Beynimiz hala açılmamış bir sır perdesi gibi gizemlerle dolu. Yıllardır süren çalışmalar hala beyni tam anlamıyla açıkladı diyemeyiz. Fakat bazı psikolojik etkiler beynimizin nasıl işlediği konusunda bize ipucu vermektedir. Davranış bilimine göre karakterlerimiz ne kadar ayrı olursa olsun bazı psikolojik etkileri her insan zaman zaman yaşıyor.
En çok yaşanan psikolojik etkiler ise şu şekilde:
1) Pratfall Etkisi
Pratfall Etkisi, mükemmelliğin insan psikolojisinde çok da iyi karşılanmadığını bize gösteriyor. Pratfall’a göre diğer insanlar tarafından beğenilme ve sevilme ihtimaliniz, kusurlara sahip olduğunuz sürece daha çoktur.
2) Pygmallion Etkisi
Kısaca yüksek inanç ve beklentilerin yüksek performansı doğurması olarak özetlenen Pygmallion Etkisi, çoğu başarılı insanın zihin yapısında bulunan bir etkidir.
Bu etki hakkındaki ilgili içerik için başlığa tıklayabilirsiniz.
3) Seçim Paradoksu
Bir konuda seçim alternatifiniz ne kadar fazlaysa, alternatif üzerindeki kararlılık da o kadar azalır. Beyin her alternatifi analiz ederken, net bir sonuca daha zor ulaşır. Bu yüzden elinizde çok seçenek olduğu zaman daha zor karar verirsiniz.
4) Spot Işığı Etkisi
Yaptığınız hatalar, sanılanın aksine beklediğiniz kadar fark edilmiyor. Eğer bir hata yaptıysanız ve insanların bunun hemen gördüğü algısına kapılıyorsanız, Spot Işığı Etkisindesiniz demektir.
5) Odaklanma Etkisi
Tek bir şeye çok odaklanırsanız, etrafınızdaki fırsatları kaçırma olasılığınız artar. Kısaca tek bir detaya odaklanmanızın büyük resmi görmeyi engelleme durumudur.
6) Seyirci Etkisi
Bystander Effect olarak da adlandırılan bu etki, yardım istediğinizde çevreniz ne kadar kalabalıksa, insanların yardım etme isteğinin o kadar azalması durumudur.
Haberlerde gördüğünüz ve “O kadar insan var kimse nasıl olur da yardım etmez?” diye yorumladığınız olay, psikoloji literatüründe Seyirci Etkisi olarak adlandırılıyor.
7) Bandwagon Etkisi
Bir olayı, durumu, ideolojiyi ne kadar insan benimsiyorsa, onun çoğunluğuna göre o şeyi kabul etme güdüsüdür. Bir nevi güçlünün yanında bulunma sempatisi olarak da adlandırılabilir.
8) Underdog Etkisi
Bandwagon Etkisinin tam tersi olarak, bu sefer ezilenin ve daha güçsüzün yanında olma, destekleme güdüsüdür. Örneğin bir spor müsabakası izlerken eğer taraf tutmuyorsanız, zaman zaman güçsüzün kazanmasını istediğiniz olur. İşte bu duruma Underdog Etkisi adı verilir.
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap