Kâğıt kesme sanatı, Çinlilerin farklı hayvan ve insan figürleri yaptığı ve yüzlerce yıldır devam ettirdiği bir gelenektir. Bu sanattan bahsedilirken yapılan kâğıt kesme işleminin ardından çıkan figürün ölülerle birlikte toprağa gömüldüğü öne sürülür. Kâğıttan kesilen figürün kimin mezarına koyulduysa onun ruhuyla sonsuza kadar birlikte kalacağına ve yoldaşlık edeceğine inanılır. Çin’de yüzyıllardır devam eden bu gelenek, hâlen Bahar Bayramı döneminde kendisini gösterir.
Yüzlerce yıl önce kesme kâğıtların bulunması üzerine daha çok bu ürünlerin süs amacıyla kullanıldığı belirtilir. Tarih kayıtları tarafından da bu durum kanıtlandığı için kâğıt kesme sanatının Çin için son derece önemli olduğu bilinir. Bahsedilen tarihî kanıtlara göre kâğıt kesme sanatı, Tang hanedanı döneminde dahi süs için tercih edilen bir uğraştır. Özellikle kadınlar tarafından kullanılan bu süsler, saçlara takılmak üzere tercih edilmiştir.
Kâğıt Kesme Sanatı Nasıl İcra Edilir?
Çin’de Fuyang olarak da adlandırılan kâğıt kesme sanatı, Devlet Düzeyindeki Maddi Olmayan Kültür Mirasları Listesi’nde yer alır. Ülke için son derece önemli olan kâğıt kesme sanatı, yüzlerce yıl önce varlığını gösterse de günümüzde hâlâ bu işin sanatçıları oldukça fazladır. Herkesin bu işi kolaylıkla icra edebileceğini söyleyen sanatçılar, gerekli olan malzemelerin elde edilmesiyle istenen şeklin kâğıda verilebileceğini savunur.
Makas ve kâğıtla Fuyang’ın yapılacağını söyleyen sanatçılar, profesyonellik için tek bir noktanın önemli olduğunu vurgular. Özellikle farklı boyuttaki kesici aletlerin, değişik desenler üzerinde ve farklı kâğıtlarda kullanımının, sanatçılar tarafından bilindiği söylenir. Profesyonellikle amatörlük arasındaki ince çizginin bu anda başladığını belirten sanatçılar, herkesin pratikle bunu öğrenebileceğini belirtir. Çin’in kâğıt kesmeleri, birçok figürün tıpkı çizim gibi görünmesini sağlayacak inceliğiyle ayırt edilir.
Kâğıt Kesme Sanatını Yapmak İsteyenler Nelere Dikkat Etmelidir?
Kâğıt kesme sanatı, oldukça kolay şekilde öğrenilebilen fakat dikkat edilmesi gereken birçok noktası bulunan bir iştir. Özellikle çıkarılmak istenen figürün tasarımı, incelikle işlenmesi ve tam olarak istenen sonucun çıkarılması ustalık gerektirir. Bu ustalığı kazanmak isteyen kişilerse kesilmesi çok daha basit olan figürlerle başlayarak elini bu sanata alıştırabilir. Ev süslemelerinde dahi kullanabileceğiniz bu figürler, isteğe bağlı olarak organizasyonların şık bir dekorasyona sahip olmasını dahi sağlayabilir.
Tek kâğıttan yapılabilen Fuyang, birçok malzemenin üst üste getirilmesiyle de uygulanabilir. Bu noktada istenen figür için nasıl bir yol isteneceği, oldukça önemlidir. İstenen desen kâğıda çizildikten sonra ucu keskin bir malzemeyle gerekli kısımların kâğıttan çıkarılması sağlanır. Bu süreçte özellikle dikkat edilmesi gerekense ince ayrıntıların bulunduğu bir kâğıtla işlem yapılırken yırtılmayı önlemektir.
Sanatı icra eden kişi makas dışında kesici bir alet tercih etmişse kullanım sırasında herhangi bir kaza yaşanmaması için ekstra dikkat etmesi gerekir. İnce ayrıntılarla ilk seferde uğraşmak, sanatın ne denli zor olduğunu fark etmenizi sağlayacağı için sonuca ulaşmanızı engelleyebilir. Bu noktada kolay figürlerle başlamak son derece önemlidir.
Kâğıt Kesme Sanatının Kendi Tarihimizde Örnekleri Bulunur mu?
Kâğıt kesme sanatı, Çin’in yüzlerce yıllık bir geleneğidir. Oldukça sevilmesi ve sıklıkla kullanılması sayesinde Osmanlı dönemine de bu sanat, 16. yüzyılın başında gelmiştir. Herhangi düz bir kâğıdın ya da derinin oyulmasıyla ortaya çıkan sanat Katı’ olarak adlandırılmıştır. Tümüyle aynı olmasalar da sanatın icra ediliş şekli ve ortaya çıkan sonuçları bu iki işlemin oldukça benzer olduğunu kanıtlar. Özellikle cilt kapaklarında, el yazması süslemelerde kendisine yer bulan Kıta’, Kanuni Sultan Süleyman döneminde önemli bir sanat dalı olarak icra edilmiştir.
Osmanlı’ya ilk geldiği dönemlerde rağbet gören bu sanat, günümüzde varlığını ne yazık ki yitirmiştir. Klasikleşen tüm sanatlarda olduğu gibi kâğıt oymacılığı da son derece sabır ve dikkat gerektiren bir iştir. Bu noktada pek çok kişinin bu sanattan haberdar olmaması ya da çalışmaları sürdürmemesi, oldukça önemli bir dalın yitip gitmesine neden olmuştur. İstanbul’da bulunan Eski Şark Eserleri Müzesi’nde Kıta’ olarak adlandırılan kâğıt oymacılığına örnek olan çalışmalar hâlâ bulunur.
Yorumlar (0) Yorum Yap