Aslında Herkes Zekidir

Aslında herkes zekidir. Fakat bir balığı, bir ağaca tırmanma kabiliyetine göre değerlendirirseniz tüm hayatını aptal olduğunu zannederek geçirir.

 Ne kadar da doğru söylemiş Albert Einstein, değil mi? “zeki” olmak belirli kalıplara sığdırılmaya çalışılıyor. Matematik yapamayana “zeki değil” deniyor. Peki matematiği yapabilip de sporla sanatla hiç alakası olmayan bir kişiye neden böyle yakıştırmalar yapılmıyor? Zeki olmak sadece sayısal alanda başarılı olmak mıdır? İyi satranç oynayabilmek, sınavlardan yüksek puanlar almak mıdır dahiliğin tanımı? Asla! Sesi çok güzel olup da herkesi kendisine hayran eden bir insan da zekidir, fizik olimpiyatlarında dünya şampiyonu olmuş olan da. Sadece herkes kendi kulvarında değerlendirilmeli, Einstein’ın da dediği gibi bir balıktan ağaca tırmanması beklenmemelidir. 

Bu yazımızda sizlere bu konuyu daha derinden anlatabilmek ve toplumda oluşmuş tabuları yıkmak için çoklu zeka kuramlarından bahsedeceğiz. Matematiği yapamayan bir öğrencinin “zeki değil” şeklinde nitelendirilmesinin ne kadar yanlış olduğuna değinip zeka hakkında yanlış bilinen bilgileri düzeltmeye çalışacağız.

Çoklu zeka kuramı teorisi 1983’te Harvard Üniversitesi eğitim profesörü Dr. Howard Gardner tarafından geliştirildi. Teori, zekanın klasik olarak IQ testlerine göre belirlenmesinin fazlasıyla kısıtlı bir yaklaşım olduğunu ileri sürmekte ve bunun yerine 8 farklı zeka türünden bahsetmektedir.

1) Sözel Zeka 
2) Matematiksel/Mantıksal Zeka
3) Görsel Zeka
4) Bedensel Zeka
5) Müziksel Zeka
6) İçsel Zeka
7) Sosyal Zeka
8) Doğasal Zeka

Dr. Gardner’ın da dediği gibi okullarda genellikle sadece sözel ve matematiksel zeka eğitimi, geliştirilmesi üzerine eğilim var ve bu alanda başarılı olamayan öğrenciler “öğrenme güçlüğü çekiyor”, “başarısız” gibi haksız değerlendirilmelere maruz bırakılıyor. Nasıl sesi güzel olmayan biri “başarısız” olarak nitelendirilmiyorsa, matematiğe ilgisi olmayan ya da çok çabalamasına rağmen yapamayan bir öğrenciye de “başarısız” denmemesi gerektiği, eğitim sistemine yerleştirilmesi gereken oldukça önemli bir algı. 

İsimlerden de kolayca anlaşılabileceği gibi zeka kuramları kişilerin farklı yetenekleri üzerine oluşturulmuştur. Konuda hakkında daha detaylı bilgi edinmek ve önemini anlamak için kısaca bu zeka türlerinin içeriklerini inceleyelim.

Özetlemek gerekirse Dr. Gardner’in çoklu zeka kuramına ve ünlü fizikçi Albert Einstein’ın da bu konudaki görüşlerine göre zeki olmayı belirli alanlarla sınırlamak mantıksız bir yaklaşımdır. Her birey farklı alanlara eğilim gösterir ve başarılı olabileceği alanlarda kendini geliştirmeye çalışmalıdır. Aksi boşa kürek çekmekten farklı bir şey değildir. Aşağıdaki karikatür de size bu yazımızda anlatmak istediklerimizin en güzel özeti 🙂 

       “Adil bir seçim olması adına herkes aynı sınavı olmalı: Lütfen şu                                              ağaca tırmanın!”