Rekabete Dayalı Hayatımızda Pozitif mi Yoksa Negatif Motivasyon mu Öne Geçmemizi Sağlar?

Günlük hayatımızda ya da iş yaşantımızda hedeflediğimiz başarılar, yapmakta olduğumuz işlerin devamlılığını sağlamak için kendimiz için oluşturduğumuz motivasyon kaynaklarımızdır. Bir şeylere ulaşmanın bizler için olumlu geri dönüşleri olduğunu düşünürüz. Peki ulaşmaya çabalarken ‘negatif motivasyon’ kaynağına sahip olmamız mümkün mü?

Pozitif motivasyon – Negatif motivasyon

Pozitif (olumlu) motivasyon, hedeflerimize ulaşırken koyduğumuz ve sahip olabileceğimizi düşünmekle mutlu olduğumuz teşvik edici ödüllerdir. Pozitif motivasyonun temelinde bir ödül beklentisi vardır. Daha dar kapsamlı açıklamak gerekirse maddi anlamda bir değeri olan ödüller, pozitif motivasyon içine girerler.

Negatif (olumsuz) motivasyon ise bir olayın sonunda cezalandırıcı bir yaptırımı olan motivasyon türüdür. Aslında cezalandırıcı yaptırım, sonucun kişiye bir ceza olarak döneceğini bilmektir ki bu motivasyon da sonucundan korkulduğu için teşvik edicidir. Örneğin, derse gelmek istemeyen bir öğrenci, sınıfı geçme şartının okula devamıyla ilgili olduğunu bildiği için derslere katılım göstermek zorundadır. Cezalandırma da bir şart bulunabileceği gibi (okula devam zorunluluğu) ya iyi ya kötü olacak durumlarda da negatif motivasyonun varlığından bahsedebiliriz. Bu durum için de şu söylenebilir; çalıştığımız saat üzerinden para kazanırız, çok çalışan çok alıyorsa, az çalışan az alır sonucu negatif motivasyon örneği olacaktır.

“Yaptığım on şeyden dokuzunun başarısızlıkla sonuçlandığını gördüm, başarısız olmak istemiyordum, onun için ben de on kat daha çok çalıştım”. – Bernard Shaw

Hangi Tür Motivasyon Kaynağı Daha Verimli?

Pozitif motivasyon ve negatif motivasyon bir madalyonun diğer taraflarıdır. Başarıya sahip olduktan sonra ödül geleceğini bilmek teşvik edici ve pozitif bir motivasyondur. Başarısız olunduğunda ise zor bir sonucu olması (ceza içermesi) de itici güçtür ve negatif motivasyondur.

Farkında olmasanız da günlük hayatınızda başınıza gelen olaylar pozitif ve negatif motivasyon örnekleri içerir. İş yerinizde başlamakta olan yeni projede yer almanız yükselmenizi sağlayacakken, yer alıp başarısız olmanız işten çıkarılmanıza sebep olacaktır. Terfi almanız, olumlu motivasyon örneği iken işten çıkarılmanız olumsuz motivasyon örneği olacaktır.

Bu durumda kişinin olaylara karşı verdiği tepkilerin, duygu yoğunluklarının ve isteme arzusunun yoğunluğunu ölçüp karar vermesi doğru olacaktır. Bazı durumlarda olumlu motivasyon mutluluk kaynağı olurken, bazı durumlarda ise negatif motivasyon harikalar yaratabilir.