Günümüzde yasak ve tabu kabul edilen pek çok şey var. En başta insanları çevrelerindeki tehlike faktörlerinden korumak için ortaya çıktığı söylenen yasaklar; zamanda içinde belli bir grubun gücünü topluma dayatması şeklinde şekil değiştiriyor. Özellikle bazı ülkelerde kanunlar ile sınırları çizilen bu yasaklar kimilerinde ise tamamen bir kontrol ve baskı aracı olarak kullanılıyor. Yasakları bu şekilde kullanan ülkelerden biri de Kuzey Kore. Tarihteki ilk yasağı çiğnemişçesine (elma) idam, sürülme ve toplama kampına gönderilme gibi cezaların uygulandığı ülke oldukça kapalı bir hayata sahip.
İlk olarak Kuzey Kore’yi tanıyalım ardından ülkenin yasaklarına kısa bir bakış atalım.
Kuzey Kore Nasıl Bir Ülkedir?
Kuzey Kore ya da resmi adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti. Aldıkları akla sığmayacak kararlarla sık sık medyanın gündemine gelen ülke küçük bir Doğu Asya ülkesi. Kore Yarımadası’nı Güney Kore ile birlikte paylaşan bu devletin başkenti Pyongyang. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından ülkenin kuzeyi o dönemki Sovyetler Birliği güneyi ise Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde batılı devletler tarafından desteklendi ve yarımada günümüzdeki şeklini aldı.
Günümüzde komünizmi benimseyen devletler arasında gösterilen Kuzey Kore’de planlı bir ekonomik sistem var ve ülkede topraklar kolektif olarak işleniyor. Sanayi işletmeleri ile içli dışlı bir kontrol sistemi var. Yani ticaret devlet elinde bulunuyor. Özellikle kamusal alanın, ekonominin ve iletişim kanallarının devletin elinde olduğu ülkede bu yüzden yasaklar rejimin elindeki bir baskı aracına dönüşüyor.
Yasaklara geçmeden önce kısa bir bilgi vermek gerekiyor. 17 Aralık 2011’de 70 yaşındaki devlet lideri Kim Jong-il’in ölümünün ardından Kore İşçi Partisi halka liderin oğlu ve varisi Kim Jong-un’u destekleme mesajı verdi. Tabii ki bu zorunlu bir mesajdı.
Akla Ziyan Kuzey Kore Yasakları
1) Saç Modası mı O da Ne?
Küçükken gittiğimiz kuaförlerde hep aynı manzarayla karşılaşırdık. Boyu yetmediği için sandalyenin üstüne konulan bir kalasa oturtulan çocukların saçlarının hep aynı şekilde kesilmesi. Tıpkı kafasına tas konmuşta öyle kesilmiş gibi. İşte bu tek tiplilik kadın erkek fark etmez Kuzey Kore’de hala devam ediyor.
2013 yılından beri Kuzey Kore’de kadınların ve erkeklerin saçlarını kestirirken dikkat etmesi gereken kurallar var. Tabii bunlar kuraldan ziyade kanun gibi uygulanıyor çünkü cezası var. Kuzey Kore’de devlet tarafından erkekler için 10, kadınlar içinse 18 adet saç modeli belirlenmiş durumda. Evli kadınların kısa saç kullanması zorunlu, bekarlar ise uzun saç kullanabiliyor.
İnsanın karakterini ve ruhunu yansıtan bu konuda Kuzey Kore’nin koyduğu saç yasağının ülke insanları tarafından ne kadar önemsendiği soru işareti çünkü ülkede insanların hayatlarına sıkıntı çıkaran daha da büyük yasaklar var.
2) Dur! Ülkeden Çıkamazsın
Kuzey Kore yasakları arasında bir diğer garip yasak da budur. Ülkenin kapalı kültürü pek tabii ki diğer kültürlerle de teması engelliyor. Bunu engellemenin en kesin çözümü olarak da ülke kendi vatandaşlarının ülke dışına çıkmasına izin vermiyor. Eğer Kuzey Kore vatandaşıysanız ve ülkeden kaçmaya ya da başka bir ülkeyi seyahat etmeye karar verirseniz alacağını ceza ölüm ya da toplama/işçi kampına gönderilmek oluyor.
3) Babama Saygı Göster
Kuzey Kore’de hayatını kaybetmiş eski liderlerin anısına saygı göstermek bir zorunluluk. Evet saygıyı kazanmak değil; zorunlu bir şekilde vermek gerekiyor. Örneğin Kim Il-Sung gibi ölüm günü önemsenen isimlerin ölüm yıldönümlerinde gülmek kesinlikle yasak. Eski devlet başkanı Kim Il-Sung’un ölüm tarihi 8 Temmuz ise Kuzey Kore’de ulusal yas günü ilan edilmiş durumda.
