların bu şeyi yapma yeteneğine veya genetiğe sahip olduğunu düşünüyorsunuz ve siz yapmıyorsunuz.”
Nasıl zafere ulaşılır? Her başarısızlığı, ilerlemeye giden yolda başka bir adım olarak düşünmeye çalışın. Bir dahaki sefere köşeye sıkıştığınızı hissettiğinizde, kendinize şunları söyleyin: “Bu beni hedefime bir adım daha yaklaştırıyor.”
Blokaj 2: “Benim gibi insanlar bu konuda iyi değil.”
Yıllar süren eylemler, deneyler ve kim olduğumuz, nereden geldiğimiz ve kim olmak istediğimiz soruları üzerine kendi kimliklerimizi ortaya koyarız. Birçoğumuz için bu zor bir süreçtir. Kimliklerimiz bize bir anlam duygusu ve dünyada bir yer verebilirken, bazen yeni şeyler denediğimizde bize engel olabilirler.
Crowell ilk kez koçluk sertifikası aldığında müşteri bulmak için mücadele etti. Farklı ağ etkinliklerine katılmayı planladı, ancak tarihler yaklaştığında, her zaman çok meşgul olduğuna karar verdi. “Defansif Başarısızlık” araştırdıktan sonra, kimliğine aykırı olduğu için kendi hedeflerini gerçekleştirmemek için direndiğini fark etti. “Bu yaygın bir duygudur; çoğumuz benlik duygumuzu tehdit eden herhangi bir şey yapmaktan kaçınırız.” diyor Crowell.
Bu durumda ne yapılır? Cevap basit. “Sizin kimliğinize yakın insanları bulun ve endişelerinizi onlarla paylaşın” diyor Crowell. Hedefinizi kimliğinize ne kadar yaklaştırırsanız, ilerlemeniz o kadar kolay olacaktır.
Blokaj 3: “Bu şeyi yapmak zorunda olduğumu hissediyorum, ama gerçekten yapmak istemiyorum.”
Genelde bir şeyler istememizin iki nedeni olduğunu söylüyor Crowell: İçsel nedenler (ilgi alanlarınız, içinizden gelen şeyler gibi) ve dışsal nedenler (ailenizin istekleri, topluma kendinizi kanıtlamak gibi)
Diyelim ki bir bütçeniz var ve öğle yemeğinin en büyük masrafınız olduğunu gördünüz, bu yüzden yemeğinizi evden götürmeye karar verdiniz. Bir gün öğle yemeğinizi unuttursanız ve iş arkadaşınız onunla dışarda yemenizi isterse bir seçimle karşı karşıyasınızdır: Onunla yemek yiyerek bir öğüne 50 lira mı harcayacaksınız yoksa otomattan 5 liralık bir sandviç mi alacaksınız? İçsel nedenlerden dolayı tasarruf ediyorsanız, kararınıza bağlı kalmanız daha olasıdır ama bunu dışsal nedenlerle yapıyorsanız, arkadaşınızla yemek yeme olasılığınızın daha yüksektir.
Ne yapmalı? Sadece hedefiniz için dışsal nedenler buluyorsanız, bunun peşinden gitmeye değmeyeceğine görmelisiniz. “O an yapmak istediğiniz şey ile uzun vadeli hayalleriniz arasındaki çizgiyi çizmelisiniz” diyor Crowell. Ayrıca altta yatan sebebi anladıktan sonra, bir kağıda yazarak cüzdanınızda saklamanızı da umutsuz anlarınızda sizi şarj etmesi için öneriyor.
Konuyla ilgili TEDx Harrisburg konuşmasını da Türkçe altyazılı olarak izleyebilirsiniz :
Daniella Balarezo , TEDx’te Medya Üyesi. Aynı zamanda yazar ve komedyen.
Yorumlar (0) Yorum Yap