Asch Deneyi insanların herhangi bir şeye karar verme aşamalarında sosyal çevrelerinden nasıl etkilendiklerini gösteren bir sosyal psikoloji deneyidir. Deneyi yürüten Polonyalı psikolog Solomon Asch, deneyinde itaat eğilimine dair gerçekleri gözler önüne seren Milgram Deneyinden esinlenmiştir. Asch, “İnsan kendi doğrularının başkaları tarafından yalanlandığını gördüğünde nasıl davranışlar sergileme eğilimindedir?” sorusuna yanıt arar.
Deneyde bir kişi denektir, diğer kişilerse Asch’in asistanlarıdır ve sorulara verecekleri cevaplar önceden belirlidir. Asch tüm katılımcılara kağıda çizilmiş tek bir düz çizgi gösterir. Diğer bir kağıtta yer alan üç çizgiden biriyle aynı boyda olan bu çizginin hangisiyle aynı olduğunu tüm katılımcılara sorar.
İlk birkaç cevap gerçekçidir ve denek olan kişinin vereceği cevapla örtüşerek onun güvenini kazanır. Fakat deney ilerledikçe diğer katılımcılar sürekli yanlış cevap vererek denek kişinin kendine olan güvenini sarsar. Sıra kendisine gelince denek, sadece diğer çoğu kişi yanlış cevap verdiği için, doğruyu bilmesine rağmen yanlış cevabı savunur.
Deneyin sonucunda her üç kişiden birinin, yanlış olduğunu bildiği bir şeyi sadece çoğunluğun onaylaması sebebiyle onayladığı görülür. Bu psikolojik olgu, ‘sürü psikolojisi’, ‘sosyal çevreden etkilenme ve baskı görme’ gibi yakından tanıdığımız fenomenlerle de oldukça örtüşmektedir.
Yorumlar (0) Yorum Yap