Farklı Bakış Açılarının Başarıyı Getirdiği Yöntem: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği

Hem kişisel hem kurumsal alanda işe yarayan fakat ne yazık ki günlük yaşantıda pek kullanılmayan bir yöntem altı şapkalı düşünme. Burada asıl hedef kişinin bir olay ya da olguya adından da anlaşılacağı üzere altı farklı açıdan yaklaşmasını temel alıyor. Bu hem karar verme aşamasını kolaylaştıran hem de daha eleştirel bakmayı sağlayarak olay veya durumların neresinde/ hangi aşamasında olduğunuzu görmenizi sağlayacak bir perspektif sunuyor.

Edward De Bono 1985’te yazdığı “Six Things Hats” kitabında ortaya attığı “Altı Şapkalı Düşünme Tekniği” günümüzde de geçerliliğini korumaya devam ediyor. Yazar, insanların olaylar karşısında karar alma sürecinde bir veya iki farklı açıdan durumlara yaklaştığını gözlemlemiştir. Bu noktada daha fazla yaklaşımın olması gerektiğini düşünerek bu yaklaşımları kitabında tanıtmıştır. Amacı ise, bu şekilde insanların üretkenliğini arttırmak, yaratıcılığını desteklemek ve başarıya giden yolunu açmak olmuştur.

Burada altı şapka, altı farklı rengi dolayısıyla altı farklı yaklaşımı temsil ediyor. Bunlar; beyaz, siyah, kırmızı, sarı, yeşil ve mavi olarak karşımıza çıkıyorlar.

Beyaz Şapka

Olaylara tamamen objektif bir gözle bakmanızı sağlayan şapkadır. Net bilgiler üzerine yoğunlaşır ve kendinize şu soruları sormanızı gerektirir:

Elimizde hangi bilgiler var?

Eksik bilgi var mı / neler?

Gerekli bilgileri elde etmek için ne yapılmalı?

Siyah Şapka

Bir yargıç cübbesi gibi hayal etmek mümkündür siyah şapkayı çünkü olaylara yargılayıcı, eleştirel ve hatta karamsar bakmanızı sağlar. Bu bakış açısı ile yaptığınız şeyin doğru olup olmadığını ölçer ve riskleri tanımlarsınız.

Kırmızı Şapka

Kırmızı adının da bize çağrıştırdığı üzere “duyguları” temsil ediyor. Olaylara tamamen sezilerinizle yaklaşmanızı, duygusal zekanızın size neler söylediğine bakmanız gerektiğinin altını çiziyor.

Sarı Şapka

Güneşi temsil ediyor. Olaylara daha iyimser bir gözle bakmanızı söylüyor. Bir nevi siyah şapkada yaptığımızın tam tersini yapıyor olmamız lazım. İçinde bulunduğunuz durumun avantajlarını görmenizi sağlar.

Yeşil Şapka

Doğayı temsil ediyor. Aynı doğadaki gibi üretken ve yaratıcı düşünmenizi sağlıyor. Yeşil şapka ile olaylara yeni yaklaşımlar getirmeniz mümkündür.

Mavi Şapka

Gökyüzü gibi var olan duruma geniş bir bakış açısıyla bakmanız gerektiğini vurguluyor. Bu zamana kadar neler yaptığınız ve bundan sonrası için ne düşünmeniz gerektiğine yoğunlaştırır. Büyük resmi görebilmeniz için kullanmanız gerekir.