Dünü, Bugünü, Yarını: 5 Maddede E-Ticaret Nedir?

İnternet ortamında insanların elektronik sistemler üzerinden gerçek ya da sanal ürünleri para karşılığında satın alması işlemine E-Ticaret diyoruz. Kısaca ticaretin elektronik versiyonu da diyebiliriz. E-Ticaret, internet ortamında tüketiciye ürün ya da hizmetin tanıtımı, bilgilendirilmesi yapılarak satışa sunulur. Hemen hemen her ürün veya hizmet e-ticaret yoluyla satılabilir.

Peki E-Ticaret nasıl ortaya çıktı? Bugün ne durumda? Ve yarın ondan nasıl bahsediyor olacağız?

1) İlk E-Ticaret neydi? Nasıl başladı?

The Guardian gazetesinin haberine göre 1970’lerde Stanford Üniversitesi’ndeki öğrenciler, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) okuyan diğer öğrencilere, Arpanet hesapları ve okulun yapay zekâ laboratuvarını kullanarak satış yaptı. Teknik olarak bir ağ kullanılarak yapılan ilk alışveriş bu olsa da 1994 yılında bir kişiye internet üzerinden pizza satan Pizza Hut, ilk e-ticareti gerçekleştiren şirket olma onurunu elinde taşıyor.

2) İş modelleri nelerdir?

E-Ticaret’in iş modellerin, 4 alt kırılımda inceleyebiliriz.

İş Dünyası (B2B): İşletmeden işletmeye yapılan ticaret modelidir. Örneğin, ofis malzemeleri satan bir firmanın, başka bir toptancıya ürün satması ve bu ürünleri satın alan toptancının perakende olarak bu ürünleri satışa sunması B2B iş modeli işletmelere örnektir. Alibaba.com, B2B iş modelini benimsemiş uluslararası bir satış platformudur.

İş Dünyasından- Tüketene (B2C): :İşletmeden tüketiciye satış yapılan bir e-ticaret modelidir. Bir firma kendisine ait olan ürünleri E-Ticaret sitesi üzerinden müşteriye satar.

Tüketici- Tüketici (C2C): Bu model tüketiciden tüketiciye işlem yapılan iş modelidir. Tüketicilerin konut, otomobil, motosiklet gibi mal varlıklarını satmasına aracılık yapar. Sahibinden.com, Letgo gibi E-Ticaret platfromları C2C için güzel örneklerdir.

Tüketiciden – İş Dünyasına (C2B): Bireylerin firmaya ürün veya hizmet teklifinde bulunduğu ve buna karşılık firmanın bireye ücret ödediği bir modeldir. Örneğin bir işletme bir Freelancer platformundan hizmet alırsa C2B model gerçekleşmiş olur.

3) E-Ticaret nasıl avantajlar sağlıyor?

E-Ticaret bugün kazandığı boyutlarla hem satıcıya hem de alıcıya müthiş kolaylıklar sağlıyor. Mesela firmanın internet üzerinden müşterilerine bilgi sunabileceği 7/24 açık bir şubesi oluşuyor. Elektronik ortamda saniyeler içinde veriler aktarıldığından zamandan tasarruf gerçekleşiyor. Müşteri için daha fazla ürün seçeneği sunuluyor. Müşteri internet ortamında birden fazla alışveriş yapabileceği ortam olduğundan rekabet nedeniyle düşük fiyata ürün alabiliyor. Stok, maliyet bilgileri elektronik ortamda olduğu için tedarikçi firma, stok yapmak durumunda kalmaz ve stoğunda ne kadar ürünü olduğunu ve bu ürünlerden kaç tane sattığını bilir. İnternet gibi global bir ortamda kolay kolay dalgalanma olmayacağı için enflasyon nedeniyle zarar oluşmaz.

Bunlar gibi daha birçok avantajı sıralamak mümkün!

4) Pazar Büyüklüğü ve Yatırımlar

2017 yılında dünya çapındaki perakende e-ticaretin pazar büyüklüğü 2.3 trilyon dolar olarak belirlenmiş durumda. Her sene ortalama %20 büyüyen pazarın 2021 yılında 4.5 trilyon doları aşacağı düşünülüyor.

Türkiye pazarı da 2016’da 30,8 milyar TL olarak belirlenmiş. Her yıl %30’luk bir büyüme ile de artış gösteriyor.

5) E-Ticaretin Geleceği

E-ticaretin geleceğini belirleyen en önemli etkenlerde biri mobil e-ticaret olmuştu. Bugün yapılan satışlara ve rakamlara göre alışverişlerin bilgisayarlardan çok akıllı telefonlar üzerinden yapıldığı görülüyor. Dolayısıyla şu anda dünya ortalamasına göre mobilden yapılan satışlar E-Ticaretin geleceğinin % 30’unu oluşturuyor.

İkinci bir konu ise alışveriş deneyimini hayatın gerçek bir parçası haline getirmek. Bu deneyimsel pazarlama stratejisinin E-Ticaret ekosisteminde ileride de etkin olacağını öngörmek mümkün. Kişiselleştirme de gün geçtikçe E-Ticaret üzerindeki etkisini arttırıyor. E-ticaret kullanıcılarının ihtiyaçlarını anında giderebilmek adına geliştirilen ileri düzey yapay zekayla programlanmış robot teknolojilerinin de ilerleyen zamanlarda müşteri hizmetlerini daha fazla kişiselleştireceği tahmin ediliyor.

Teslimatların hızlandırılması da önem kazanıyor. Satın alınan ürüne mümkün olan en kısa zamanda rahatça ulaşabilme kolaylığı sunmaya çalışılıyor. Örneğin Drone ile teslimat testleri yapılıyor. Ödeme türlerinin çeşitleniyor olması da E-Ticaretin geleceğinde büyük rol oynayan bir diğer faktör. POS ile ödeme, dijital cüzdan, mobil ödeme, Blockchain gibi inovatif çözümler sunan e-ticaret firmalarının önümüzdeki dönemlerde rekabette kolayca öne geçebileceği görülüyor.

6) Türkiye’deki E-Ticaret Ekosistemi ve Girişimcilik Fırsatları

Türkiye’deki pazarın her yıl büyük oranda büyüme göstermesi, ödeme teknolojilerinin ve teslimat sistemlerinin gelişmesi ile E-Ticaret alanındaki girişimcilik fırsatları da hızlı bir gelişme gösteriyor.

Bugün büyük büyümelere ulaşmış birçok yerli E-Ticaret girişiminin de bir zamanlar bünyesinde yer aldığı İTÜ Çekirdek, HepsiBurada’nın da katkılarıyla E-Ticaret alanında girişimci olmak isteyenlere kapılarını açıyor.

Detaylı bilgi ve başvuru için: İTÜ Çekirdek