Nobel Ödülleri hepimizin heyecanla beklediği ödül törenlerinden biri. Fizik alanında ödül kazanan isimler geçen günlerde belli olmuştu. Ve şimdi de 10 Aralık 2019’da sahiplerine verilecek Nobel Ödülü’nün “Kimya” dalındaki sahipleri belli oldu. Ödül, 3 kişiye paylaştırılacak: John Goodenough, Stanley Whittingham ve Akira Yoshino.
Nobel Kimya Ödülü bu yıl lityum-iyon pil araştırmalarına verilecek.
John Goodenough, ilk lityum bataryayı üreten kişi. 1970’li yıllarda bu teknoloji icat edildi ve biz Goodenough sayesinde elimizden düşürmediğimiz telefonlarımız gibi birçok teknolojik alette bu lityum-iyon bataryaları kullanıyoruz.
Stanley Whittingham, lityum bataryaların potansiyelini iki katına çıkaracak koşulları keşfetti. Lityum pilde katot yapmak için kullanılan titanyum disülfür isimli malzemeyi geliştirdi ve böylece bu bataryaların kullanımını kolaylaştırmış oldu.
Akira Yoshino, lityum piller için gerekli olan saf lityum gereksinimini ortadan kaldırdı. Bataryaları yalnızca lityum iyonları ile çalışabilir hale getirdi. Böylece bataryaların kullanımı daha da pratikleşti.
Peki lityum-iyon pil nedir?
Biraz geçmişe gidecek olursak, lityum elementi 1917 yılında Gilbert Lewis tarafından keşfedildi. Lityum-iyon pillerin icadı ise 1991 yılını buldu. Bu piller, John Goodenough’un çalıştığı Sony firmasında yönettiği çalışma grubu tarafından keşfedildi. Ancak lityum-iyon piller şarj edilen tek pil çeşidi değildir. Benzer tasarımlar bulunmaktadır ancak lityum-iyon pillerin avantajları diğerlerine oranla daha fazla olduğundan yaygın olarak tercih edilmektedirler.
Lityum-iyon piller nasıl çalışır?
Lityum-iyon piller üç ana bileşenden oluşur: anot, katot ve elektrolit. Katot, indirgenmenin olduğu; anot ise yükseltgenmenin olduğu elektrottur. Pillerde anot negatif, katot ise pozitif yüklü elektrottur.
Şarj olurken, lityum iyonları pozitif elektrottan negatife, elektrolit üzerinden hareket eder. Gidecek daha fazla iyon kalmadığında ise şarj tamamlanmış ve kullanıma hazırdır.
Deşarj olurken ise tam tersi gerçekleşir. Elektrolit üzerinden, lityum iyonları negatif elektrottan pozitif elektrota akar. Bütün iyonlar pozitif elektrotta biriktiğinde şarj biter ve tekrar şarj edilmesi gerekir.
Yorumlar (0) Yorum Yap