Vücutta benler neden çıkar ve ben nasıl oluşur sorusu çoğu kişi tarafından merak ediliyor. Benler hakkında merak edilen her şeyi sizler için derledik.
Ben (Nevüs) Nedir?
Benler, tıp dilinde nevüs denilen ve pigment hücrelerinin birleşmesiyle oluşan cilt dokularıdır. Doğduğumuz andan itibaren oluştuğu gibi ilerleyen yaşlarda da ortaya çıkabilir. Aile bireylerimizdeki ben sayısı fazlaysa, bizim de cildimizde pek çok ben olması muhtemel.
Vücutta Benler Neden Çıkar?
Benler, genellikle kahverengi ve zararsızdır. Güneşe maruz kalan ciltte, melanosit hücreleri artışa geçerek benlerin sayıca çoğalmasına sebep olur. Aynı şekilde benlerin renginde koyulaşma da gözlemlenir. Bazen hormonların aktivasyonuna bağlı olarak çıkabilirler. Bununla birlikte, kozmetik ürün kullanımı da ben artışına sebep olabilir. Melanosit hücrelerinin bir araya gelmesiyle de yeni benler oluşabilir. Bunun sebebi her zaman bilinmese de herhangi bir zararları bulunmaz.
Vücutta Kırmızı Benler Neden Çıkar?
Anjiyom adı verilen kırmızı benler, çoğunlukla genetik geçişlidir. Neden oluştuğu tam olarak bilinmez, herhangi bir soruna yol açmaz. Kırmızı benlerin yaş aldıkça ciltteki yıpranmalarla ilişkili olduğu ve artığı bilinir. Aynı şekilde hormonsal değişimler ve coğrafik iklimlere göre de oluşabilir. Halk arasında damar beni de denilen bu nevüs türü, boyut olarak aynı çapta kalır ve değişmez. Kırmızı ben türleri; chery, hemanjiyom ve Port VienStein şeklinde üçe ayrılır. Bir tehlike yaratmamasına karşın, kaşıma ve kurcalama gibi eylemler sonucu kanaması normaldir.
Benler Tehlikeli midir?
Vücuttaki benler çoğunlukla iyi huyludur. Görüntülerinde meydana gelen değişim, selim olabildiği gibi kötü huylu da olabilir. Malign melanom adı verilen ve benlerde oluşan bu kanser türünün prognozu oldukça hızlıdır. Bu sebeple, erken teşhisin önemi oldukça büyüktür.
Zaman zaman, her ciltteki ben daha farklı bir görünüme bürünebilir. Zararsız bir oluşumdan ibaret olabilir ve herhangi bir problem yaratmaz. Benlerdeki farklılaşmanın nedenini anlayamayacağımız için uzman bir dermatolog tarafından incelenmesi şarttır. Tehlikeli olup olmadığı, dermoskopi cihazlarıyla ve muayeneyle anlaşılabilir.
Benlerimizin Risk Taşıdığını Nasıl Anlarız?
Genelde güneşten ötürü değişimler geçirebilen benleri takip etmemiz önerilir. Bazı yeni oluşumlardaki farklılıklar, eski bir ben üzerinde alışılmadık bir görüntü muayene gerektirebilir. Doğuştan ya da sonradan meydana gelen benlerdeki şu kriterlere dikkat edilmelidir:
- Asimetrik benler
- Kenarları düzgün olmayan benler
- Renk farklılığı
- Benin büyüklüğü
Öncelikle asimetrik benler, diğerlerine nazaran daha büyük risk teşkil eder. Benin normal bir simetride olması, kötücül bir durumun olmadığını gösterir.
Kimler Daha Büyük Risk Altında?
Öncelikle açık tenli kişiler, en büyük risk grubunu oluşturur. Göz rengi açık olan bireyler de cilt kanseri açısından dikkatli olmalıdır. Ailesinde cilt kanseri öyküsü bulunanlar, benlerinde meydana gelen değişimleri daha yakından izlemelidir.
