Kısaca Karl Popper’dan bahsedecek olursak onun Britanyalı bir felsefeci olduğunu ve bilim felsefesinde getirdiği yanlışlanabilirlik teorisinin yanı sıra I. Dünya Savaşı yıllarında sürgünde toplum bilimi çatısı altında yazdığı Açık Toplum ve Düşmanları kitabıyla Platon‘a, Hegel’e ve Marx’a yaptığı saldırılara değinmezsek haksızlık etmiş oluruz.
Yanlışlanabilirlik teorisinde Karl Popper, bir teori üzerinde doğru bulguların bulunmasının o teorinin kanıtlanması için yeterli olamayacağını belirtiyor. Ancak o teorinin yanlışlanabilir bir temel üzerine kurulmasıyla bilimsel özellik kazanabileceğini vurguluyor.
Yanlışlanabilirlik, Popper’in bilim kuramının temelidir. Onun bilimsel yöntem görüşü, “bütün sistemleri zorlu bir sınamadan geçirerek, sonunda nispeten elverişli” sistemi seçmek amacıyla, her kuramı yanlışlamaya tabi tutmaya dayanır. Çünkü Popper’e göre, tümevarım ilkesinin geçersizliği nedeniyle, kuramlar hiçbir zaman deneysel olarak doğrulanamaz. Ama yanlışlanabilir. O halde, bir teorinin bilimsel olabilmesi için yanlışlanabilir olması gereklidir.
Popper, Einstein’ın görecelik kuramı, Karl Marx’ın tarih anlayışı, Freud’un psikanaliz kuramı ve Alfred Adler‘in bireysel psikoloji kuramlarına ilgi duydu.
Özellikle Einstein’ın kuramının ileri sürdüğü bir yaklaşım (güneşin yakınından geçen ışık ışınları, güneşin yerçekimi alanının etkisine girerek eğilmeye uğrarlar) 1919’da güneş tutulmasının olması sırasında doğrulanması Popper’i etkiledi. Popper’i etkileyen kuramın öndeyişinin doğru çıkması değildi. Ön-deyinin doğru çıkmaması halinde, yanlışlanmış olacak olan teori derhal reddedilecekti. Önemli olan kuramın yanlışlanmaya açık biçimde formüle edilmesiydi.
Popper, diğer kuramların (Marx, Freud, Adler) sahiplerinin hangi koşullarda kuramlarından vazgeçeceklerini belirtmediklerine dikkat çekti. Doğrulayıcıları çok olan fakat yanlışlayıcıları belirsiz olan bu kuramlar ona göre bilimsel olmayan kuramlardı.
Eğer Karl Popper hakkında daha fazla bilgi edinmek, düşüncelerine ortak olmak istiyorsanız Bilimsel Araştırmanın Mantığı ve Açık Toplum ve Düşmanları kitaplarını okuyabilirsiniz.
Yorumlar (0) Yorum Yap