Mileva Einstein: Albert Einstein Eşi ve Eşinin Gölgesinde Kalan Bir Fizikçi

Mileva Einstein Maric ve Albert Einstein çifti Zürih Politeknik Okulu’nda tanıştılar ve Patent bürosunda çalışırken evlendiler. Albert Einstein kuramlarını oluştururken ve dünya çapında tanınmaya başlarken eşi ona iki çocuk doğurdu. Mileva Einstein’in hikâyesi de aynı Albert Einstein’inki gibi başarılarla doluydu ancak maalesef zamanla eşinin gölgesinde kaldığı için çok fazla bilinirliğe sahip olamadı.

1892’de Mileva’nın babası, sadece erkeklerin gidebildiği fizik derslerine kızının gidebilmesi için dönemin Eğitim Bakanı’ndan izin almıştır ve böylece Mileva derslere katılmaya başlamıştır.

Arkadaşları tarafından sessiz ve çalışkan birisi olarak tanımlanmanın yanı sıra kararlı ve azimli bir kişiliğe de sahipti. Bu özelliklerin aksine Albert, meraklı ve asiydi ayrıca Mileva’nın aksine disiplinsiz ve sert kurallardan nefret ederdi.

Din ve kültür farklılığı evliliklerini engelleyemedi.

Einstein bir dönem Almanya’da Heidelberg’e okumaya gitti ve o sürede Maric’le mektuplaşmaya başladılar. Maric, Einstein’e o dönemde “Dollie” lakabını takmıştır. Einstein geri döndükten sonra arkadaşlıkları aşk ilişkisine dönmeye başladı. Mileva’nın ailesi bu ilişkiyi desteklerken Albert’in ailesi ikilinin arasındaki farklı dini ve kültürel geçmişten dolayı bu ilişkiye sıcak bakmadılar.

1902 başlarında kızları Lieserl dünyaya geldi. 1903’te de evlenme kararı veren çift sade bir törenle 6 Ocak’ta dünya evine girdiler, 1904’te de oğulları Hans doğdu.

Bu süre zarfında Mileva mezuniyet aşamasında sorunlar yaşadı, Einstein mezun oldu ve iş aramaya başladı. Bir taraftan iş, bir taraftan mezun olmaya çalışırlarken Mileva hamile olduğunu öğrendi ve 1902 başlarında kızları Lieserl dünyaya geldi. 1903’te de evlenme kararı veren çift sade bir törenle 6 Ocak’ta dünya evine girdiler, 1904’te de oğulları Hans doğdu.

Mileva, Albert’in kuramlarını oluşturmasında çok yardımcı oldu.

Çift evlendiğinde Albert Einstein günlük işler yerine zamanının çoğunu patent ofisinde fizik ve teoriler üzerine çalışarak geçiriyordu. 1905 yılında görelilik teorisi ve çok bilinen formülü “E=mc2”yi yayımladı. 1921’de Einstein bu katkılarından dolayı Nobel Ödülü’ne layık görüldü, ancak bu başarılarında Mileva’nın katkıları da göz ardı edilemez nitelikteydi. Einstein, Mileva’nın bağımsız ve entelektüel özelliklerine hayran kalmıştı ve en az kendisi kadar güçlü ve bağımsız biri olarak gördüğünü birçok kez dile de getirmiştir.

Bir yandan bilimsel çalışmalarla ilgilenen Albert Einstein, bir yandan da kuzeni Elsa Lowenthal ile mektuplaşmaya başladı ve bir gönül ilişkisi filizlenmeye başladı. Einstein’in 1914’te Berlin’de alacağı görevlerden bir süre önceye kadar da görüşmeye devam ettiler.

Başka şehir ve başka kadın evliliklerini bitirdi.

Maric ve çocuklar da o yıl Einstein’le birlikte Berlin’e taşındı ancak Maric bu durumdan çok mutsuzdu ve o şehirde yaşamak istemiyordu. Bir süre sonra Maric, dayanamayarak çocukları da aldı ve Zurih’e geri dönerek temelli oraya yerleşti. 1916’da Albert Einstein’in kuzeni Elsa’yla olan ilişkisi iyice inkâr edilemez boyuta ulaştı ve eşinden boşanmak istedi. Maric, nafakanın yanı sıra Einstein’in kazandığı ödülün parasını da alacak sözleşmeyi imzaladı. 1921’de Albert’in Nobel Fizik Ödülü’nden aldığı para böylece Mileva’ya verildi.

Boşandıktan sonra zor bir hayat geçiren Maric, bir süre pansiyon işletti, özel dersler verdi. Oğlunun hastalığını öğrendikten sonra, hayatını buna adadı. Tedavisi için tüm mal varlığını sattı ancak özellikle oğluna şizofreni tanısının koyulmasıyla hayatlarını sağlık kuruluşlarında geçirdiler.

Fizikçi olma isteğiyle geçen bir hayat…

19. yüzyılın ortalarına doğru hayata yalnız başına gözlerini yuman Mileva, her zaman fizikçi olmak istemişti ama cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle önüne birçok engel çıktı. Bunun yanı sıra Einstein’le ilk başta çalışma ve fikir alış verişine dayanan ilişkileri zamanla aşka dönüştü. Böylece Mileva günden güne kendini kapatıp özgüveni kırılırken ev işlerine de mahkûmdu ancak eşinin adı, modern zamanların en dahi insanları arasında anılıyordu.