Kripto para, sosyal hayatın dijitalleşme olan ilişkisini simgeleyen bir atılımdır. Bu atılımın temelinde, ekonominin geleneksel formunun dönüşümü yatar. Ekonomik dönüşümden kasıt, yerleşik ticari kabullerin, inanışların ve alışkanlıkların alternatif bir düzleme yaslanması olarak açıklanabilir.
Kripto para en genel anlamıyla dijital çağın parası anlamına gelmektedir. Dijitale geçiş ve dijitalin hemen her şeyi dönüştürmesi bugün yaşadığımız bir gerçektir. Bu gerçekliğin içerisinde ekonomik alışkanlıkların da her şey gibi değişmesi hiç de şaşırtıcı değildir. Esasen alım satımın yani ticaretin de yeni bir forma büründüğünü söylemek mümkündür.
Herhangi bir banka, tüccar ya da finansör olmadan para kazanmak ve biriktirmek mümkün hâle gelir. Bu mümkün olma hâlini sağlayan ise dijital çağın parası demek yanlış olmayacaktır. Kripto para hakkında bilinmesi gereken her şeyi birlikte incelemeye başlayabiliriz.
Kripto Para Nedir ve Nasıl Doğmuştur?
Kripto para, dijital, şifrelenmiş ve merkezi bir yere bağlı olmayan paradır. Peki nedir dijital, şifrelenmiş ve merkezi bağlılıkları bulunmayan para? Dijital para olmasının sebebi, sanal teknolojiye bağlı olarak hayatımıza girmiş olmasıdır. Şifrelenmiş bir para teknolojisi olması ise, yalnızca sahibinden menkul olmasını açıklamaktadır.
Buradaki kasıt kripto paraların güvenliğini sağlamak için kriptografi ile şifreleme işleminin gerçekleştirilmesidir. Merkezi bağlılığa sahip olmama durumu ise dijital paraların ikinci kişiler tarafından yaptırıma uğramaması anlamına gelir. Bu merkezsiz ve dijital para teknolojisi ilk olarak 2008 yılında ‘Bitcoin’ adıyla kullanılmıştır.
Günümüzde sayısı gitgide artan para teknolojileri arasında Bitcoin hâlâ etkisi en yüksek olanlardandır. Para ve paranın tarihi üzerine pek çok şey söylemek mümkündür. Dijital paranın doğuşu itibarı ile sansasyonel bir kimliğe sahip olduğunu belirtelim.
Gerçek kimliği bugün bile bilinmeyen Satoshi Nakamoto isimli kişi Bitcoin’in yaratıcısıdır. Pek tabii bu kişinin gerçek bir kişi olduğu bilinmemekle birlikte; herhangi bir topluluğu da simgeleyebilir.
Geleneksel Para Formunun Dijitale Dönüşümü
Para, insanların birbirleri ile ilişkilerini kolaylaştıran somut bir yapıdır. Somutluğu, el ile tutulabilmesi ve sayılabilmesi ile tanımlanır. Tarihin uzunca bir süresi boyunca para, insanların ihtiyaçlarını karşılamasına da yarar sağlar.
Para sayesinde insanlar gereksinimlerini yerine getirdikleri gibi sahip oldukları değeri artırma yoluna da girmişlerdir. En basit ve kısa tabiriyle ticaret ve borsanın doğuşu bu şekilde açıklanabilir. Tarih boyunca süren bu alışkanlık, dijital devrimin yaşandığı günümüzde çeşitli dönüşümler yaşamaktadır.
Alışkanlıkların temelindeki satın alma ve satma içgüdüsü sabit kalmaktadır. Değişen şey ise bunları gerçekleştirme biçimlerinin yaşadığı dönüşümdür. Dijitalleşmenin etkilediği alanlardan birisi de ekonomidir. Kripto ile para kavramlarının yan yana kullanılması da bu sürece tekabül eder.
Somut olarak el ile tutulamayan ve sayılamayan bir paranın varlığı söz konusudur. Bu para ayrıca geleneksel formunun tüm özelliklerini de aynı şekilde yerine getirebilmektedir. Bu sayede sınırsız ve zamansız bir alışkanlığın da kapısı aralanmış olur.
Kripto Paranın Ayırt Edici Özellikleri Nelerdir?
1) Her nerede olursanız olun dijital para teknolojisi sayesinde alışveriş yapabilirsiniz. İster oturduğunuz semt marketinde isterseniz de farklı bir kıtada, dijital para sayesinde kolaylıkla işlem yapabilirsiniz.
2) Kişisel ve kimlik bilgilerinizin ikinci ve üçüncü kişiler tarafından bilinmesine hiç gerek yok. Kripto ticaret sayesinde bilgileriniz sizinle güvende kalmaya devam eder. Herhangi bir kişi ya da kuruma aktarım yapmak zorunda değilsiniz.
3) ‘Blockchain’ yani blok zinciri sayesinde tam sistemli bir güvenliğe erişirsiniz. Geleneksel para saklama politikalarının tamamen terk edilmesi yeni bir güvenlik arayışını da beraberinde size sağlar. Bireysel olan kullanıcıların hareketleri aynı zamanda devasa bir blok zincirinin de oluşumunu sağlar. Bu blok zinciri sayesinde herhangi bir somut belgeye ihtiyaç kalmaz.
4) Kripto para, herhangi bir çantada ya da kasada taşınmadığı için her an yanı başınızda bulundurabilirsiniz. Herhangi bir sınır politikası size engel olamaz. Ulusal ya da uluslararası ölçekte de dijital paranızı dilediğiniz gibi taşıma fırsatına sahip olursunuz. Bu anlamıyla mekân tanımayan bir para kimliğine erişirsiniz.
5) Dijital para sistemi kapsamlı bir denetim sürecini de kullanıcılarına sağlamaktadır. Bu denetim sayesinde kişiler para politikalarını güvenle yerine getirirler. Ayrıca hesap bilgilerinin ve hareketlerinin farklı kaynaklarla paylaşılmadığından da emin olurlar.
6) Kripto para ile gerçekleştirilen işlemler geleneksel para ticaretinde olduğu gibi değiştirilemez. Yani bir işlem gerçekleşmişse artık bitmiş bir işlem olarak değer kazanır. Böylece hem alıcılar hem de satıcılar için belli başlı olumsuz özellikler ortadan kalkmış olur.
7) Dijital para borsası, banka ve borsaların aksine şimdiye kadar hiç ele geçirilememiştir. Hacklenmeden bugüne kadar gelen kripto dünya, bunu şüphesiz şifreleme altyapısına borçludur desek yanılmış olmayız. Bu anlamıyla özünde yatan açık kaynağın kırılmasının, en azından şu an için mümkün olmadığını söylemek mümkündür.
Üretim Seferberliği: Kripto Para Madenciliği
Dijital para ve madencilik kelimelerinin bir arada kullanılması şaşırtıcı olsa gerek. Lakin dijital dönüşümün üretim hızı ile madencilik arasında kurulan korelasyon hiç de şaşırtıcı değil. Bunun sebebi çok hızlı ve emek isteyen bir sürecin varlığı olabilir.
Dijital para sisteminde madencilik teriminin sahip olduğu birkaç anlam vardır. Bunlardan ilki verilerin sanal bir ortamda üretilmesini ve çıkartılan verilerin başka verileri doğurmasını tanımlar. Veri madenciliğinin ikinci tanımı ise blok zincirlerini güncelleme konusunda ürettiği yarardır. Üretilen daha doğrusu çıkartılan her veri aynı zamanda kendi güvenliğini ve tüm kullanıcıların güvenliğini sağlar.
Bu sayede veri madenciliği hem kullanıcının kazancını sağlar hem de sanal güvenlik duvarını oluşturmuş olur. Veri madenciliğinin gerekli gördüğü birtakım özellikler olduğunu da unutmadan ekleyelim. Bu özellikleri sıralamak gerekirse:
- Gelişmiş bir bilgisayar altyapısı
- Karşılanabilir elektrik ücretleri
- Güçlü ve kesintisiz internet
- Zaman
Kripto Para Gerçekten Sınırsız Ekonomik Özgürlük Sağlayan Bir Yapı Mı?
Sahip olduğunuz dijital para ile sınırsız ekonomik özgürlük edinirsiniz. Bu özgürlük dilediğiniz zaman dilediğiniz yerde harcayabileceğiniz bir parayı size sağlar. Böylece zamandan ve mekândan bağımsız olarak hareket etme serbestliği de yakalamış olursunuz.
Dijital para olduğunuz yerde kazandığınız ve aynı zamanda olduğunuz yerde tüketebildiğiniz bir para cinsidir. Kazandığınız kripto değer ile seyahat edebilirsiniz. Alışveriş yapabilir, dilediğiniz ürünleri satın alabilirsiniz. Günümüzde pek çok ülkede satın alım süreçlerinde dijital paranın da geçerlilik kazandığını belirtelim.
Her geçen gün artan ve Orta Afrika Cumhuriyeti, El Salvador gibi ülkelerde resmi para birimi olması da etkisini gözler önüne sermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde alışveriş yapmak içinde dijital paranızı kolaylıkla kullanabilirsiniz. Bununla birlikte sivil toplum örgütlerine bağış yapabilir, sevdiklerinize sürpriz hediyeler satın alabilirsiniz.
Tüm bunlar düşünüldüğünde kripto veri insan hayatını kolaylaştırmaya devam edecek bir unsur olarak göze çarpıyor. Doğuşu ve yükselişi düşünüldüğünde daha uzun yıllar boyunca varlığını sürdüreceğini söylemek mümkündür. Hatta belki tüm dünyada herkesin ürettiği, kazandığı ve tükettiği bir sistem haline de gelebilir.
Ciro Nedir? Nasıl Hesaplanır? Ciro Türleri Nelerdir?
Big Data Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey!
This post is also available in: English Français Español Deutsch
Yorumlar (0) Yorum Yap