Yunan Mitolojisinin Asi Deniz Tanrısı Poseidon Kimdir?

Modern medeniyetlerin temel yapı taşı olan Yunan mitolojisi, Homer tarafından yazıldığı düşünülen İlyada ve Odysseia destanları sayesinde günümüze kadar ulaştı. Geçmişten günümüze en çok ilgi gösterilen mitoloji hâline gelen Yunan mitolojisi, özellikle titan Kronos’un çocukları olan Zeus, Poseidon ve Hades’in etrafında gelişmektedir. Bu üç kardeşten belki de en kavgacı Yunan tanrısı olan denizlerin hâkimi ve koruyucusu Poseidon, tıpkı Zeus gibi yaptığı taşkınlıklar ve skandal olan aşk hikâyeleri ile tanınır. Peki Poseidon kimdir? Gelin yakından bakalım.

İlk Olimposlular ve Poseidon’un Doğuşu

Poseidon’un doğumuna gelmeden önce ilk nesil bazı önemli titanların kimler olduğunu bilmemiz gerekiyor. Yunan mitolojisinde Gökyüzünün babası Uranüs ve yeryüzünün annesi Gaia’dan doğan 6 erkek ve 6 kadın titan bulunuyor. Bu 12 titan ise ilk nesil titanları oluşturuyor. Bu titanların en önemlileri ise Rhea ve erkek kardeşi Kronos’tur. Özellikle Kronos şu an bildiğimiz Yunan mitolojisinin temelini oluşturan isimdir. Babası Uranüs’e karşı ayaklanan ve onu tahtından eden Kronos, ablası Rhea’yı kendine eş alarak kardeşlerini ve yine kendi soylarından gelen daha düşük titanları yönetmeye başlamıştır.

Kronos’un Rhea ile birlikteliklerinden Zeus, Hades, Poseidon, Hestia, Demeter ve Hera doğmuştur. Kronos ise Gaia ve Uranüs’ün kehanetinden dolayı, tahtından olmamak için her doğan çocuğunu yutmaya başlamıştır. Bu duruma daha fazla dayanamayan Rhea ise anne-babası Uranüs ve Gaia’dan yardım alarak Zeus’u saklamış ve Kronos’a Zeus yerine kundağa sarılı bir taş yutturmuştur.

Zeus daha sonra büyükannesi Gaia ve kendine ünlü şimşeğini veren büyükbabası Uranüs’ün yardımları ile babası Kronos’u 10 yıl süren savaşın ardından tahtından etmeyi başarmış ve kardeşlerini kurtarmıştır. Zeus, Poseidon, Hera ve Demeter’e daha sonra Zeus’un Hera ve bazı ikinci nesil titanlardan doğan çocukları Athena, Apollo, Artemis, Ares, Hephaistos, Afrodit, Hermes ve Dionysos katılmış ve bugün bildiğimiz 12 olimposlular meydana gelmiştir. Hades ise yeraltı dünyasının başına geçtiği için temel olarak bir olimposlu sayılmıyor.

Poseidon Nasıl Denizler Tanrısı Oldu?

Poseidon, diğer iki erkek kardeşi Zeus ve Hades ile babaları Kronos’u tahtından indirdiklerinde artık evrenin yeni yöneticileri olmuşlardı. Bilinen evrenin üç katmanı ise bu üç erkek kardeş arasında paylaşıldı. Zeus kendine gökleri alırken Hades’e yer altını ve Poseidon’a ise okyanusları, denizleri, gölleri ve nehirleri verdi. Poseidon ise bu noktadan sonra denizlerin, depremin ve atların tanrısı olmuştur. Antik Yunanistan’da ana geçim kaynağının denizcilik olduğunu düşünürsek, Poseidon’un inanç bakımından ne denli güçlü bir tanrı olduğunu da anlayabiliriz.

Poseidon’un Üç Başlı Mızrağı Trident

Poseidon’un sürekli elinde gördüğümüz meşhur üç başlı mızrağı Trident, babası Kronos’a karşı verdikleri Titanomachy savaşı sırasında yapılmıştır. Zeus bu savaş sırasında gidişatı lehine çevirmek için antik tepegözleri uyandırmış, tepegözler ise teşekkür olarak Zeus ve kardeşlerine çeşitli silahlar yapmışlardır. Bu silahların belki de en güçlüsü de denizlerin gücünü içerisinde barındıran Trident olmuştur. Poseidon savaştan sonra mızrağını adalar yaratmak, dalgalar, tsunamiler, depremler oluşturmak, deniz yaratıklarına hükmetmek ve hatta yeryüzündeki ilk atı yaratmak için bile kullanmıştır. Aynı zamanda Poseidon’a bu yüzden atların tanrısı da denmektedir.

Poseidon ve Deniz Perisi Eşi Amfitriti

Poseidon olimpos tanrılarından biri olup kardeşleri ile evreni yönetmeye başladıktan sonra epey bir süre yalnız gezmiştir. En sonunda ise Poseidon yalnızlık sıkılmış ve gittikçe artan öfkesini bastırmak için kendine bir eş seçmeye karar vermiştir. Poseidon titan Nereus ve antik deniz tanrıçası Doris’in birleşiminden doğan 50 deniz perisinden biri olan Amfitriti’yi kendine eş olarak seçmiştir. Amfitriti ise utangaçlığından ve korkusundan dolayı Poseidon’a eş olmayı reddederek dünyayı omzunda taşıyan titan Atlas’a sığınır. Fakar Poseidon beğendiği kadın konusunda belki de en inatçı tanrılardan biridir. Poseidon Amfitriti’nin peşinden bir yunus yollamış ve Amfitriti’yi bu yunusla geri getirerek kendisiyle evlenmiştir. Zeus ve Hera, Hades ve Persephone neyse, Poseidon ve Amfitriti de Yunan mitolojisinde aynı değere sahiptir. Amfitriti’nin diğer 49 kız kardeşinden en ünlüsü ise Aşil’in annesi olan Thetis’tir.

Poseidon ve Çapkınlıkları

Poseidon, çapkınlıkları ile meşhur olan Zeus’u bile geride bırakacak bazı aşk skandallarına imza atmış bir tanrı. Tıpkı kardeşi Zeus gibi evli olmasına rağmen sürekli gördüğü başka bir kadına aşık olan Poseidon, aşkından kolay kolay vazgeçen bir tanrı değil. Tabii Poseidon’un bu kadar fazla kadının peşinden koşması eşi Amfitriti’nin de Hera gibi kıskançlık krizlerine girmesine yol açıyordu.

Poseidon’un en bilinen aşk macerası ise kız kardeşi Demeter ile yaşanmıştır. Kaybolan kızını aramaktan bitap düşen ve tanrıların bitmek bilmeyen tutkularından sıkılan Demeter, peşindeki Poseidon’a da izini kaybettirmek için kendini bir ata dönüştürür ve Apollo’nun oğlu Onkos’un yanına gider. Fakat aşkından vazgeçmeyen Poseidon da kendini bir kısrağa dönüştürerek Demeter’in peşine düşer ve Demeter ile bu şekilde zorla birlikte olur. Bu birlikteliğin sonundan ise Yunan mitolojisinin en hızlı atı olan ölümsüz Areion doğar.

Poseidon’un bir diğer meşhur çapkınlığı da Athena ile aralarında olan çekişmeden dolayı meydana gelir. Denizler harici yeryüzüne de hükmetme hırsı olan Poseidon, Atina şehrinin baş tanrısı ve hükümdarı olmak için Athena ile yarışmış ve kaybetmiştir. Poseidon ise bunun ardından Atina şehrini lanetlemiş ve şehrin günümüzde de devam eden su kıtlığı sorununa neden olmuştur.

Yine bu dönemlerde Athena ile birlikte olduğu bazı kaynaklarda geçen Poseidon, Athena’nın Atina’daki tapınağında yaşayan Medusa’yı da gözüne kestirmişti. Poseidon’un bu tapınakta Medusa ile zorla birlikte olmasının ardından Athena, Medusa’yı lanetleyerek güzelliğini elinden almış ve onu saçlarının yerine yılanların olduğu korkunç bir ifrite dönüştürmüştü. Hatta bu da yetmemiş, Athena daha sonra Perseus’a yardım ederek Medusa’nın öldürülmesinde rol oynamıştır. Perseus Medusa’nın kafasını kestiğinde Poseidon’dan hamile olan Medusa’nın akan kanından ise hepimizin bildiği kanıtlı at Pegasus doğmuştur.

Poseidon’un Zeus’a Başkaldırışı

Her ne kadar yarattığı aşk skandalları ile ünlü olsa da Poseidon, kardeşi baş tanrı Zeus’a da baş kaldıracak kadar egosu yüksek ve öfkeli bir tanrıydı. Zeus’un sürekli başka kadınlar ile birlikte olmasından bıkan Hera, Poseidon’un baş tanrı olması için Apollon ve bazı kaynaklara göre Athena’nın da yardımını alarak Zeus’a baş kaldırı düzenlemişti. Zeus’u uyutup şimşeğini çalmaya çalışan Hera, Poseidon ve Apolon, Gaia ve Uranüs’ün oğlu olan titan Briareus tarafından engellenmişti.

Zeus tarafından Tartarus hapishanesinden serbest bırakılan Briareus, Hera’nın planını duymuş ve Zeus’a yardım etmiştir. Zeus ise bunun sonucunda Posesidon ve Apollon’u bir yıllığına ölümlü yaparak Truva kralı Laomedon’a hizmet etme cezası vermiştir. Poseidon ve Apollon ise bu süre boyunca meşhur Truva surlarının yapımına yardım etmiştir. Fakat Truva kralı Laomedon’un söz verdiği ödülü Poseidon ve Apollon’a ödememesi sonucunda Poseidon Truva’ya bir deniz canavarı, Apollon ise veba yollamıştır. Ayrıca yine bu yüzden Poseidon, Truva Savaşı sırasında Zeus’un emirlerine karşı gelerek Hera’nın tarafını tutarak Truva’nın yıkılmasında rol oynamıştır.

İlgili İçerik: Mitoloji Denince Akla Gelen İlk İsim Joseph Campbell’dan Yaşama Dair Aydınlatıcı 15 Alıntı

This post is also available in: English