Belki aranızda hatırlayanlar vardır. En son ülkede bir devlet başkanı öldüğünde halk isteyerek ya da zorlanarak medyaya ağlarken ki fotoğraflarını paylaştılar. Yani ülke ulusal yas boyunca ağlamaya devam etti. Örneğin 8 Temmuz günü gibi özel bir günde bir saygı gösterme ibaresi olarak yüksek sesle konuşmak ve gülmek de yasak. Bununla birlikte sakız çiğnemek ve taşkınlık belirtisi gösteren hareketlerde bulunmak da yasak.
Ayrıca bir de not Kim Il-Sung halk tarafından yardımsever babası olarak anılıyor. Yani resmiyete dökülmüş bir ismi var.
4) Tek Kanallı Döneme Hoş Geldiniz!
Eskinin tek kanallı dönemlerine hoş geldiniz. Eğer bir gün Kuzey Kore’yi ziyaret etmeyi düşünüyorsanız o çok sevdiğiniz dizileri izlemeyi unutun. Kuzey Kore’de yayın yapan herhangi bir uluslararası televizyon kanalı bulunmuyor. Tüm programlar devlet kontrolünden geçerek yapılıyor ve devlet kontrolünde bulunan dört kanaldan birinde yayınlanıyor. Bu kanalların içeriğine geçecek olursak:
- İki eğitim kanalı,
- Bir ana medya kanalı,
- Bir de spor kanalı var.
Bu kanallardaki insanlar belki kültürleri gereği bağırarak iletişim kurmaya çalışıyor.
5) Eleştirmek Suçtur
Bütün yasaklarla birlikte tabii ki hükümeti ve devlet yöneticilerini eleştirmek çok büyük bir suç olarak gözüküyor. Örneğin bir 8 Temmuz’da eski başkan hakkında küçük bir eleştiride bulundunuz ve bu duyuldu. İşte o zaman sonu çalışma kampları ve idamla biten bir sürece merhaba demiş oluyorsunuz. Kuzey Kore’de insanlar sürekli kontrol altında tutulmaya çalışıldığı için eleştiri gibi ‘stres’ atmaya çözüm şeyler bile kendi kafanızın içinde gerçekleşiyor. Tabii zaten tabii tutulduğunuz yasaklar düşüncelerinizi de sınırlamıyorsa.
6) İspiyon, İhbar Serbest
Aslında aynı zamanda bir ödüllendirme mekanizması olarak görülen ispiyonlama ve ihbar sistemi yasakların aksine bir serbesti olarak görülüyor. Özellikle bu tarz baskıcı devletlerde bu iki yol yükselmenin ve ilerlemenin bir yolu olarak gözüküyor. Bana dokunmayan yılan bin yaşasın!
7) Turist mi? Gelsin Tabii!
Belli dönemlerde siz de takip ediyorsunuzdur ülke çok sayılı bir kitlenin Kuzey Kore’ye girmesine izin veriyor. İşte bu kitle arasından biri oldunuz diyelim ve Kuzey Kore’ye çağrıldınız. Sadece size izin verilen kamu alanlarında dolaşabiliyorsunuz. Fotoğraf çekemiyorsunuz ve pek tabii ki yerel halkında maruz kaldığı yasaklara siz de tabiisiniz. Yanımda akıllı telefonumu götüreyim, 12’den sonra televizyon izleyim demek yok.
8) Din Özgürlüğü Yok
Oldukça ilginç bir şekilde Kuzey Kore sınırları içerisinde herhangi bir dine girmek yasak. Devlet başkanı gerçek anlamda kutsal olarak addedilen tek varlık ve bu başkana tapmanız isteniyor. Kore’de biraz da diğer ülkelerin ricalarıyla kurulmuş birkaç kilise bulunsa da bunlar ibadethane olarak kullanılamıyor. Bunlar sadece uluslararası kamuoyuna şirin gözükmek için yapılmış ‘özgürüz’ anıtları.
Eğer evinizde Kuran ya da İncil’le yakalanırsanız da suç işlemiş sayılıyorsunuz. Herhangi bir din kitabıyla birlikte bulunmanız demek işçi kamplarına gönderilmeniz için yeterli bir mazeret. Örneğin 2013 yılında tam 80 Hristiyan ülkede bir stadyumda toplanarak toplu bir şekilde idam edildi.
9) Alkol Sınırlı Kullanım
Ülkede alkol sadece belirli günlerde devlet izniyle tüketiliyor. Yani ben bugün işten çıktım, yarın da hafta sonu deyip bir duble bir şey atamıyorsunuz. Eğer evinizde ya da sizin olduğunuz herhangi bir yerde alkolle yakalanırsanız bu bir suç olarak görülüyor. Bu bahsettiğimiz belirli günlerde bile alkol kullanımının sadece izin verilen kişiler tarafından yapılabildiğini de ekleyelim.
10) Süreli Elektrik
Kuzey Kore’de sadece hükümetin izin verdiği belirli alanlarda elektrik kullanımına izin veriliyor. Elektrik kullanımı da bu yüzden sınırlı kullanım olarak gözüküyor ve yasak. Eğer başkentteyseniz ve akşam 12’de televizyon izlemek isterseniz kanalda kimsenin olmaması bir yana büyük ihtimal televizyonu açacak elektrik de bulamazsınız.
11) Demokrasiye Katılım Zorunlu(!)
17 yaşına mı girdiniz ve Kuzey Kore vatandaşı mısınız? Oy kullanmama gibi bir seçeneceğiniz yok. Yasalara göre 17 yaşına giren herkes seçmen listesine ekleniyor ve bu seçmen listesinde bulunan herkesin oy sandıklarının başına gitmesi gerekiyor. Eğer ben oy vermek istemiyorum derseniz ilk seçmen listesi, ardından geçmişiniz onun da ardından bir araştırmaya tabii tutuluyorsunuz.
12) Başkente Taşınmak Yasak
Kuzey Kore yasakları arasında bir diğer garip yasak da budur. Daha öncede bahsettiğimiz gibi Kore’nin başkenti Pyongyang. Her ülkenin başkentindeki pahalılık, ev bulma sorunu vs gibi sorunların dışında Kuzey Kore başkentine taşınmasını bir yasakla engellemiş durumda. Eğer ülkenin başkentine taşınmak istiyorsanız istediğiniz gibi başkente taşınamıyorsunuz. Yasalar gereği başkente izinsiz taşınmak yasak.
Ülkenin başkentinde sadece iktidara yakın isimler, belirli sosyal statüye sahip kişiler ve ayrıcalıklı insanlar yer alıyor. Ayrıca, Kuzey Korelilerin şehirde serbestçe dolaşmasını önlemek ve izinsiz hareket edilmesinin önüne geçmek için barikatlar bulunuyor. Yani yasaklar fiziksel müdehalelerle sonlanıyor.
13) Akıllı Telefon&Bilgisayar Yasak! İnternet Yok
Kuzey Kore’de cep telefonlarının kullanımına izin verilse de ne yazık ki gerçek anlamda iletişimde kurulabilecek akıllı telefonların kullanımı yasak. Telefonlarla sadece yurt içi aramalar yapılabiliyor. Eğer bilgisayara sahip olabilecek kadar seçkin bir gruptaysanız ya da aynı şekilde telefon ve bunu yurt dışıyla iletişime geçmek için kullanıyorsanız vay halinize.
Bununla birlikte pek tabii ki iletişimin yegane mucizesi olan internet kullanımı da ülkede yasaklı şeyler arasında. Enformasyon teknolojileri bir ülkeyi hem zirveye çıkaracak hem de batıracak güçlerin başında geliyor. Bunun farkında olan Kim Jong-Un rejimini desteklemek için interneti yasaklamış durumda. İnternette tıpkı telefon ve bilgisayar gibi çok dar bir zümre tarafından kullanılabiliyor.
Burada ilginç bir bilgi ekleyelim. 2016 yılında yayınlanan bir raporda sadece 28 kişinin interneti kullandığı görünüyor. 25 milyonluk bir ülkede sadece 28 kişi internet kullanıyor.
14) Trafik Derdine Son! Araba Kullanmak Yasak
Kuzey Kore yasakları arasında bir diğer garip yasak da budur. Ülkede araba kullanmak hükümet kontrolünde gerçekleştirilen bir aktivite. Sadece erkekseniz ve hükümet yetkiliyseniz özel bir izinle araba kullanmanıza izin veriliyor. Eğer çok çalıştıysanız ve bir şekilde araba alacak bir konuma geldiyseniz araba sizin olmuyor. Aldığınız arabayı devlet adına kaydettiriyorsunuz. Devlet adına kayıt yoksa araba da yok.
15) Bana İsmimle Hitap Et
Kuzey Kore’de ülkeye Kuzey Kore denmesi yasak. Evet bu da Kuzey Kore Yasakları’ndan biri. Çünkü onlara göre tek bir Kore bulunuyor ve onlar bu ülkenin sahipleri. Bu yüzden Güney Kore’dekileri düşman olarak görüyorlar. Ülkenin tam ismi onlar için Kore Demokratik Cumhuriyeti.
16) Ben Ne Dinliyorsam Onu Dinle
Tıpkı saç kuralları olduğu gibi ülkede aynı zamanda müzik dinleme kuralları da var. Müzik dinlemek. Kuzey Kore Yasakları’ndan biri. Örneğin bir spotify listesi açıp rastgele bir şarkı dinleyemiyorsunuz. Bunun yerine devletin sizin için seçtiği ve hükümet tarafından onaylanan şarkıları dinlemeniz gerekiyor.
17) Devlet Başkanının Doğum Tarihini Bilemezsin
Ülkedeki 18 büyük günahtan biri de devlet başkanının doğum tarihinin sıkı bir şekilde korunması. Kuzey Kore Yasakları’ndan biri olarak sayılan bu durumun sebebini kimse bilmiyor.
Yasaklarla dolu bir listesinin sonuna geldik. Farklı sayfalarda bu yasaklarla alakalı pek çok farklı içeriğe ulaşabilirsiniz. Umudumuz hiçbir yasak listenin yapılmadı bir dünyaya sahip olmak… Yasaksız günler.
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap