Antropoloji Bölümü Nedir? Mezunları Ne İş Yapar?

Antropoloji Bölümü, sözlük anlamı “İnsanbilim” olan ve hem günümüzde hem geçmiş dönemlerde yaşayan insanların yaşayışlarını, kültürlerini, fiziki yapılarını araştıran dolayısıyla tarihin karanlık dönemlerinin aydınlatılmasına önayak olan Antropoloji bilimini esas alan bölümdür. Tanınmış antropologlardan Eric Wolf antropolojiyi tanımlarken şu sözleri kullanmıştır: “Antropoloji, insani bilimlerin en bilimseli ve bilimlerin ise en insanisidir.” Antropoloji Bölümüne ilgisi olan, bölüm hakkında bilgi edinmek isteyen üniversite adayları için bölümle ilgili daha fazla detaya girelim.

Antropoloji disiplini, önceleri doğal tarihin bir parçası olarak görülürken ilerleyen aşamalarda hızlıca gelişerek doğal tarihten ayrıldı ve başlı başına bir disiplin olarak konumlandı. 19. yüzyılın sonlarına gelindiğinde bugünkü modern antropoloji disiplini olarak güncel halini almıştı.

Antropoloji Bölümü, insanların günümüze kadarki yaşayışlarını, ürettikleri sanat eserlerini, kültürlerini, fiziki yapılarını ve zaman içerisindeki değişimlerini incelerken modern teknolojik imkanları da kullanarak çalışmalarını sürdürmektedir. Antropoloji Bölümünde insan, hem toplumsal hem de biyolojik olarak anlaşılmaya çalışılır. İnsanların tarih boyunca ve tarih öncesi dönemlerde meydana gelen çeşitli değişikliklere nasıl adapte olduğu, bu adaptasyon sırasında biyolojik ve kültürel olarak ne anlamda değiştiğini araştırır ve bilimsel yöntemler kullanarak kanıtlamaya çalışır.

Antropoloji Bölümü 4 yıllık bir lisans programıdır. Herhangi bir Antropoloji Bölümünü tercih edebilmek için Eşit Ağırlık puan türünden yeterli puanı almak gerekmektedir. Üniversitelerde Dil, Tarih ve Coğrafya Fakülteleri ve Fen Edebiyat Fakültelerinde yer alan Antropoloji Bölümünden mezun olanlar, “Antropolog” ünvanını alırlar. Türkiye’de antropolojik çalışmaları gerçekleştiren ilk kurum 1925 yılında İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi çatısı altına kurulan Türkiye Antropoloji Tetkikat Merkezi olmuştur.

Bölüm, 4 yıllık lisans süresince öğrencilere birçok ders vermektedir. Bunlar şu şekildedir:

● Primatoloji
● Evrim ve Evrim Tarihi
● Genetik İlkeleri
● Ekoloji ve Kültür
● Irklar
● Evrimin Genetik Temelleri
● Biyolojik Antropoloji
● El İzleri Antropolojisi
● Paleoantropoloji
● Aile Antropolojisi
● Biyolojik Değişim
● Geçmişten Günümüze İnsan
● Psikolojik Antropoloji
● İstatistik
● Fotometri
● Röntgenometri

Türkiye’de Antropoloji Bölümü bulunan üniversiteler şu şekildedir:

Yeditepe Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
Hacettepe Üniversitesi
Ankara Üniversitesi
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Mardin Artuklu Üniversitesi
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
Hitit Üniversitesi
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Antropoloji Bölümünden mezun olarak “Antropolog” ünvanını alan mezunlar hem özel sektörde hem de kamuda iş bulabilirler. KPSS’de beklenen başarıyı gösteren Antropologlar Orman, Tarım ve Köyişleri Bakanlığında istihdam edilirler. Özel ve kamu müzelerinde kariyer imkanı bulunan Antropoloji Bölümü mezunlarının sık tercih ettikleri bir kariyer yolu da akademisyenliktir. Bununla birlikte Antropologlar müzeler, dergiler, çeşitli özel projelerde çalışabilirler.

Ülkemizde Antropologların kendi alanlarında çalışmaları halinde alacakları maaş, 3.300 TL ile 4.500 TL arasında değişmektedir. Elbette özel ve kamu maaşları arasında fark bulunmaktadır. Çalışılan kuruma ve pozisyona göre maaş değişiklik gösterecektir.

Antropoloji Bölümü, bir bilim dalı olarak insanlığın kayıp geçmişini aydınlatmada rolü olan en önemli bilim dallarından biridir. Ne var ki, Antropoloji Bölümü mezunlarının ülkemizde bir bilim insanı olarak çalışabileceği alanlar kısıtlıdır. KPSS ile ataması her yıl gerçekleşmeyen bir bölüm olan Antropoloji’nin en büyük sıkıntısı iş alanının kısıtlı olmasıdır. Bilim insanı olarak devam etmek Antropologların akademisyen olarak devam etmeleri mantıklı olacaktır.

Antropoloji Bölümünü farklı kültürlere, evrim teorisine, insan biyolojisine ve tarihe ilgi duyan adaylar tarafından tercih edilmesi önerilmektedir. Beşeri ve pozitif bilimlerin birleşim noktasında yer alan disiplinlerden biri olarak Antropoloji Bölümü okumak isteyen insanların araştırmaya meraklı, analitik düşünme yetenekleri gelişmiş, toplum bilimlerine ilgi duymaları gerekir.

Antropoloji Bölümü mezunları KPSS ile birçok devlet kurumunda çalışabildikleri gibi özel sektörde de müzeler, dergiler gibi kurumlarda çalışabilir, ya da tamamen farklı bir kariyer yolu izleyebilirler. Antropologlar, insanbilim konusunda uzmanlaştıkları için pazarlama, insan kaynakları, reklamcılık gibi sektörlerde de başarılı olabilirler. KPSS ile Antropolog alımı yapan kurumların az sayıda olduğunu söylemekte fayda vardır. Türkiye’de birçok üniversitede okutulmaya başladığı için akademisyen ihtiyacının doğacağını da söyleyebiliriz.

Antropoloji Bölümü Türkiye’de yalnızca Yeditepe Üniversitesinde %50 İngilizce olarak okutulduğundan, yurt dışında bir kariyer hayal eden adayların kendilerini mutlaka İngilizce dilinde geliştirmeleri gerekmektedir.

Antropologların hangi alanlarda iş imkanı bulabildiğinden bahsetmiştik. Akademik hayatına devam edip bunu bir kariyere dönüştürmek isteyen Antropologlar için uzmanlaşabilecekleri farklı birçok alan bulunuyor. Öğrencilik yıllarında danışmanlarının yönlendirmelerini de göz önünde bulundurarak seçmeli derslerini uzmanlaşmak istedikleri konularda almaları faydalı olacaktır. Bunlar Paleoantrolopoloji, Sosyal Antropoloji, Fizik Antropolojisi gibi programlar olabilmektedir.

Antropoloji bilimi, insanlık var oldukça önemli bilgileri, sırları, yaşayışları gün yüzüne çıkarmak için bilim sahnesinde kalmaya devam edecektir. Antropologlara ise hem bilim sahasında hem de edindikleri insanbilim yeteneği sayesinde iş hayatının farklı alanlarında ihtiyaç duyulmaya devam edilecektir. Gelecekleri için bu bölümü okumak isteyen adayların, diğer her bölümde olduğu gibi, titizlikle istekleri konusunda çalışmaları gerekmektedir.

Diğer tüm üniversite bölümlerine buradan ulaşabilirsiniz.