Snooker, son yıllarda popülerliği gittikçe artan bilardo oyunlarından bir tanesi. Her geçen gün adını daha fazla duyuran bu oyunun takipçi kitlesi de azımsanmayacak kadar yüksek. Peki bu oyun nasıl oynanıyor? Kuralları neler? Nasıl ortaya çıktı? Bu keyifli oyunla ilgili bilinmesi gereken her şey yazımızda.
Snooker Nedir?
Snooker, 19. ve 20. yüzyıllardan itibaren Britanya’da popüler olan bir bilardo oyunudur. 22 top ile oynanır. Bu topların 1 tanesi beyaz 15 tanesi kırmızıdır. Geri kalan 6 top ise farklı renklerdedir. Oyunun amacı, istekaları kullanarak topları masadaki 6 deliğe belirli kurallar ve sıralamalarla sokmaktır. Masadaki topların tamamı bittiğinde daha çok puanı toplayan oyuncu o eli kazanır. Önceden kararlaştırılan set sayısı kadar oynandığında daha fazla set kazanmış olan oyuncu oyunu kazanır.
Snooker Nasıl Oynanır?
22 adet top ile başlanan oyunda, beyaz top oyuncuların vuruş yaptığı isteka topudur. Oyuncuların daha fazla puan alabilmesi için oyundaki 15 kırmızı toptan birini bir deliğe soktuktan hemen sonra renkli toplardan birini de deliğe sokabilmesi gerekir. Renkli toplar eksildikçe hakemler yerlerini yeni renkli toplarla doldurur. Masadaki kırmızı toplar bitene kadar bu böyle devam eder.
Bu oyunun setlerine frame adı verilir. Maçın formatına göre rakibinin yetişemeyeceği kadar frame kazanan oyuncu oyunu kazanmış olur. Örneğin dokuz frame üzerinden oynanan bir oyunda, bir oyuncu beş frame kazanırsa oyunu kazanır.
Frame’leri kazanabilmenin en önemli yolu oyuncuların seriler yapabilmesi. Kırmızı toplardan 15 tane olmasına rağmen bunların her biri 1 puan değerinde. Yani kırmızı toplar tek başlarına pek bir şey ifade etmiyor. Bir kırmızı topu attıktan sonra hemen üzerine bir renkli topu atabilmek oyuncuların daha fazla puan kazanmasını sağlar. Oyundaki 6 tane renkli topun puan değerleri ise siyah için 7, pembe için 6, mavi için 5, kahverengi için 4, yeşil için 3 ve sarı için 2 puandır.
Oyuncular deliklere sırasıyla kırmızı, renkli, kırmızı, renkli topları sokarak seri yapar. Bu şekilde hem puan kazanırlar hem de masadaki alınabilecek puanları azaltarak rakiplerinin o frame’i bırakmalarını sağlayabilirler.
Oyunun püf noktalarından biri de oyuna adını veren “snooker”. Bir oyuncu, masada kalan toplarda rakibine yetişebilmeye yetecek kadar puan olmadığını düşünüyorsa defansif bir vuruşla snooker bırakarak rakibinin hata yapmasını bekleyebilir. Buradaki amaç ise rakibi beyazı cebe göndermek, yanlış topa vurmak veya sıradaki topa vuramamak gibi hatalara sürükleyerek ceza puanı almasını sağlamaktır.
Snooker’ın Tarihi
Bilardo oyunları, 19. yüzyılda Hindistan’da bulunan Büyük Britanya ordusu içerisinde oldukça popülerdi. Oyuncular oyunlarda çeşitli değişiklikler yaparak yeni oyunlar yaratıyorlardı. Black pool isimli oyun ise snooker oyununa en yakın oyundu. Black pool oyununda kırmızı topların ardından siyah toplar pot yapılarak en yüksek puan alınmaya çalışılırdı. 19. yüzyılın sonlarına doğru bu oyuna renkli toplar eklendi ve snooker’a dönüştü.
John Roberts, İngiltere black pool şampiyonu olarak 1885 yılında Hindistan’a geldi. Burada snooker ile tanışan Roberts, Hindistan’dan geri döndüğünde bu oyunu Britanya’ya tanıttı. 1916 yılında şampiyonalar düzenlenmeye başladı. 1927 yılında ise bir bilardo oyuncusu olan Joe Davis’in yardımıyla ilk Snooker Dünya Şampiyonası düzenlendi. Joe Davis, bu turnuvayı ve emekli olacağı tarih olan 1946 yılına kadar düzenlenen tüm Dünya Şampiyonalarını kazandı.
1950li senelerde snooker oyununa olan ilgi azalmaya başladı. Azalan ilgiden dolayı bazı senelerde turnuva düzenlenemedi. Ancak 1969 yılında BBC kanalı, renkli yayınlarını izleyenlerine gösterebilmek için Pot Black isimli yeni bir snooker turnuvası başlattı. Bu yayınlarla birlikte insanların snooker’a olan ilgisi tekrar yükselmeye başladı.
Snooker 1975 yılından sonra dünya genelinde hızlı bir şekilde gelişti. 1977 yılında dünya sıralaması ilk kez belirlendi. Oyunun kazandığı popülerlikten sonra da oyuncular artık ciddi paralar kazanabilmeye başladı. Snooker’ın zirvesi olarak kabul edilen 1985 Dünya Şampiyonasını 18.5 milyon kişi izledi. Yapılan anketlere göre 1985 Snooker Dünya Şampiyonası, BBC’nin yaptığı en akılda kalan yayınlardan bir tanesi.
Gerekli Ekipmanlar
Snooker’ın oynandığı masanın boyu yaklaşık 350 cm eni ise yaklaşık 180 cm’dir. Oyuncuların kullandığı istekalar genellikle dişbudak ağacından yapılır. İstekaların boyu ise 140-150 cm civarındadır. Profesyonel turnuvalarda oyuncuların sabit kıyafet kodlarına göre giyinmeleri gerekir. Turnuva kıyafeti yelekli bir takım elbise, içinde papyon veya kravat ile kapatılmış bir gömlek ve kösele ayakkabıdan oluşur. Her oyuncunun bu giyim kurallarına aynı şekilde uyması gerekir.
Snooker Terimleri
Frame: Maçlarda her bir sete verilen isim
Pot: Oyuncuların topları cep adı verilen deliklere göndermesi
Rest: Oyuncuların topa ulaşamadıkları pozisyonlarda uzanabilmek için kullandıkları aparat
Güvenli Vuruş: Cebe top sokabilmek için değil rakibe pozisyon vermemek için yapılan vuruş
Snooker: Oyuncuların rakiplerine hata yaptırabilmek için hedef topu saklayarak yaptıkları defansif vuruş
Snooker Efsaneleri
Joe Davis
15 Nisan 1901 doğumlu İngiliz bilardocu Joe Davis, snooker’ın babası olarak kabul ediliyor. Hindistan’da Britanya askerlerinden gördüğü snooker’ı Britanya’ya tanıttı. Oyun sırasında mola alabilmek gibi önemli yenilikler getirerek snooker’ın günümüzdeki haline gelmesinde büyük rol oynadı. 1927 yılında Bilardo Birliği ve Kontrol Konseyi’ni ikna ederek ilk Dünya Snooker Şampiyonası’nın yapılmasını sağladı. O tarihten 1946 yılına kadar düzenlenen tüm Dünya Şampiyonası turnuvalarını kazandı. Joe Davis günümüzde hala Dünya Snooker Şampiyonası tarihindeki tek yenilmez oyuncu unvanına sahip.