Çocukluğunda çok yoğun miktarda güneşe maruz kalanlar ve çilleri olanlar da risk taşır. Bununla beraber, tüm sene boyunca güneş gören kişilerde ve ülkelerde de deri kanseri daha fazla görülmektedir. Çok fazla beni olanlar da uzmanlar tarafından tehlikeli grup olarak değerlendirilir. Radyoterapi, arsenik, zift gibi etkenlerle sürekli karşılaşanların bilinçlenmesi oldukça önemlidir.
Vücuttaki Benler İçin Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Tıpkı tehlike arz eden benlerin niteliğinde olduğu gibi belirli değişimlerde, bir uzman kontrolü önerilir. Var olan benin renginde koyulaşma, boyutlarında artış, kaşıntı gibi durumlar ciddiye alınmalıdır. Aynı şekilde mevcut bir benin kanaması, kabuk tutması alarm veren işaretlerden biri olabilir. Üzerinde meydana gelen yara, yüzeyinde farklı renklerin oluşması da dikkate alınması gereken noktalardan.
Mor, kırmızı, siyah vb. pek çok tonu içinde barındıran benler, mutlaka dermatoloğa gösterilmeli. Benin yüzey kısmında ele gelen sertlik, şişlik tarzı bulgular ihmal edilmemeli.
Benler Aldırılmalı mı?
Estetik görünüm ve çeşitli nedenlerden ötürü benlerin aldırılması mümkündür. Alınmasında herhangi bir zarar olmamakla birlikte, kanser şüphesi taşıyan benler, operasyonla temizlenmelidir.
Konforlu bir işlemdir ve kanama çok hafif miktarda olur. Buradaki önemli nokta, nevüsün dermatolog tarafından muayene edilmesidir. İyi huylu bir beni aldırmak için iki seçenek karşımıza çıkar. Bunlardan birincisi lazer, ikincisi ise cerrahi yöntemdir. Uzmanın kötü huylu olduğundan şüphelendiği benler, biyopsi aşamasından geçer. Patolojik bir durum mevcutsa operasyonla ortadan kaldırılır.
Et Benleri Neden Çıkar?
Et beni, cildin yüzeyinde kabarık şekilde görünen ve tamamen zararsız bir nevüs türüdür. Kolajenden ötürü ortaya çıkar ve çoğu zaman genetiktir. Genç yaşlarda çıkmaya başlar ve farklı dönemlerde de oluşabilir.
Hamilelik, obezite ve tip 2 diyabet gibi durumlarda et benlerinin görülme olasılığı daha fazladır. Bununla birlikte, HPV’nin de yol açtığı bir semptom olduğu gözlemlenmiştir. Et benlerini koparmaktan, enfeksiyona sebep olabileceği için kaçınılmalıdır. Aldırılmak isteniyorsa kriyoterapi, cerrahi ve çeşitli medikal metotlarla işlem yapılmalıdır.
Çok Sayıda Beni Olanlar Ne Yapmalı?
Vücudunda fazla nevüs bulunan kişilerin cilt kanseri riski de daha yüksektir. Bilhassa 100 ve üzerindeki sayılarda daha hassas bir takip gerekir. Böyle bir durumda, birtakım öneriler dikkate alınmalıdır. Bunlardan başlıca uyulması gerekenler şunlardır:
- 11:00 ve 16:00 saatleri arasında güneşe maruz kalmaktan sakınmak
- Yüksek faktörlü güneş kremi kullanmak
- Güneşli havada çıkmadan 20-30 dakika öncesinde koruyucu krem sürmek
- Gün içinde belirli aralıklarla işlemi yenilemek
- Kış mevsiminde dahi güneş losyonu/kremi kullanmak
- Benleri kaşımamak, deforme olmasına sebep olabilecek eylemlerden kaçınmak
Güneş kremlerini, benleri yoğun miktarda olmayan kişilerin de muhakkak kullanması gerekir. Zararlı UV ışınlarından korunmak, herkesin cilt sağlığı için büyük önem taşır. Yetişkinlerde, açık tenli olmasalar dahi en az 15 faktörlü bir güneş kremi/losyonu tercih edilmelidir.
Benleri aldırmanın bir zararı bulunmasa da mutlaka uzman bir dermatolog muayenesi elzemdir. Lokal anesteziyle gerçekleştirilen bu yöntemin herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır.
Sağlıklı günler…
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap