Otizm; kişilerin iletişim becerileri başta olmak üzere davranışlarını ve sosyal yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir gelişim bozukluğudur. Otizm yaygın görülen bir bozukluk olduğu için doğal olarak birçok otizmli ünlü bulunuyor. Otizmli ünlüler kimlerdir? Sorusuna bakmadan önce otizmin tanımına ve özelliklerine bakmakta fayda olduğunu düşünüyoruz.
Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?
Doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan oldukça karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılık olmakla birlikte beynin sinir sistemini ve işleyiş tarzını etkileyen bazı sorunlardan kaynaklandığı düşünülmektedir.
Dünya nüfusunun %1’ini etkilediği düşünülen otizmin neden kaynaklandığı bilinmiyor fakat genetik temelli olduğu tahmin ediliyor. Fakat hangi genetik bozukluktan kaynaklandığı henüz çözülememiştir. Bazı görüşler otizme çevresel faktörlerin de neden olduğunu savunmaktadır. Fakat her sosyo-kültürel çevreye ait insanda görülmesi bu teoriyi geçersiz kılıyor diyebiliriz.
Otizmin çocuk yetiştirme yöntemleri ya da ailenin içerisinde bulunduğu sosyo-ekonomik durumla hiçbir ilişkisi yoktur; bu nedenle otizme her çeşit toplumda ve her çeşit insanda rastlanmaktadır.
Otizm, bazı çevrelerde ruh hastalığı sanılmaktadır fakat bu esasen yanlış bir görüştür. Her ne kadar belirtileri ruh hastalığını çağrıştırsa da genetik temelli bir hastalıktır. Hastalığın kalıtsal olduğuna dair bazı bulgular da vardır ama henüz netleşmemiştir. Otizm günümüzde her 54 çocuktan birinde görülmektedir ve erkek çocuklarında görülme sıklığı kız çocuklarına göre 4,3 kat daha fazladır.
Otizme sahip bireylerdeki zekâ geriliği birbirinden oldukça farklı olmakla birlikte yaklaşık %10 unda üstün yetenekli olma özelliği görülmektedir.
Otizmli bireylerde en sık görülen özellikler:
1) Toplumsal İletişimde Güçlük Yaşama
- İlişki kurma ve bu ilişkiyi devam ettirmede zorlanma
- Göz teması kuramama
- Duyguları ifade etmekte sorun yaşama
- Etkileşimi ilk başlatan olmakta ve etkileşimi devam ettirmekte zorlanma
2) Tekrarlayıcı Davranışlarda Bulunma
- Standart ve tekrarlayıcı motor hareketler
- Aynı olarak kalmada ısrar ve rutine sıkı bağlılık
- Sınırlı ve oldukça yoğun bir ilgi alanı
- Duyusal anlamda çok az uyarılma
Otizm Çeşitleri
Otizm, gösterdiği belirtilere göre üç şekilde sınıflandırılıyor.
Klasik Otizm
Klasik Otizm, yalnızca otizm olarak da bilinir. Sosyalleşme ve ilişki kurmakta sorunların ağır bir şekilde yaşandığı, davranış bozukluklarıyla birlikte dil gelişiminin yavaşlığının da en yoğun yaşandığı otizm çeşididir.
Asperger Sendromu
Bu sendromda otizm daha hafif seyretmekle birlikte sosyal davranışlarda normal olmayan durumlar çok az da olsa bu otizm çeşidinde de görülmektedir. Fakat bu otizm çeşidinde fiziksel engellilik ve zihinsel gerilik gibi durumlar görülmemektedir. Bu sendromuna sahip bireyler, otizmli bireylere göre entelektüel kapasite bakımından daha “iyi” olmalarından kaynaklı Asperger Sendromu genellikle “Yüksek İşlevli Otizm” şeklinde bir tanıma sahiptir.
Charles Darwin, Isaac Newton ve Albert Einstein’in bu sendroma sahip olduğu düşünülmektedir.
Atipik Sendrom
Diğer iki sendromla ortak belirtileri bulunan ancak tüm belirtileri de göstermeyen bireylere atipik sendrom tanısı konulmaktadır. Bu sendroma sahip kişiler, topluma uyum sağlama konusunda diğer otistik kişilere göre daha başarılıdır. Otizm hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Otizmli Ünlüler Listesi:
1. Albert Einstein – Bilim insanı
2. Michelangelo – Heykeltıraş
3. Charles Darwin –Jeolog ve Biyolog, Evrim Teorisi’nin yaratıcısı
4. Wolfgang Amadeus Mozart – Besteci
5. Steve Jobs – Apple’ın eski CEO’su
6. Bill Gates – Microsoft’un kurucusu
7. Isaac Newton – Matematikçi, Gökbilimci
8. Nikola Tesla – Alternatif akım ve kablosuz akımın yaratıcısı
9. Satoshi Tajiri – Nintendo ve Pokémon’unun yaratıcısı
10. Hans C. Andersen – Çocuk masalları yazar
11. Tim Burton – Film Yönetmeni
12. Lewis Carroll – “Alice Harikalar Diyarında” kitabının Yazarı
13. Stanley Kubrick – Yönetme
14. Emily Dickinson – Şair
15. Bobby Fischer – Satranç Ustası
16. Daryl Hannah – Oyuncu ve Çevre Aktivisti
17. Thomas Jefferson – Amerikalı Politikacı
18. James Joyce – “Ulysses” in yazarı
19. Barbara McClintock – Bilim Adamı ve Sitogenetikçi
20. Jerry Seinfeld – Komedyen Andy Warhol – Sanatçı
Albert Einstein
Otizmli ünlüler listesinde ilk tahmin edeceğimiz isim olan 20. Yüzyılın en büyük fizikçisi olan Albert Einstein’in okuldan atıldığını hepimiz duymuşuzdur. İlk öğretim yıllarında gereksiz bulduğu derslere olan ilgisizliği, sosyalleşme konusunda yaşadığı zorluklar nedeniyle kötü bir öğrenci olduğu düşünülen Einstein, günümüzde ise uzmanlar tarafından aynı sebeplerden otizmli olduğu şüphesi ile yaklaşılan isimlerden.
Charles Darwin
Charles Darwin de Albert Einstein, Bill Gates, Michelangelo, Nikola Tesla gibi , otizm spektrumuna ait davranışlara ve alışkanlıklara sahip olduğu düşünülen dünyaca ünlü isimlerdendir. Darwin’in hayatını anlatan metinlerde de çocukluğunda oldukça sessiz ve çevresinden bağımsız izole bir yaşam sürdüğünü görebiliriz. Kimya ve biyoloji alanındaki takıntı derecesindeki ilgisi, oldukça görsel bir şekilde düşünmesi de otizm şüphesini uyandıran sebeplerdendi.
James Joyce
Otizmli ünlüler listesindeki belki de en çok şaşıracağınız isim olan James Joyce’a ait “Ulysses” ve “Finnegan’ın Uyanışı eserlerini okuyanlar kendisine neden otizm şüphesi ile yaklaşıldığını anlayacaklardır. “Okuyucumdan aldığım talep, tüm hayatımı işime ve okumaya adamam gerektiğidir.” sözü ise takıntı derecesindeki yazma arzusunu ve hayatını buna adamak konusundaki isteğini gözler önüne sermektedir. Oldukça zeki olan Joyce, gençliğinde toplumdan izole bir hayat sürerken akranlarını yakalamak konusunda da oldukça başarısız olmuştur.
Nikola Tesla
Öldükten sonra değerinin anlaşıldığı isim Nikola Tesla, zamanın şartlarında çılgın icatlarıyla bilinirdi. Oysa ki Tesla, dünyadaki en kullanışlı alternatif akım elektrik sistemlerini geliştirerek elektromanyetizma ve kablosuz radyo iletişimi alanlarında oldukça büyük katkılar sağlamıştır. Her gün belli saatlerde muhakkak çalışmaya başlayıp, paydos etmesi (09:00 – 18:00), uyumadan önce ayak parmaklarını 100 kez kıvırması, elektrik konusuna olan takıntısı gibi sebeplerden otizm belirtileri gösterdiği düşünülen mucit, sosyal anlamda bir zayıflık göstermemiştir. Fakat annesi, karmaşık problemleri hızlı bir şekilde aklından çözebildiğini, uzun şiirleri ezberleyebildiğini, evde yaşanan sorunlar için tuhaf ama işlevsel çözümler bulabildiğini dile getirmiştir.
Bipolar Bozukluğa Sahip Ünlü İsimler
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap