Meydana gelen depremler, facialar, yangınlar gibi afetlerde arama kurtarma ekiplerine büyük iş düşer. Enkaz altında olan birisi için her saniye önemlidir. Bir insanın enkaza erişimi ile bir köpeğinki farklıdır. Köpekler koku alma yetileri ile enkaz altındaki kokuları alır ve yer belirleyebilir. Enkazın altına girip arama yapabilir.
İsviçre, arama kurtarma köpeklerinin ortaya çıktığı ilk ülke olarak bilinir. İsviçre Alpleri’nde çok fazla insanın kaybolması üzerine av köpeklerini arama kurtarma üzerine eğitmeye başlarlar. II. Dünya Savaşı’nda arama kurtarma köpeklerinin önemi anlaşılır. Bunun üzerine Alman çoban köpekleri de eğitilmeye başlanır. 1950’de ise Avrupa’da arama kurtarma köpeği eğitim okulları açılır.
Arama kurtarma köpekleri doğada kaybolan kişileri ve enkaz altında kalan kişileri bulmak için eğitilirler. Aday köpeklerin eğitim süreci şu şekilde ilerliyor:
“İlk etapta iki yıllık yoğun bir eğitimden geçer. Basit komutları almayı öğrendikleri ‘temel itaat’, yemek ve tuvalet gibi becerileri aldıkları ‘temel beceri’, karmaşık komutları uygulayabildikleri ‘ileri itaat’, belirtilen herhangi bir kişiye itaat ve iz sürme gibi kompleks becerilere sahip oldukları ‘ileri beceri’ eğitimi alır. Bunların yanı sıra iz sürme arama kurtarma, gaz sızıntısı, yangın ve doğal tehlike bildirme gibi eğitimlerden geçer.”
İlk Arama Kurtarma Köpekleri: St. Bernard
İsviçre ile özdeşleşmiş ve boyunlarındaki fıçılarıyla tanınan St. Bernard cinsi köpekler ilk arama kurtarma köpekleridir. Bilinen en eski hikayeleri yaklaşık 11. yüzyıla tekabül eder. İtalya-İsviçre sınırında bulunan Büyük St. Bernard Geçidi çok zorlu bir geçittir. 1123 yılında bu geçide Büyük St. Bernard Misafirhanesi inşaa edilir.
1600’lü yıllarda ise burada, çeşitli işlerde kullanılmak üzerine köpekler yetiştirilmeye başlanır. Bu köpekler misafirhanedeki keşiş ve hizmetkarlara yol bulmalarında yardım ederler. Köpeklerin sis ve fırtınada yön bulma, yaklaşmakta olan çığ konusunda uyarma gibi birçok özellikleri olduğunu keşfettiklerinde bu özellikleri geliştirmek için eğitimlere başlarlar.
Enkaz altında kalan veya zor durumda olan insanları bulmak için ikili veya üçlü gruplar halinde aramaya başlarlar. Bulduklarında ise biri onları ısıtmak için yanlarında kalır ve bilinçlerini kaybetmelerini engeller. Diğeri ise arama ekibine haber verir. Yaklaşık 200 yılda, St. Bernard köpeklerinin, geçidi kullanan 2000 kişiyi kurtardığı düşünülüyor.
17 Ağustos Depremi’nin Kahramanı Mancs
1994 yılında Macaristan’da doğan Mancs özel olarak eğitildi. Aldığı eğitimin hakkını sonuna kadar veren Mancs, Macaristan’ın en önemli arama kurtarma ekibi olan Spider’in bir parçası oldu. 17 Ağustos’ta meydana gelen Gölcük Depremi için dünyanın pek çok yerinden arama kurtarma ekipleri geldi. Gelen ekiplerin arasında Mancs’ın içinde bulunduğu ekip de vardı.
İzmit’in Bekirpaşa beldesinde yıkılan dört katlı bir evin enkazında bir çocuğun olduğu bilgisi vardı. Bunun üzerine Mancs’e çocuğun yorganı koklatılır. Mancs çocuğun yerini tespit etti, ancak enkaz öyle bir haldeydi ki ekiplerin çocuğa ulaşması uzun zaman alacaktı. Bunun üzerine Mancs çocuğa su taşımaya başladı. İçeriden her çıkışında kuyruğunu sallayarak çocuğun hayatta olduğunu söylüyordu.
4 yaşındaki Hatıra 82 saat sonra enkazdan çıkarıldı. Hatıra’yla birlikte pek çok insanın kurtarılmasını sağladı. Sadece İzmit’te değil bulunduğu onlarca arama kurtarmada onlarca insanın hayatını kurtardı.
2004 yılında Macaristan’da Miskolc şehir meydanına başarılarından dolayı Mancs’in heykeli dikildi. 2006 yılında zatüreye yakalanan Mancs hayatını kaybetti.
Meksika’nın Ünlü Arama Kurtarma Köpeği Frida
Golden Labrador cinsi Frida Meksika, Haiti, Guetemala ve Ekvador’da toplam 53 aramada yer aldı. Bugüne kadar 12 kişinin enkaz altından kurtarılmasına 40 kişinin ise cesedine ulaşılmasına yardım etti.
Mexico City’de bir okul enkazında aldığı görevle uluslararası bir üne kavuştu. Yaklaşık 300 kişinin hayatını kaybettiği depremde önemli bir rol aldı. Enkaza girerken taktığı gözlük ve giydiği ayakkabılarıyla büyük ilgi topladı.
10 yaşına geldiğinde ise emekli oldu. Meksika Donanması’nın kurtarma köpekleri birimi Frida için bir tören düzenleyerek onu emekliye ayırdı. Bakıcıları emeklilik hayatını mutlu geçirmesi için ellerinden geleni yapıyorlar.
Van Depremi ve Soma Faciası’nda Görev Alan Şans
İzmir Belediyesi İtfaiyesi arama kurtarma ekibinde görev alan Şans adlı köpek 2011 yılında meydana gelen Van depreminde 11 yaşındaki bir çocuğun enkazdan çıkarılmasında büyük rol oynadı. Van Depremi’nin ardından 13 Mayıs 2014’te yaşanan Soma Faciası’nda da arama kurtarma çalışmalarında görev aldı.
Pek çok insanın hayatının kurtarılmasında önemli role sahip olan Şans 2017’de hayata veda etti. Eğitmeni İbrahim Yılmaz ve İzmir İtfaiyesi tarafından düzenlenen bir törenle defnedildi.
Elazığ’da Hayat Kurtaran Ankaralı Köpekler Ex ve Dora
Ankara İtfaiyesi Köpek Arama Kurtarma Timi’nden uzman eğitimci Halil İbrahim Ünver Ex’i 2 aylıkken, Dora’yı ise 3 aylıkken sokakta buldu. Bakımlarını üstlendi. Uzun süre eğitim alan köpekler AFAD’ın düzenlediği sınavda başarılı oldular ve arama kurtarma ekibine katıldılar.
Halil İbrahim Ünver Ex ve Dora’yı şöyle anlatıyor: “Bir süre evimde baktım. Psikolojik olarak da çok kötü durumdaydı. Kendisini severken bile korkuyordu ve özellikle diğer büyük köpekleri görünce saklanırdı. Sonra onu Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye büromuza getirdim. Zamanla buradaki diğer insanlara ve köpeklere alışarak açıldı. Hareketleri değişti ve artık korkmuyordu. Ekibimle ‘sokak köpeğinden arama-kurtarma ekibi olabilir mi?’ diye konuştuk ve onu çeşitli testlerden geçirdik ve tüm testlerden başarıyla geçti. Son olarak 6 aylık bir eğitim sürecine aldık onu. AFAD’ın Afyon’da düzenlediği Uluslararası Arama Kurtarma Köpekleri Sınavı’nda ‘Dora’ 6 kazazededen 5 tanesini bularak başarı sağladı ve sertifikamızı aldık. Son olarak Elazığ’da gerçekleşen depremde ‘Ex’ adlı köpeğimiz 2 yer belirledi ve ‘Dora’ da o bölgeyi işaret ettikten sonra orada 1 tane yaralı 7 tane de hayatını kaybeden vatandaşımız çıkarıldı.”
İzmir’de 30 Saat Sonra Bir Kediyi Kurtaran K-9 Köpeği Bob
Depremlerde sadece insanlar zarar görmez. Enkaz altında kalan kediler, köpekler, tavşanlar gibi canlılar da kurtarılmayı bekler. 30 Ekim’de meydana gelen İzmir Depremi’nde çöken Yılmaz Erbek Apartmanı’nda 29. saatte bir kedi kurtarıldı. Kedinin kurtarıcısı arama kurtarma köpeği olan Bob oldu.
This post is also available in: English
Yorumlar (0) Yorum Yap