Alex Higgins
18 Mart 1946’da Belfast’ta doğan Alex Higgins bilardo oynamaya 11 yaşında başladı. 1968 yılında Kuzey İrlanda Amatör Snooker Şampiyonasını kazandı. Bu zaferle birlikte bu turnuvayı kazanan en genç oyuncu oldu. İlk Dünya Şampiyonasına 1972 yılında katıldı. Finalde John Spencer’ı 37-32 yenerek şampiyon oldu ve Dünya Snooker Şampiyonası’nın da en genç kazananı olmayı başardı. Alex Higgins kariyeri boyunca 20’den fazla şampiyonluk yaşadı. Hızlı oyunu sebebiyle Kasırga Higgins lakabını aldı. Popülaritesiyle snooker’ın çok geniş kitlelere yayılmasında büyük rol oynadı. Higgins İngiltere’de hala “Halkın Şampiyonu” olarak bilinir.
Steve Davis
Oyunun en ikonik karakterlerinden biri olan Steve Davis 22 Ağustos 1957 yılında Londra’da doğdu. 1978 yılında profesyonel oldu. 9 yıl içinde 8 final oynayan ve 6 dünya şampiyonluğu kazanan Steve Davis 80li yıllarda snooker’a damga vurdu. Dünya sıralamasında tam 7 yıl üst üste birincilik koltuğunu kimseye bırakmadı. Ünlü snooker oyuncusu efsane 1985 finalinde Dennis Taylor’a son topla kaybetti. Kariyeri boyunca katıldığı turnuvalardan 5.5 milyon pound ödül kazandı. Steve Davis ayrıca 1982 yılında profesyonel karşılaşmalardaki ilk maksimum seri olan 147 puanlık serisiyle adını tarihe yazdırdı. Davis 1988 yılında BBC tarafından yılın sporcusu seçilerek bu unvanı alan ilk snooker oyuncusu oldu.
Stephen Hendry
İskoç snooker oyuncusu Stephen Hendry 19 Ocak 1969 Edinburg doğumludur. Hendry, 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996 ve 1999 Dünya Snooker Şampiyonalarını kazanarak snooker tarihine ismini altın harflerle kazımayı başardı. Henüz 21 yaşındayken kazandığı 1990 Dünya Şampiyonluğu ile Alex Higgins’e ait olan en genç snooker şampiyonu unvanını aldı. Uzun maçlardaki başarısı ve kontrollü oyunuyla “iceman” lakabını aldı. 2014 yılına kadar Ronnie O’Sullivan ile birlikte en çok 147 puanlık seri yapan oyuncu unvanını paylaşırken 2014’te bu unvanı Sullivan’a kaybetti. Stephen Hendry modern snooker’ın Joe Davis’i olarak gösterilir.
Ronnie O’Sullivan
İngiliz snooker oyuncusu 5 Aralık 1975 yılında dünyaya geldi. Henüz 16 yaşındayken profesyonel olan ünlü sporcu, profesyonel olduktan sonra yaptığı 38 maçı kazandı. 1997 Dünya Snooker Şampiyonası ilk eleme maçında Mick Price ile karşı karşıya geldi. Bu maçta maksimum seriyi 5 dakika 20 saniyede yaparak en hızlı snooker oyuncusu olduğunu gösterdi. Ronnie O’Sullivan 2001, 2004, 2008, 2012, 2013 ve 2020 yıllarında Dünya Snooker Şampiyonu oldu. Kariyeri boyunca 1092 kere yüzlük seri yaparak tarihin en çok yüzlük seri yapan oyuncusu unvanına sahip oldu. Maksimum seri olan 147 puanı da 15 kere yaparak bu alanda da liderliği ele geçirdi. Snooker’ın dahi istekası Ronnie O’Sullivan, snooker efsaneleri Stephen Hendry ve Steve Davis tarafından snooker tarihinin en yetenekli oyuncusu ilan edildi.
Spor Filmleri: Sahadan Beyazperdeye 30 Film
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap